Μόλις βάλατε στο σαλόνι σας το νέο φωτιστικό δαπέδου που αγοράσατε. Η γάτα σας έρχεται να δει τι συμβαίνει. Μόλις το βλέπει, παγώνει, σταματάει να κουνιέται σαν να έχουν κολλήσει τα πόδια της στο πάτωμα και μένει εκεί να το κοιτάει. Η εικόνα της μας φέρνει γέλιο. Σε εκείνη πάλι όχι.

Πριν από κάποια χρόνια, μου έκαναν δώρο μια ξύλινη ψηλή διακοσμητική καμηλοπάρδαλη, την οποία έβαλα σε μια γωνιά του σπιτιού. Ο γάτος μου εκείνη τη στιγμή κοιμόταν. Μόλις ξύπνησε, άρχισε τις βόλτες. Ξαφνικά την εντοπίζει και μένει στήλη άλατος. Τι είναι αυτό το άγνωστο πράγμα; Κρύβεται γρήγορα σε ένα κοντινό σημείο από όπου πεταγόταν και της έκανε επιθέσεις. Όχι τίποτα φοβερές επιθέσεις. Έτρεχε, τη χτυπούσε και πάλι πίσω στην κρυψώνα του. Όσο και αν προσπάθησα να τον κάνω να ηρεμήσει και να τη συνηθίσει, δεν τα κατάφερα. Αυτό συνέβη μόνο του λίγες μέρες μετά.

Δεν θα πω ψέματα. Γέλασα πολύ με την καρδιά μου βλέποντάς τον.

Οι αντιδράσεις μιας γάτας σε κάτι άγνωστο δεν είναι πάντα ίδιες. Διαφέρουν ανάλογα με το χαρακτήρα του ζώου, τη στιγμή που θα δει το άγνωστο αυτό πράγμα κτλ.

Όσοι έχουν γάτα μπορούν να διηγηθούν πολλές ανάλογες ιστορίες με διάφορες συμπεριφορές αντίδρασης του ζώου τους. Ας δούμε 6 από αυτές, οι οποίες, είτε μας είναι γνωστές είτε όχι, θα μας κάνουν πραγματικά εκτός από το να γελάσουμε, να μάθουμε και περισσότερα, πολύ ενδιαφέροντα, πράγματα για το αγαπημένο μας αιλουροειδές.

1. Το απόλυτο πάγωμα

Αντί να προχωρήσουν και να φύγουν μακριά, πολλές γάτες παγώνουν και δεν κουνιούνται όταν συναντούν κάτι που δεν έχουν ξαναδεί και δεν καταλαβαίνουν τι είναι.

Στη φύση, αυτή η αντίδραση τις βοηθάει να αποφύγουν να γίνουν λεία άλλων αρπακτικών. Οι μύες τους σφίγγονται, τα αυτιά τους σηκώνονται και οι κόρες των ματιών τους διαστέλλονται καθώς προσπαθούν να καταλάβουν τι είναι ακριβώς αυτό που βλέπουν. Όταν οι κόρες των ματιών διαστέλλονται, σημαίνει ότι η γάτα είναι σε διέγερση. Τα ανοιχτά μάτια δείχνουν βαθιά συγκέντρωση ή φόβο.

Αυτή η παύση μπορεί να διαρκέσει από μερικά δευτερόλεπτα έως και λεπτά, ανάλογα με το πόσο απειλητικό φαίνεται στη γάτα αυτό που βλέπει. Και ενώ εμείς μπορεί να νομίζουμε ότι δεν κάνει τίποτα, εκείνη κάνει καθώς στην πραγματικότητα υπολογίζει με μεγάλη ακρίβεια την επόμενη κίνησή της. Κατά τη διάρκεια αυτού του ”παγωμένου σταδίου”, η γάτα ακούει, μυρίζει και παρατηρεί ταυτόχρονα. Αυτό που φαίνεται σαν δισταγμός είναι στην πραγματικότητα μια στρατηγική ακινησία που είναι γραμμένη στο DNA της.

2. Αυτιά που περιστρέφονται

Άλλη αντίδραση των γατών σε κάτι άγνωστο, σε έναν ξαφνικό ήχο, για παράδειγμα, είναι να αρχίσουν να περιστρέφονται τα αυτιά τους, κάτι πραγματικά πολύ αστείο.

Χωρίς να μετακινούν το σώμα τους, μπορούν να συλλέξουν πληθώρα πληροφοριών περιστρέφοντας τα αυτιά τους. Αυτά τα κινητά όργανα λειτουργούν σαν δορυφορικές κεραίες, πιάνοντας ακουστικά ερεθίσματα από πολλές κατευθύνσεις ταυτόχρονα. Ακόμα και όταν ένα δωμάτιο φαίνεται ήσυχο σε εμάς, οι γάτες είναι ικανές να καταλάβουν και τους πιο μικρούς θορύβους, όπως η αθόρυβη κίνηση ενός τρωκτικού. Με την περιστροφή των αυτιών, η γάτα προσπαθεί να εντοπίσει την πηγή του άγνωστου ήχου ώστε να αντιδράσει και ανάλογα. Με άλλα λόγια εκείνη τη στιγμή προετοιμάζεται. Αυτό φυσικά το κάνει και με αντικείμενα που κάνουν θόρυβο και δεν τα έχει ξαναδεί.

3. Πλησίασμα για να μυρίσει

Όταν μια γάτα συναντήσει κάτι άγνωστο, το πρώτο πράγμα που της λέει το ένστικτό της είναι να χρησιμοποιήσει την πιο ισχυρή αίσθησή της: την όσφρηση. Οι γάτες χρησιμοποιούν τη μύτη τους για να δημιουργήσουν νοητικούς χάρτες του περιβάλλοντός τους. Πλησιάζουν λοιπόν αργά αργά το άγνωστο αντικείμενο χαμηλώνοντας το κεφάλι τους για να το μυρίσουν από κοντινή απόσταση.

Οι γάτες διαθέτουν ένα επιπλέον, ιδιαίτερο όργανο, που ανιχνεύει τις οσμές: Το όργανο του Jacobson, που βρίσκεται στον ουρανίσκο και τους επιτρέπει να γεύονται και να μυρίζουν κάποιες φερομόνες. Αυτό τους δίνει περισσότερες πληροφορίες για το περιβάλλον τους από αυτές που μπορούν να συλλέξουν μόνο με τη μύτη τους. Κάθε αναπνοή που παίρνουν φέρνει ζωτικής σημασίας πληροφορίες στο όργανο αυτό. Αυτός ο μηχανισμός τούς λέει αν το άγνωστο αντικείμενο είναι ζωντανό, φαγώσιμο, απειλητικό ή μέρος της επικράτειας άλλου ζώου. Αυτό το πραγματικά απίστευτο τελετουργικό της οσφρητικής επαφής δεν είναι απλώς μια έκφραση περιέργειας, αλλά μια μορφή ανάλυσης δεδομένων που είναι μοναδική στον κόσμο των αιλουροειδών.

4. Φουσκωμένη γούνα, κυρτωμένη πλάτη

Άλλη μια αστεία αντίδραση. Η γάτα βλέπει το άγνωστο αντικείμενο. Είναι απειλή; Μέχρι να το καταλάβει, η γούνα της φουσκώνει και η πλάτη της αλλάζει σχήμα. Αυτό γίνεται αντανακλαστικά. Δεν είναι κάτι επιθετικό αλλά αμυντικό.

Με αυτόν λοιπόν τον τρόπο οι γάτες φαίνονται μεγαλύτερες- πλάκα δεν έχει αυτό;- για να αποτρέψουν τον κίνδυνο χωρίς να χρειαστεί σωματική σύγκρουση. Αυτό δηλαδή επιδιώκουν. Να φαίνονται μεγαλύτερες. Ακόμα και τα πιο τολμηρά γατιά μπορεί να επιδείξουν αυτή τη συμπεριφορά όταν κάτι τα τρομάξει. Η στάση αυτή συχνά διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα και αλλάζει γρήγορα αν εξαφανιστεί η απειλή.

5. Συριγμοί και γρυλίσματα

Πολλές πάλι γάτες αντιδρούν φωνητικά όταν βλέπουν κάτι άγνωστο. Ο ήχος είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους οι γάτες δημιουργούν σύνορα με κάτι, θα λέγαμε, όταν αισθάνονται ότι από αυτό μπορεί να κινδυνέψουν.

Ένας συριγμός μπορεί να είναι απότομος, ξαφνικός και λίγο απόκοσμος. Είναι κάτι που λέει: ”Φύγε μακριά”. Τα γρυλίσματα, από την άλλη, γίνονται με πιο βαθιά φωνή και είναι πιο παρατεταμένα- προειδοποίηση πριν από την κλιμάκωση.

Όταν έρχονται αντιμέτωπες με κάτι άγνωστο και τρομακτικό, οι γάτες εκπέμπουν ήχους για να επιβεβαιώσουν την κυριαρχία τους και να εκφράσουν την δυσφορία τους. Οι ήχοι αυτοί συνοδεύονται συνήθως από αμυντική γλώσσα του σώματος. Είναι ο τρόπος που η γάτα διαχειρίζεται κάτι που δεν καταλαβαίνει.

6. Κρύψιμο

Κάποιες λιγότερο θαρραλέες γατούλες προτιμούν να παρατηρούν από απόσταση το άγνωστο. Το να κρύβονται κάτω από έπιπλα, πίσω από κουρτίνες, πίσω από πόρτες ή μέσα σε κουτιά τούς δίνει ένα ασφαλές σημείο για να ”εκτιμήσουν” μια απειλή. Από εκεί μπορεί σιγά σιγά να αρχίσουν να βγαίνουν. Αυτό γίνεται όταν καταλάβουν ότι το άγνωστο αυτό πράγμα δεν τις απειλεί. Η κάλυψη δεν είναι δειλία – είναι μια υπολογισμένη τακτική επιβίωσης. Μέσα σε αυτόν τον κρυμμένο χώρο, μπορούν να αναλύσουν μυρωδιές και ήχους χωρίς κίνδυνο. Με άλλα λόγια είναι εκεί όπου η ασφάλεια συναντά τη στρατηγική.

Όλες αυτές οι αντιδράσεις των γατών, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, έχουν πλάκα και μας κάνουν να γελάμε και να τρέχουμε να βγάλουμε φωτογραφίες και βίντεο. Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι μας μαθαίνουν, συχνά άγνωστα, πράγματα για αυτά τα υπέροχα ζώα. Και όσο πιο πολλά ξέρουμε για το κατοικίδιό μας, τόσο πιο καλή γίνεται και η σχέση μας μαζί του.