Φόλες: Τι είναι και πώς λειτουργούν- Τα 3 πιο συχνά είδη
Αναστασία Στουπάκη
24/08/2025

Το φαινόμενο της φόλας αποτελεί μία από τις πιο ύπουλες και θανάσιμες απειλές για τα ζώα συντροφιάς στη χώρα μας.
Κάθε χρόνο, αμέτρητα περιστατικά δηλητηριάσεων από τροφές με τοξικές ουσίες οδηγούν στον βασανιστικό θάνατο σκύλων και γατών, αδέσποτων αλλά και δεσποζόμενων. Η φόλα είναι κυριολεκτικά μια «παγίδα» θανάτου, καλά κρυμμένη στα πεζοδρόμια, στις γωνίες των πάρκων ή ακόμη και στην αυλή ενός σπιτιού.
Ποια είναι όμως τα πιο κοινά δηλητήρια που χρησιμοποιούνται, πώς μπορούμε να αντιδράσουμε άμεσα αν το ζώο μας φάει κάτι ύποπτο και, το σημαντικότερο, τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε το κακό;
Τι είναι φόλα και πώς λειτουργεί
Ο όρος «φόλα» αναφέρεται σε κάθε είδους τροφή στην οποία έχει προστεθεί σκοπίμως δηλητήριο, με σκοπό να προσελκύσει και να σκοτώσει ζώα. Συχνά χρησιμοποιούνται κρέας, κιμάς, λιχουδιές ή ψωμί, στα οποία έχει αναμειχθεί κάποια τοξική ουσία, είτε χημική (φυτοφάρμακο, ποντικοφάρμακο), είτε μηχανική (γυαλιά, ξυραφάκια κ.ά.).
Πίσω από αυτές τις πράξεις κρύβονται άνθρωποι που θεωρούν τα ζώα “ενοχλητικά” ή απλά αδιαφορούν για τη ζωή τους. Πρόκειται για εγκληματική ενέργεια που σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία τιμωρείται με βαριές ποινές καθώς είναι πλέον κακούργημα.

Τα 3 πιο συχνά είδη φόλας
1. Ποντικοφάρμακο (βαρφαρίνη): Δρα ύπουλα προκαλώντας αιμορραγίες στον οργανισμό, χωρίς άμεσα εμφανή συμπτώματα. Αν δεν υπάρξει έγκαιρη θεραπεία με βιταμίνη Κ1, το ζώο κινδυνεύει σοβαρά.
2. Φυτοφάρμακα: Τα οργανοφωσφορικά και καρβαμιδικά εντομοκτόνα είναι εξαιρετικά ισχυρά δηλητήρια που προκαλούν σπασμούς, μυική αδυναμία, κατάρρευση και, σε βαριές περιπτώσεις, θάνατο.
3. Αιχμηρά αντικείμενα: Τριμμένα γυαλιά, βίδες ή ξυραφάκια προκαλούν εσωτερικά τραύματα που δεν φαίνονται άμεσα, αλλά είναι θανατηφόρα. Σε αυτή την περίπτωση, το ζώο υποφέρει από εσωτερική αιμορραγία και έντονο πόνο.
Πιθανά σημεία που μπορεί να βρεθούν φόλες
Δυστυχώς, οι φόλες μπορεί να είναι παντού. Συνήθως τις βρίσκουμε:
Σε άκρες πεζοδρομίων ή πάρκων, στη βάση κάδων σκουπιδιών, σε σημεία όπου συχνάζουν αδέσποτα, μπροστά από αυλές ή εξοχικά σπίτια, πίσω από παγκάκια ή σε θάμνους.
Για τον λόγο αυτό, κάθε κηδεμόνας πρέπει να έχει τα μάτια του ανοιχτά στη διάρκεια της βόλτας.
Συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχήσουν
Ανάλογα με το δηλητήριο, τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν. Ορισμένα από τα πιο κοινά είναι:
Υπερβολική σιελόρροια, δακρύρροια, τρέμουλο, μυικοί σπασμοί, εμετοί, διάρροια (συχνά με αίμα), απώλεια ισορροπίας, κατάρρευση, αίμα από μύτη ή ούλα, αναιμία, δυσκολία στην αναπνοή.
Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των συμπτωμάτων μπορεί να σώσει ζωές. Περιγράψτε με ακρίβεια στον κτηνίατρο ό,τι βλέπετε – η ταχύτητα και η κάθε λεπτομέρεια μπορούν να βοηθήσουν στη σωστή θεραπεία.
Πρώτες βοήθειες (πάντα με οδηγίες κτηνιάτρου)
1. Μιλήστε πρώτα με τον κτηνίατρο και πηγαίνετε άμεσα στην κλινική.
2. Μην προκαλέσετε εμετό χωρίς έγκριση, ειδικά αν υπάρχει υποψία για αιχμηρά αντικείμενα.
3. Αν το επιτρέπει ο γιατρός, μπορείτε να χορηγήσετε ενεργό άνθρακα – υπάρχει και σε μορφή χαπιού στα φαρμακεία.
4. Αν έχετε στο φαρμακείο σας ενέσιμη ατροπίνη (για φυτοφάρμακα) ή Konakion (για ποντικοφάρμακο), μην τα χορηγείτε χωρίς οδηγία. Είναι όμως χρήσιμο να τα έχετε μαζί, ιδίως αν ζείτε σε απομακρυσμένη περιοχή.

Πώς να προστατεύσουμε το ζώο μας
-Εκπαίδευση: Διδάξτε στον σκύλο σας την εντολή “Μη!” και ανταμείβετέ τον όταν υπακούει.
-Φίμωτρο στις βόλτες: Αν ο σκύλος έχει την τάση να τρώει από κάτω, το φίμωτρο τύπου καλαθιού μπορεί να αποτρέψει την κατάποση.
-Μην τον αφήνετε μόνο του: Η επιτήρηση είναι το κλειδί. Μην αφήνετε τον σκύλο ή τη γάτα σας να κάνουν πράγματα μόνα τους έξω.
-Μάτια ανοιχτά: Αν δείτε κάτι ύποπτο (π.χ. λιχουδιά σε αφύσικο σημείο ή με έντονη μυρωδιά χημικού), απομακρύνετέ το και ενημερώστε άμεσα άλλους κηδεμόνες.
-Ενημέρωση και καταγγελία: Η φόλα είναι κακούργημα. Ενημερώστε τις αρχές και καταγράψτε το περιστατικό, ώστε να δημιουργηθεί αρχείο και να αποτραπούν νέες επιθέσεις.
Οι φόλες είναι μια πραγματικότητα που δυστυχώς συνεχίζει να απειλεί την ευημερία των ζώων γύρω μας. Ωστόσο, ως υπεύθυνοι κηδεμόνες, μπορούμε να κάνουμε πολλά για να μειώσουμε τον κίνδυνο. Η πρόληψη, η σωστή πληροφόρηση και η ψυχραιμία στις κρίσιμες στιγμές είναι τα καλύτερα όπλα μας.