Ανάλογα με τον τρόπο ζωής, τη φυσική κατάσταση και την ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου, οι σκάλες μπορεί να αντιπροσωπεύουν διαφορετικά πράγματα: για κάποιους είναι μια ευκαιρία να βάλουν λίγη άσκηση στη ζωή τους, για άλλους μια αναγκαία «ταλαιπωρία» για να φτάσουν στον προορισμό τους, ενώ υπάρχουν και άλλοι που αδυνατούν να τις χρησιμοποιήσουν λόγω κινητικών περιορισμών.

Σε όποια από τις παραπάνω κατηγορίες κι αν ανήκει κανείς, το πιο πιθανό είναι πως αντιμετωπίζει τις σκάλες ως ένα συνηθισμένο και ακίνδυνο αρχιτεκτονικό στοιχείο. Για έναν σκύλο, ωστόσο, η ίδια κατασκευή μπορεί να μοιάζει με άγνωστο, τρομακτικό έδαφος. Κι εδώ προκύπτει ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αρκετοί κηδεμόνες: το κατοικίδιό τους αρνείται να ανέβει ή να κατέβει σκαλοπάτια, στρεσάρεται ή ακόμη και «παγώνει» από φόβο στη θέα μιας σκάλας.

Η δυσκολία αυτή δεν αφορά μόνο την πρακτική πλευρά της καθημερινότητας, αφού πολλοί άνθρωποι μένουν σε πολυκατοικίες ή σπίτια με εσωτερική σκάλα, αλλά επηρεάζει και τη γενικότερη ευημερία του ζώου ως μια μόνιμη πηγή άγχους που περιορίζει την ανεξαρτησία του.

Γιατί όμως ένας σκύλος μπορεί να φοβάται τις σκάλες; Είναι ένα πρόβλημα που… λύνεται μόνο του με τον χρόνο ή υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε το αγαπημένο μας τετράποδο να δει τις σκάλες με άλλο μάτι;

Τα αίτια του φόβου

Όταν κάτι προκαλεί στρες ή φόβο σε έναν σκύλο είναι σημαντικό για τον κηδεμόνα να εντοπίσει τα αίτια πίσω από αυτήν την αντίδραση ώστε να μπορέσει να βοηθήσει αποτελεσματικά το κατοικίδιό του. Υπάρχουν τέσσερις κυρίως λόγοι για τους οποίους το τετράποδό σας μπορεί να αντιδρά αρνητικά στις σκάλες.

1. Έλλειψη εξοικείωσης

Αν ένα κουτάβι δεν έχει εξοικειωθεί με τις σκάλες κατά την πρώιμη περίοδο κοινωνικοποίησής του (μεταξύ 3 και 14 εβδομάδων), τότε μπορεί αργότερα να τις φοβάται. Το ίδιο ισχύει και για έναν ενήλικο σκύλο που είτε έχει ζήσει πολλά χρόνια σε σπίτια χωρίς σκάλες, είτε ήταν αδέσποτος, και βρίσκεται ξαφνικά αντιμέτωπος με αυτήν την παράξενη – στα μάτια του – κατασκευή.

2. Το υλικό και το σχήμα της σκάλας

Μερικές φορές, η αιτία που ένας σκύλος φοβάται να ανεβοκατέβει σκαλοπάτια μπορεί να είναι το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένα, το μέγεθός τους ή και το σχήμα τους. Ορισμένα είδη ξύλου ή πλακάκια μπορεί να είναι υπερβολικά ολισθηρά για τις πατούσες του κατοικίδιού σας ή να του προκαλούν ανασφάλεια εάν είναι μεγαλύτερης ηλικίας ή ανήκει σε φυλή με πιθανά προβλήματα ισορροπίας. Το ίδιο αγχωτικά μπορεί να είναι και τα σκαλοπάτια που είναι πολύ στενά, τελείως διαφανή ή βαμμένα σε χρώματα που δεν διακρίνουν καλά οι σκύλοι.

3. Αρνητικές εμπειρίες

Η απάντηση πίσω από τον δισταγμό του σκύλου σας όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια σκάλα μπορεί να κρύβεται σε μια αρνητική εμπειρία που είχε στο παρελθόν, ίσως μια επώδυνη πτώση ή κάποιο άλλο τραυματικό συμβάν. Με τον ίδιο τρόπο που ένας σκύλος μπορεί να αναπτύξει φοβία με το κόψιμο των νυχιών, εάν αυτά κοπούν υπερβολικά κοντά και τον τραυματίσουν, έτσι και μια κακή εμπειρία με μια σκάλα μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για τη μετέπειτα στάση του.

4. Προβλήματα υγείας ή κινητικότητας

Ένας από τους συνηθέστερους λόγους που οι σκύλοι φοβούνται τις σκάλες σχετίζεται με προβλήματα υγείας και κινητικότητας, όπως αρθρίτιδα, δυσπλασία ισχίου ή μειωμένη όραση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η προσπάθεια να ανέβουν ή να κατέβουν μπορεί να είναι τόσο δυσάρεστη ή επώδυνη, ώστε τα τετράποδα επιλέγουν να την αποφύγουν.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε τον σκύλο σας

Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε τον σκύλο σας να ξεπεράσει τη νευρικότητα που του προκαλούν οι σκάλες. Ωστόσο, πριν ξεκινήσετε αυτή τη διαδικασία συνιστάται να συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να υπάρχει κάποια ιατρική αιτία πίσω από αυτή του τη στάση. Εάν ισχύει αυτό, η κίνηση του κατοικιδίου σας σε μια σκάλα μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα, κάτι που σίγουρα δεν θέλετε.

Όταν βεβαιωθείτε ότι όλα πάνε καλά με την υγεία του χνουδωτού σας φίλου, μπορείτε να ξεκινήσετε την εκπαίδευση ή απευαισθητοποίηση του, ώστε να ξεπεράσει σταδιακά τον φόβο του.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που θα κάνουν πιο εύκολη και αποτελεσματική αυτή τη διαδικασία.

1. Καθαρίστε και προετοιμάστε τα σκαλοπάτια

Είναι πολύ σημαντικό η σκάλα στην οποία θα εκπαιδευτεί ο σκύλος σας να μην έχει πάνω της αντικείμενα στα οποία μπορεί να σκοντάψει και να υπάρχει αρκετός χώρος για να κινηθεί ελεύθερα. Στην περίπτωση που τα σκαλοπάτια είναι ολισθηρά, μπορείτε να εγκαταστήσετε πάνω τους ειδικά χαλάκια ή πατάκια που προσφέρουν καλύτερο «κράτημα» για τις πατούσες του τετραπόδου σας. Εάν η σκάλα του σπιτιού σας έχει πολύ στενά ή ψηλά σκαλοπάτια, ίσως είναι καλή ιδέα να ξεκινήσετε την εκπαίδευση με κάτι πιο εύκολο, όπως π.χ. φαρδιά σκαλοπάτια σε μια πλατεία όπου ο σκύλος σας πηγαίνει συχνά και αισθάνεται άνετα.

2. Αποσπάστε την προσοχή του σκύλου σας με ευχάριστους τρόπους

Εάν το τετράποδό σας αντιμετωπίζει με καχυποψία ή νευρικότητα μια σκάλα, το χειρότερο που έχετε να κάνετε είναι να τον πιέσετε να την ανέβει. Αντίθετα, προσπαθήστε να του αποσπάσετε την προσοχή με ευχάριστους τρόπους, κάνοντας την εκπαίδευση να μοιάζει με παιχνίδι. Μιλώντας του με χαρούμενο τόνο, ανεβείτε το πρώτο σκαλί και καλέστε τον να έρθει σ’ εσάς χτυπώντας τα χέρια πάνω στα πόδια σας και φωνάζοντας το όνομά του. Βάλτε μια λιχουδιά ή το αγαπημένο του παιχνίδι εκεί όπου βρίσκεστε, προσθέτοντας ένα επιπλέον δέλεαρ για να έρθει κοντά σας. Εάν τα καταφέρει, επιβραβεύστε τον με χάδια και επαίνους και συνεχίστε με το επόμενο σκαλί. Ακολουθήστε την αντίστροφη διαδικασία για το κατέβασμα.

3. Ξεκινήστε σιγά σιγά

Η απευαισθητοποίηση ενός σκύλου σε κάτι που του προκαλεί φόβο γίνεται με σταδιακή, ήπια έκθεση στο επίμαχο ερέθισμα, συνδυάζοντάς το με θετικές εμπειρίες και επιβράβευση. Πρόκειται, επομένως, για μια διαδικασία που απαιτεί υπομονή αλλά και συνέπεια. Ξεκινήστε με ένα ή δυο σκαλιά στην πρώτη φάση, φροντίζοντας κάθε συνεδρία εκπαίδευσης να είναι σύντομη και να ολοκληρώνεται ευχάριστα, είτε με παιχνίδι είτε με επιβράβευση. Στις επόμενες «συνεδρίες» και εφόσον ο σκύλος σας ανταποκρίνεται θετικά, μπορείτε να προσθέσετε περισσότερα σκαλιά.

4. Παρακολουθήστε τη γλώσσα του σώματος του σκύλου σας

Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε προσεκτικά τη γλώσσα του σώματος του κατοικιδίου σας κατά την εξάσκηση στις σκάλες. Σημάδια άγχους, όπως η άκαμπτη στάση του σώματος, οι γρήγορες κινήσεις των ματιών, το λαχάνιασμα ή το υπερβολικό γλείψιμο των χειλιών, μαρτυρούν πως ο σκύλος σας δεν αισθάνεται άνετα να συνεχίσει. Σε αυτή την περίπτωση, χρειάζεται να κάνετε ένα βήμα πίσω και να προχωρήσετε με πιο αργούς ρυθμούς, ώστε η εμπειρία να παραμένει θετική και ασφαλής για εκείνον. Αποκαλυπτικός μπορεί να είναι επίσης ο τρόπος που κατανέμει το βάρος του στις σκάλες: αν επιχειρεί να ανεβεί αλλά στηρίζεται κυρίως στα πίσω πόδια, αποφεύγοντας να πατήσει κανονικά στο σκαλοπάτι, αυτό σημαίνει μάλλον ότι δεν νιώθει ακόμα έτοιμος να προχωρήσει στο επόμενο βήμα.

Με πληροφορίες από ParadePets, Kinsip