Χρειάζεται να συναναστραφεί κανείς περισσότερες από μία γάτες για να συνειδητοποιήσει πόσο διαφορετικές είναι στην πραγματικότητα οι προσωπικότητές τους. Παιχνιδιάρα ή νωχελική, αγαπησιάρα ή αυτόνομη, ατρόμητη ή φοβητσιάρα, κάθε γάτα είναι μοναδική.

Αν έχετε ζήσει, δε, με παραπάνω από μία γάτες, είναι πολύ πιθανό να έχετε παρατηρήσει ότι μια βασική διαφορά που συχνά τις χαρακτηρίζει μπορεί να σχετίζεται με το πόσο ομιλητικές είναι. Κάποιες γάτες στην κυριολεξία δεν βάζουν γλώσσα μέσα – νιαουρίζουν στους κηδεμόνες τους κάθε φορά που θέλουν κάτι, όπως φαγητό, ή να τους ανοίξει μια πόρτα. Χρησιμοποιούν τη φωνή τους για να παραπονεθούν, να καλωσορίσουν, να “συζητήσουν” και να δείξουν την αγάπη τους. Άλλες γάτες, πάλι, δε νιαουρίζουν σχεδόν ποτέ, παρά μόνο σε σπάνιες και ειδικές περιστάσεις.

Πώς εξηγείται, άραγε, αυτή η ποικιλία στην φωνητική έκφραση των γατών;

Το μυστικό βρίσκεται στα γονίδια

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της ομάδας της ερευνήτριας άγριας ζωής Yume Okamoto, από το Πανεπιστήμιο του Κιότο, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Plos One, η απάντηση βρίσκεται στα γονίδια.

Κηδεμόνες γατών από διαφορετικές περιοχές της Ιαπωνίας κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τις συνήθειες της γάτας τους, και να συλλέξουν ένα δείγμα DNA από το εσωτερικό του στόματός της. Η έρευνα περιελάμβανε ερωτήσεις που αφορούσαν μια ποικιλία συμπεριφορών, όπως είναι το γουργουρητό και τα επιφωνήματα που απευθύνουν στους ανθρώπους.

Οι επιστήμονες από την πρόσφατη Ιαπωνική έρευνα εστίασαν στο γονίδιο του υποδοχέα ανδρογόνου (AR), το οποίο βρίσκεται στο χρωμόσωμα Χ. Το γονίδιο αυτό συμβάλλει στη ρύθμιση της απόκρισης του σώματος σε ορμόνες όπως η τεστοστερόνη, και περιλαμβάνει μια περιοχή στην οποία η αλληλουχία του γενετικού κώδικα επαναλαμβάνεται. Ο AR αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της βιολογίας των σπονδυλωτών.

Η πιο αρχαία μορφή AR εμφανίστηκε στον κοινό πρόγονο όλων των σπονδυλωτών, ο οποίος διέθετε σαγόνια, πριν από περίπου 450 εκατομμύρια χρόνια. Ο AR ελέγχει τη διαμόρφωση των αρσενικών αναπαραγωγικών οργάνων, των δευτερογενών χαρακτηριστικών φύλου, και την αναπαραγωγική συμπεριφορά. Ο αριθμός αυτών των αλληλουχιών επηρεάζει το κατά πόσο ενεργοποιείται το γονίδιο. Οι μικρότερες αλληλουχίες καθιστούν τον υποδοχέα πιο ευαίσθητο στα ανδρογόνα. Σε άλλα είδη, όπως είναι οι άνθρωποι και οι σκύλοι, οι μικρότερες αλληλουχίες στο γονίδιο AR συνδέονται με αυξημένη επιθετικότητα και εξωστρέφεια.

Από τις 280 στειρωμένες γάτες που μελετήθηκαν, αυτές που διέθεταν πιο μικρές αλληλουχίες AR γουργούριζαν πιο συχνά. Οι αρσενικές γάτες με αυτή τη διαφοροποίηση φάνηκε να νιαουρίζουν περισσότερο όταν επιθυμούν κάτι, ενώ οι θηλυκές με το συγκεκριμένο γονότυπο έτειναν να εμφανίζουν περισσότερη επιθετικότητα απέναντι σε αγνώστους.

Ο ρόλος της εξημέρωσης

Σε γενικές γραμμές, θεωρείται ότι η εξημέρωση των γατών οδηγεί στην αυξημένη φωνητική έκφρασή τους. Έτσι, μπορεί να φαίνεται περίεργο το ότι η ίδια εκδοχή του γονιδίου που συνδέεται με την αυξημένη επικοινωνία εντοπίζεται και σε είδη άγριων ζώων, όπως είναι ο λύγκας.

Παρόλα αυτά, η παραπάνω έρευνα δεν εξηγεί ξεκάθαρα τον τρόπο με τον οποίο η εξημέρωση των γατών σχετίζεται με τα κοινωνικά χαρακτηριστικά. Αντ’ αυτού, αναδεικνύει μια πιο σύνθετη εικόνα, κατά την οποία μερικά προγονικά χαρακτηριστικά όπως η επιθετικότητα αποδεικνύονται χρήσιμα, ειδικά σε συνθήκες αυξημένου στρες ή ανταγωνισμού.

Κάποια ζώα περνούν πολύ χρόνο κοντά στους ανθρώπους, όχι μόνο επειδή εκτρέφονται ως ζώα συντροφιάς, αλλά και επειδή ελκύονται από τα αποθέματα τροφής που διαθέτουμε. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν οι γλάροι που ζουν στις πόλεις, οι οποίοι τείνουν να “κλέβουν” το φαγητό των ανθρώπων, συχνά εμφανίζοντας πιο επιθετικές συμπεριφορές σε σύγκριση με τους γλάρους που ζουν στην εξοχή. Αυτό συμβαίνει γιατί στις αστικές περιοχές ο ανταγωνισμός για την τροφή είναι μεγαλύτερος, καθιστώντας την επιθετικότητα αποτελεσματική.

Το πιο άσχημο πράγμα που μπορείτε να κάνετε στη γάτα σας και να καταστρέψετε τη σχέση μαζί της

Η καλή σχέση με το κατοικίδιό σας εγγυάται μια όμορφη συμβίωση χωρίς προβλήματα.

Ο παραλληλισμός των γλάρων με τις γάτες εγείρει ευρύτερα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που το περιβάλλον και τα γονίδια επηρεάζουν τη συμπεριφορά. Τα ευρήματα της Okamoto και της ομάδας της δείχνουν ότι οι μικρές αλληλουχίες AR που οδηγούν σε πιο έντονη φωνητική έκφραση και απαιτητικότητα, μπορεί να βοηθούν τις γάτες να τραβήξουν την προσοχή μας όταν νιώθουν ανασφαλείς ή όταν αντιμετωπίζουν αυξημένο ανταγωνισμό. Παρόλα αυτά, τα ίδια χαρακτηριστικά μπορεί να εκφραστούν και ως επιθετικότητα, κάτι που δείχνει ότι η εξημέρωση μπορεί να οδηγήσει σε μια μίξη επιθυμητών και ανεπιθύμητων χαρακτηριστικών.

Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί ότι η ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει ένα είδος είναι καθοριστική για την εξέλιξή του. Χωρίς διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά των ατόμων, τα διάφορα είδη θα δυσκολεύονταν πολύ να προσαρμοστούν σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα. Για τις αγαπημένες μας γατούλες, αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα δεν υπάρχει ένας ιδανικός τύπος προσωπικότητας, αλλά μια ποικιλία χαρακτηριστικών που αποδεικνύονται χρήσιμα σε διαφορετικές συνθήκες.

Με πληροφορίες από The Conversation