Ένα από τα πρώτα πράγματα, που θέλουμε να ξέρουμε όταν υιοθετούμε μια γάτα, είναι η ηλικία της. Όταν δεν υπάρχει βιβλιάριο που να αναγράφεται ή κάποιο ιστορικό, ο κηδεμόνας πρέπει να γνωρίζει- έστω στο περίπου- την ηλικία της.

Η ηλικία δεν είναι απλώς ένας αριθμός αλλά μια πολύ σημαντική πληροφορία που καθορίζει τη σωστή διατροφή, τις ιατρικές ανάγκες, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα προσφέρουμε φροντίδα και αγάπη στο αιλουροειδές μας.

Η πρώτη επίσκεψη στον κτηνίατρο είναι καθοριστική καθώς εκείνος μπορεί να υπολογίσει με την ηλικία του ζώου. Οι πληροφορίες που μας δίνει είναι πολύ σημαντικές. Πώς λοιπόν μπορούμε να καταλάβουμε αυτό το σημαντικό στοιχείο;

Το πρώτο «μυστικό» της αποκάλυψης βρίσκεται στα δόντια

Τα δόντια μιας γάτας είναι από τους πιο αξιόπιστους δείκτες ηλικίας, ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια της ζωής της. Τα γατάκια γεννιούνται χωρίς δόντια, και μέσα σε 2-4 εβδομάδες ξεκινούν να μεγαλώνουν τα βρεφικά δόντια τους. Μέσα σε 8 εβδομάδες, τα γατάκια συνήθως έχουν περίπου 26 δόντια. Γύρω στους 3 μήνες ξεκινούν να πέφτουν τα βρεφικά δόντια, και αντικαθίστανται από τα μόνιμα. Έτσι, ένας κτηνίατρος μπορεί να εκτιμήσει με αρκετή ακρίβεια αν μια γάτα είναι λίγων εβδομάδων ή μερικών μηνών.

Καθώς περνούν τα χρόνια, τα δόντια δείχνουν άλλα σημάδια όπως πέτρα, φθορά. Μπορεί να υπάρχουν και απώλειες. Αν ένα ζώο έχει έντονη οδοντική πέτρα, είναι πιθανό να έχει περάσει τα 3–4 χρόνια. Αν λείπουν δόντια, ίσως βρίσκεται στη μέση ή στην ώριμη ηλικία του. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει η Αμερικανίδα κτηνίατρος Hannah Hart, η στοματική υγιεινή μπορεί να μας παραπλανήσει. Για παράδειγμα, μια γάτα με τακτικό καθαρισμό μπορεί να έχει δόντια σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι δείχνει η πραγματική της ηλικία.

Σημάδια σεξουαλικής ωριμότητας

Η εφηβεία των γατών είναι ένα ακόμη στοιχείο που βοηθά στην εκτίμηση της ηλικίας τους. Τα περισσότερα θηλυκά παρουσιάζουν τον πρώτο οίστρο στους 5–6 μήνες, ενώ τα αρσενικά αρχίζουν να δείχνουν ανάλογες συμπεριφορές, ψεκάζοντας με ούρα περίπου στην ίδια ηλικία.

Βέβαια, αν το ζώο είναι στειρωμένο, αυτά τα σημάδια δεν θα είναι εμφανή. Η έμπειρη Αμερικανίδα κτηνίατρος Jessica Quimby, ειδική στη γηριατρική ιατρική των γατών, υπενθυμίζει ότι οι ορμονικές αλλαγές είναι χρήσιμοι δείκτες, αλλά ποτέ δεν πρέπει να αποτελούν τη μοναδική βάση για την εκτίμηση της ηλικίας.

Η γούνα «μιλάει» και αποκαλύπτει

Η γούνα της γάτας είναι σαν «ημερολόγιο». Στα νεαρά ζώα, το τρίχωμα είναι απαλό, ομοιόμορφο και λαμπερό. Όσο περνούν τα χρόνια, μπορεί να εμφανιστούν πιο σκληρές τρίχες, θαμπάδα ή ακόμα και γκριζάρισμα. Σε ορισμένες φυλές, το γκρι στα μουστάκια ή στο πηγούνι γίνεται πιο έντονο μετά τα δέκα χρόνια.

Κι εδώ, όμως, υπάρχουν εξαιρέσεις. Η σωστή διατροφή και η καλή υγεία μπορούν να κρατήσουν τη γούνα λαμπερή για πολλά χρόνια, κάνοντας δύσκολη την ακριβή εκτίμηση της ηλικίας.

Τα μάτια είναι ο «καθρέφτης» της ηλικίας

Με ένα βλέμμα στα μάτια, μια προσεκτική ματιά στα δόντια και ένα χάδι στη γούνα, αποκαλύπτονται σιγά σιγά τα μυστικά που φέρνει η φθορά του χρόνου. Είναι πασιφανές πως η ηλικία μιας γάτας, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, δεν είναι απλώς ένας αριθμός αλλά το «κλειδί» που ανοίγει τον δρόμο στη σωστή διατροφή, στη φροντίδα και στην αγάπη που της αξίζει σε κάθε στάδιο της ζωής της.

Οι νεαρές γάτες έχουν καθαρά, λαμπερά μάτια. Με την ηλικία, μπορεί να εμφανιστούν θολερότητες ή αλλαγές στον φακό. Όπως εξηγεί η κτηνίατρος Laci Schaible από το North Port στη Φλόριντα, των Ηνωμένων Πολιτειών, οι μικρές θολώσεις δεν σημαίνουν απαραίτητα σοβαρή πάθηση, αλλά συχνά είναι απλώς φυσιολογικό σημάδι γήρανσης, όπως και στους ανθρώπους.

Ενέργεια και η κίνηση

Η συμπεριφορά της γάτας είναι ένας ακόμη «καθρέφτης» της ηλικίας. Μια νεαρή γάτα τρέχει, σκαρφαλώνει, εξερευνά τον μικρόκοσμό της. Στη μέση ηλικία, η δραστηριότητα μειώνεται, ενώ μια ηλικιωμένη γάτα μπορεί να κοιμάται περισσότερο και να αποφεύγει τα ψηλά σημεία. Αρκετοί κηδεμόνες γατών ίσως σκέφτονται: «Δεν πηδάει πια στο περβάζι όπως παλιά, αλλά προτιμά την αγκαλιά μας.»

Ωστόσο, η αλλαγή στη συμπεριφορά δεν πρέπει να θεωρείται μόνο αποτέλεσμα ηλικίας και αυτό είναι κάτι που θέλει προσοχή. Ο πόνος από αρθρίτιδα ή κάποια άλλη ασθένεια μπορεί να κάνει μια γάτα λιγότερο δραστήρια. Για τον λόγο αυτό, οι ειδικοί συνιστούν πάντα συνδυαστική παρατήρηση και, φυσικά, τακτική επίσκεψη στον κτηνίατρο.

Η αντιστοίχιση με τα ανθρώπινα χρόνια

Ένα άλλο στοιχείο που θέλουμε να μάθουμε είναι πόσα ανθρώπινα χρόνια έχει η γάτα μου. Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Γενικά, ο πρώτος χρόνος ζωής μιας γάτας αντιστοιχεί περίπου σε 15 ανθρώπινα χρόνια, ενώ ο δεύτερος σε άλλα 9. Μετά, κάθε έτος ισοδυναμεί περίπου με 4 ανθρώπινα χρόνια. Έτσι, μια γάτα 10 ετών μοιάζει με έναν άνθρωπο περίπου 56 ετών.

Αυτός ο υπολογισμός, αν και ενδεικτικός, βοηθά τους κηδεμόνες να κατανοήσουν καλύτερα τις ανάγκες του ζώου τους σε κάθε φάση. Μια «έφηβη» γάτα χρειάζεται παιχνίδι και ενέργεια, μια «ενήλικη» σταθερότητα και σωστή διατροφή, και μια «ηλικιωμένη» φροντίδα, ηρεμία και πιο τακτικό ιατρικό έλεγχο.

Συμβουλές φροντίδας ανά ηλικιακό στάδιο

Τι χρειάζεται λοιπόν μια γάτα σε κάθε στάδιο της ζωής της;

Γατάκια (0–1 έτους): κοινωνικοποίηση, παιχνίδι, εμβόλια, στείρωση στην κατάλληλη ηλικία.
Ενήλικες (2–6 ετών): ισορροπημένη διατροφή, ετήσιο εμβολιασμό, διατήρηση βάρους, σταθερή ρουτίνα.
Μέσης ηλικίας (7–10 ετών): προληπτικοί έλεγχοι, εμβολιασμός, έλεγχος δοντιών, παρακολούθηση για παχυσαρκία.
Ηλικιωμένες (11+ ετών): ειδική διατροφή, πιο ήρεμο περιβάλλον, συχνοί κτηνιατρικοί έλεγχοι για έγκαιρη διάγνωση παθήσεων.

Όποια λοιπόν και αν είναι η ηλικία της γάτας μας, εμείς πρέπει να της δώσουμε πολλή αγάπη, σεβασμό και φροντίδα. Ο χρόνος αφήνει σημάδια, αλλά δεν μειώνει τη μοναδικότητα ούτε τη χαρά που φέρνει η παρουσία της. Έτσι θα είναι ευτυχισμένη μέχρι το τέλος της ζωής της και εμείς θα είμαστε ήσυχοι μέσα μας, καθώς θα έχουμε προσφέρει ό,τι ήταν δυνατόν για την ευζωία της.