Το άγχος αποχωρισμού είναι από τα πιο συχνά προβλήματα συμπεριφοράς που αντιμετωπίζουν οι κηδεμόνες σκύλων. Πολλοί ξαφνιάζονται όταν επιστρέφουν στο σπίτι και αντικρίζουν φαγωμένα μαξιλάρια, σπασμένα αντικείμενα ή ακούνε παράπονα από τους γείτονες για ασταμάτητο γάβγισμα.

Στην πραγματικότητα, πίσω από αυτές τις “αταξίες” κρύβεται συνήθως ένα ζώο που βιώνει έντονο στρες και ανασφάλεια κάθε φορά που μένει μόνο του.

Τι είναι το άγχος αποχωρισμού

Το άγχος αποχωρισμού είναι μια αγχώδης διαταραχή που εκδηλώνεται όταν ο σκύλος αποχωρίζεται τα άτομα με τα οποία έχει αναπτύξει στενό δεσμό. Δεν πρόκειται για απλή βαρεμάρα ή έλλειψη εκπαίδευσης. Είναι μια πραγματική ψυχολογική δυσφορία, παρόμοια με εκείνη που νιώθει ένα μικρό παιδί όταν αποχωρίζεται τους γονείς του.

Ο σκύλος ως κοινωνικό ζώο που εξελίχθηκε ζώντας σε αγέλες έχει ανάγκη από σταθερότητα, παρουσία και επικοινωνία. Όταν το περιβάλλον του αλλάζει απότομα ή όταν μένει μόνος για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς προετοιμασία, μπορεί να αισθανθεί πως εγκαταλείπεται, με αποτέλεσμα να εκδηλώνει έντονο στρες.

Ποια είναι τα συμπτώματα του άγχους αποχωρισμού

Τα σημάδια του άγχους αποχωρισμού ποικίλλουν, αλλά υπάρχουν κάποια επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφοράς. Ο σκύλος μπορεί:

Να γαβγίζει και να φωνάζει ασταμάτητα όταν μένει μόνος

Να καταστρέφει αντικείμενα, μαξιλάρια ή έπιπλα

Να κάνει την ανάγκη του μέσα στο σπίτι, ακόμη και αν έχει εκπαιδευτεί στην τουαλέτα

Να παρουσιάζει υπερβολική χαρά όταν ο κηδεμόνας επιστρέφει

Να δείχνει ανήσυχος ή αγχωμένος μόλις αντιληφθεί ότι κάποιος ετοιμάζεται να φύγει από το σπίτι

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να ξεκινήσουν λίγη ώρα μετά την αποχώρηση του ανθρώπου και να διαρκέσουν μέχρι την επιστροφή του. Σε πιο ήπιες περιπτώσεις ο σκύλος απλά αναστατώνεται, ενώ σε πιο σοβαρές μπορεί να φτάσει σε επίπεδα πανικού.

Αίτια και παράγοντες που το προκαλούν

Το άγχος αποχωρισμού δεν έχει μια και μοναδική αιτία. Συνήθως είναι αποτέλεσμα συνδυασμού παραγόντων.

Υπερβολική εξάρτηση. Σκύλοι που δεν έχουν να μάθει να μένουν μόνοι, ή που λαμβάνουν υπερβολικά πολλή προσοχή, είναι πολύ πιθανό να αναπτύξουν άγχος αποχωρισμού

Απότομες αλλαγές στη ρουτίνα όπως, για παράδειγμα, μια μετακόμιση

Έλλειψη σωστής κοινωνικοποίησης. Κουτάβια, που δεν έμαθαν σταδιακά να διαχειρίζονται την απουσία των ανθρώπων, συχνά αναπτύσσουν φόβο αποχωρισμού

Τραυματικές εμπειρίες. Κακοποίηση, παραμέληση ή εγκατάλειψη στο παρελθόν, μπορεί να κάνουν το ζώο πιο ευάλωτο στο στρες της απουσίας.

Πώς να αντιμετωπίσετε το άγχος αποχωρισμού

Η αντιμετώπιση του άγχους αποχωρισμού απαιτεί υπομονή, συνέπεια και εκπαίδευση. Δεν υπάρχει κάποιος “μαγικός τρόπος”, όμως υπάρχουν στρατηγικές που μπορούν να σας βοηθήσουν σημαντικά.

Σταδιακή εξοικείωση με την απουσία: Ο βασικότερος στόχος είναι ο σκύλος να μάθει ότι το να μένει μόνος του δεν είναι απειλή. Ξεκινήστε με πολύ μικρά χρονικά διαστήματα απουσίας, ακόμα και λίγα λεπτά, και σταδιακά αυξήστε τον χρόνο. Πάντα να επιστρέφετε ήρεμοι, χωρίς υπερβολικές εκδηλώσεις ενθουσιασμού, έτσι ώστε να του δείξετε πως πρόκειται για κάτι φυσιολογικό.

Δημιουργήστε θετικούς συσχετισμούς: Κάθε φορά που φεύγετε δώστε στον σκύλο σας κάτι ευχάριστο, όπως ένα παιχνίδι με φαγητό, ή σκορπίστε στο δωμάτιο μερικές λιχουδιές και παροτρύνετέ τον να τις ψάξει. Έτσι αρχίζει να συνδέει την απουσία σας με κάτι διασκεδαστικό και όχι με φόβο.

Διαχειριστείτε την ενέργειά του: Ένας σκύλος που έχει εκτονωθεί σωστά είναι σίγουρα πιο ήρεμος. Οι καθημερινές βόλτες, το παιχνίδι και η πνευματική άσκηση βοηθούν στην αποφόρτιση της έντασης και μειώνουν το στρες.

Δημιουργήστε ένα χώρο στον οποίο ο σκύλος νιώθει ασφάλεια: Ένα δωμάτιο, το crate του, ή ένα σημείο με κρεβατάκι και κάποιο ρούχο με τη μυρωδιά σας μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τον φίλο σας. Ιδιαίτερα χρήσιμη μπορεί να σας φανεί και η κλασική μουσική, καθώς έχει αποδειχθεί πως οι απαλές της μελωδίες χαλαρώνουν και ηρεμούν έναν στρεσαρισμένο σκύλο.

Μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια: Ένας σωστός επαγγελματίας εκπαιδευτής θα σχεδιάσει ένα πρόγραμμα βασισμένο στις ανάγκες του σκύλου σας, κάνοντάς τον να νιώσει εμπιστοσύνη και ασφάλεια τις ώρες που παραμένει μόνος του στο σπίτι.

Το να μαλώσετε τον σκύλο σας θα κάνει χειρότερη την κατάσταση

Δυστυχώς οι διάφορες απόψεις που ακούγονται σχετικά με τους σκύλους, πολλές φορές οδηγούν σε παρανοήσεις. Ο σκύλος δεν κάνει ζημιές στο σπίτι για να μας εκδικηθεί, καθώς δεν έχει αυτή τη νοητική ικανότητα. Η καταστροφή αντικειμένων είναι αποτέλεσμα πανικού, όχι εκδίκησης. Σε καμία περίπτωση λοιπόν μην τον μαλώνετε, καθώς το μόνο που θα πετύχετε είναι να επιδεινώσετε την ανασφάλεια και τον φόβο του.

Πρόληψη άγχους αποχωρισμού

Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία. Αν έχετε κουτάβι φροντίστε να το μάθετε σταδιακά να μένει μόνο του για λίγα λεπτά από μικρή ηλικία. Δώστε του ευκαιρίες να απασχολείται αυτόνομα, χωρίς να σας χρειάζεται συνεχώς. Μην το ενθαρρύνετε να σας ακολουθεί παντού μέσα στο σπίτι. Αφήστε τον να μάθει την ανεξαρτησία του με ασφάλεια και εμπιστοσύνη.

Το άγχος αποχωρισμού δεν είναι ένδειξη κακής συμπεριφοράς αλλά ένα συναίσθημα φόβου του τετράποδου φίλου μας, που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με σωστή εκπαίδευση, υπομονή και αγάπη. Ο στόχος μας δεν είναι να μάθει ο σκύλος να αντέχει την απουσία μας, αλλά να νιώθει σίγουρος και ασφαλής κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας.