Αυτά τα ζώα κάνουν τελετές πένθους που μοιάζουν με τις ανθρώπινες κηδείες
Αγγελική Μακρή
15/11/2025
Στο μυαλό μας έχει κατοχυρωθεί πως το πένθος είναι μια διαδικασία που περνούν οι άνθρωποι, όταν χάνουν κάποιον αγαπημένο τους.
Η φύση έρχεται να αλλάξει αυτή την θεωρία με τη βοήθεια των επιστημόνων, οι οποίοι παρατήρησαν και εντόπισαν το ζώο που θρηνεί τους νεκρούς του με τρόπο που θυμίζει κάποιες ανθρώπινες παραδόσεις.
Ο ελέφαντας είναι ένα ζώο κοινωνικό και έξυπνο. Ζει σε αγέλες και αναπτύσσει κοινότητες στις οποίες τα μέλη νοιάζονται και προστατεύουν το ένα το άλλο, ειδικά τα νεαρά ελεφαντάκια.
Βέβαια, έχουμε δει και άλλα ζώα να πενθούν, όπως οι σκύλοι, τα κοράκια, οι χιμπαντζήδες και οι φάλαινες, αλλά οι ελέφαντες, σύμφωνα με μελέτες, κάνουν κάποια πράγματα παραπάνω, με βάση γεγονότων και ευρημάτων.
Ας δούμε μερικά περιστατικά που οδηγούν όλο και περισσότερους επιστήμονες και ειδικούς στη συμπεριφορά ζώων να συγκλίνουν στην άποψη πως οι ελέφαντες αποχαιρετούν και θρηνούν τους νεκρούς τους, όπως οι άνθρωποι.
– Δύο θηλυκοί ελέφαντες η Jenny και η Mada, που χρησιμοποιούνταν και κακοποιούνταν σε τσίρκο της Ρωσίας για πάνω από 25 χρόνια, μεταφέρθηκαν σε πάρκο της Κριμαίας. Εκεί ζούσαν ελεύθερες και οι δυσάρεστες εμπειρίες τους τις είχαν ενώσει και είχαν γίνει φίλες. Όταν πέθανε η Jenny, η Magda ήταν αυτή που το αντιλήφθηκε και κάπως έτσι το κατάλαβαν και οι υπεύθυνοι του πάρκου. Ο θρήνος της Magda συγκίνησε τους πάντες, αφού το ζώο στεκόταν για ώρες δίπλα στο άψυχο σώμα της φίλης της και δεν άφησε καν τους κτηνιάτρους να πλησιάσουν.
– Ο Lawrence Anthony ήταν ένας περιβαλλοντολόγος και συγγραφέας, ο οποίος είχε αφιερώσει τη ζωή του στην προστασία της άγριας ζωής και κυρίως στους ελέφαντες. Εργάστηκε ως επικεφαλής του Καταφύγιου Ζώων Thula Thula στη Νότια Αφρική, αλλά και σε οργανώσεις που είχαν σκοπό να αφυπνίσουν τον κόσμο για την προστασία του περιβάλλοντος. Είχε διασώσει δεκάδες ελέφαντες και έγραψε το βιβλίο “The Elephant Whisperer”, στο οποίο περιέγραφε τις συγκλονιστικές εμπειρίες του. Μία από αυτές είναι όταν εξημέρωσε ένα αγριεμένο κοπάδι ελεφάντων και προκειμένου να τους προστατεύσει και να τους σώσει από θανάτωση, ανέπτυξε έναν μοναδικό τρόπο επικοινωνίας μαζί τους. Και τα κατάφερε, παρότι ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα, ξεκινώντας από την ηγέτιδα της αγέλης, τη Nanna, με την οποία συμφιλιώθηκε.
Το 2012 πεθαίνει ο Lawrence και, όπως λέει και η επίσημη ιστοσελίδα του Thula Thula, οι ελέφαντες έφτασαν λίγες μέρες μετά την κηδεία, έξω από την κατοικία του, και έμειναν εκεί για τουλάχιστον 1 ώρα. Η σύζυγος του Lawrence, μαζί με το προσωπικό του καταφύγιου, πιστεύουν ότι έφτασαν εκεί για να τον αναζητήσουν, μιας και είχαν μέρες να τον δουν. Έμειναν εκεί, έκαναν τους θορύβους που έκαναν όταν τον έβλεπαν και ίσως αυτός να ήταν ο αποχαιρετισμός τους στον άνθρωπο που τους βοήθησε και τους έσωσε.
– Σε μια δημοσίευση που έκανε το Journal of Threatened Taxa, μια εφημερίδα για την προστασία του περιβάλλοντος, οι ερευνητές Parveen Kaswan και Akashdeep Roy, ανακάλυψαν πέντε θαμμένα μωρά ελεφάντων, σε διαφορετικά σημεία της Βεγγάλης. Φαίνεται πως οι ελέφαντες έπιασαν το νεκρό μωρό από τα πόδια και την προβοσκίδα και το τοποθέτησαν ανάσκελα, με τα πόδια προς τα πάνω. Ο λόγος που θάβουν τα μωρά, είναι επειδή είναι ελαφριά, σε σχέση με τους ενήλικες και μπορούν να τα κουβαλήσουν. Γύρω από τα σημεία ταφής, δεν βρέθηκαν ίχνη από ανθρώπινες πατημασιές, ούτε κάποια άμεση συμμετοχή ανθρώπων στην ταφή. Βρήκαν μόνο πατημασιές από 15 – 20 ελέφαντες. Οι περιοχές που επέλεξαν για την ταφή ήταν αρδευτικά κανάλια σε καλλιέργειες τσαγιού.
Τόσο σε βίντεο, όσο και σε επιστημονικά άρθρα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, μερικοί τρόποι που θρηνούν οι ελέφαντες είναι να τοποθετούν την προβοσκίδα τους πάνω στο νεκρό σώμα, να κλαίνε, να βγάζουν κραυγές και να θάβουν τα μικρά τους, με τις μητέρες να είναι αυτές που κυρίως τα μεταφέρουν στο σημείο ταφής.
Οι επιστήμονες δεν μπορούν να είναι σίγουροι, αν οι αντιδράσεις των γιγαντόσωμων θηλαστικών είναι ο ίδιος θρήνος με αυτόν που νιώθουν οι άνθρωποι. Σίγουρα όμως είναι η αντίληψή τους για την απώλεια και εκτός από συγκινητική, μας δείχνει άλλη μια φορά το μεγαλείο των ζώων.
Με πληροφορίες από BBC, Medium, Guideposts, Journal of Threatened Taxa.
