Αυτά είναι τα σημάδια που δείχνουν ότι μια γάτα πενθεί το θάνατο ενός άλλου ζώου- ακόμα και σκύλου
Μυρτώ Τζώρτζου
18/11/2025
Οι γάτες θεωρούνται απόμακρες και συχνά αδιάφορες σε αυτά που συμβαίνουν στο σπίτι. Τι γίνεται όμως με την απώλεια ενός ζώου που ζούσαν μαζί; Είναι και σε αυτή την περίπτωση αδιάφορες; Μια έρευνα έχει την απάντηση.
Σύμφωνα με αυτή οι γάτες όχι μόνο δεν είναι αδιάφορες στην απώλεια ενός ζώου που συγκατοικούσαν μαζί αλλά δείχνουν και έντονα σημάδια πένθους. Ακόμα και αν το ζώο αυτό ήταν σκύλος.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Όκλαντ στις ΗΠΑ, κατέγραψε σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά των γατών μετά τον θάνατο άλλου ζώου στο ίδιο σπίτι. Οι κηδεμόνες ανέφεραν ότι οι γάτες τους παρουσίασαν σημάδια δυσφορίας, όπως δυσκολία στον ύπνο, απώλεια όρεξης και αυξημένες φωνητικές εκφράσεις. Ορισμένες γάτες έγιναν πιο προσκολλημένες σε αυτούς ή στα άλλα ζώα του σπιτιού ενώ άλλες έχασαν το ενδιαφέρον τους για τις αγαπημένες τους δραστηριότητες. Τα σημάδια αυτά πένθους είναι παρόμοια με αυτά των σκύλων όταν χάνουν έναν τετράποδο – αλλά και δίποδο – συγκάτοικο.
«Τα αποτελέσματά μας συνάδουν με την ιδέα ότι οι γάτες μπορεί να βιώνουν την απώλεια ενός συντρόφου ζώου με τρόπους παρόμοιους με αυτούς των σκύλων, παρά το γεγονός ότι εξελίχθηκαν από έναν λιγότερο κοινωνικό πρόγονο. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε τις γάτες ως αντικοινωνικές και απόμακρες», αναφέρουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Όκλαντ.
Αναμφισβήτητα αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν τη στερεοτυπική πεποίθηση ότι οι γάτες είναι αντικοινωνικά ζώα. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισχύει.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι οικόσιτες γάτες εμφάνισαν και άλλες συμπεριφορές που συσχετίζονται συνήθως με το πένθος, όπως αναζήτηση προσοχής από ανθρώπους και τα άλλα ζώα του σπιτιού, κρύψιμο και προσπάθεια να βρουν τους χαμένους συντρόφους τους.
Το πένθος δεν αποτελεί αποκλειστικά ανθρώπινη συμπεριφορά. Έχει παρατηρηθεί σε πολλά ζώα, όπως ελέφαντες, δελφίνια και χιμπατζήδες. Συχνά, αυτά τα ζώα επιδεικνύουν συμπεριφορές που μοιάζουν με τις ανθρώπινες, όπως φύλαξη του σώματος ενός νεκρού συντρόφου.
Πώς έγινε η έρευνα- Τι ανέφεραν οι κηδεμόνες
Η μελέτη περιλάμβανε αναφορές από κηδεμόνες άνω των 450 γατών, οι οποίες είχαν πρόσφατα χάσει έναν τετράποδο σύντροφο. Τα δύο τρίτα από αυτά τα νεκρά ζώα ήταν γάτες, ενώ τα υπόλοιπα σκύλοι.
Τις εβδομάδες και τους μήνες μετά την απώλεια του κατοικιδίου τους, οι κηδεμόνες ανέφεραν διαφορετική συμπεριφορά των άλλων γατών στο σπίτι. Αυτές περιλάμβαναν μεταξύ άλλων αυξημένες φωνητικές εκφράσεις και χρόνο αφιερωμένο στην αναζήτηση του ζώου που έλειπε. Επίσης μύριζαν το σπίτι για να εντοπίσουν το ζώο αυτό. Έδειχναν επίσης και λιγότερη επιθυμία για φαγητό, ύπνο ή παιχνίδι. Οι κηδεμόνες που πήραν μέρος στην έρευνα επίσης υποστήριξαν ότι οι γάτες τους έδειξαν προσωρινά σημάδια σύγχυσης ή φόβου μετά τον θάνατο ενός ζώου- ακόμα και σκύλου-, όπως και το ότι περνούσαν χρόνο κρυμμένες ή μυρίζοντας τα αγαπημένα σημεία του νεκρού ζώου.
Οι ερευνητές εδώ αναφέρουν: ”Όσο περισσότερο χρόνο είχε περάσει η γάτα με το κατοικίδιο που πέθανε, τόσο πιθανότερο ήταν να εμφανίσει άμεσες και μακροπρόθεσμες αλλαγές στη συμπεριφορά. Ο χρόνος δηλαδή που έζησαν με το νεκρό κατοικίδιο έχει μεγάλη σημασία. Ακόμη κι όταν το ζώο που πέθανε ήταν σκύλος, οι γάτες φαίνεται πως νοιάζονταν που χάθηκε. Ενδιαφέρον επίσης είναι ότι το αν είδαν τον θάνατο του ζώου- συντρόφου δεν επηρέασε τη συμπεριφορά πένθους. Παρόλο που οι γάτες συνήθως θεωρούνται ανεξάρτητες μπορούν να σχηματίζουν κοινωνικούς δεσμούς”.
Τα ευρήματα συμφωνούν με μια παρόμοια μελέτη του 2016, η οποία διαπίστωσε ότι στους έξι μήνες περίπου μετά τον θάνατο ενός άλλου κατοικιδίου, τόσο οι γάτες όσο και οι σκύλοι έδειξαν πιο έντονες συμπεριφορές αναζήτησης προσοχής, όπως και πιο συχνές και πιο έντονες φωνητικές εκφράσεις. Επίσης έτρωγαν και έπαιζαν λιγότερο.
Ο αντίλογος
Το πένθος είναι ένα δύσκολο συναίσθημα για να μετρηθεί αντικειμενικά στα μη ανθρώπινα ζώα, αλλά αυτές οι αλλαγές στη συμπεριφορά υποδηλώνουν ότι η απώλεια ενός κατοικιδίου έχει αντίκτυπο στα ζώα που μένουν πίσω στο σπίτι.
Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο αν οι γάτες μετά το θάνατο ενός ζώου βιώνουν πραγματικά πένθος ή αν οι κηδεμόνες τους προβάλλουν το δικό τους πένθος στα ζώα τους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γάτες των κηδεμόνων που ήταν οι ίδιοι περισσότερο στενοχωρημένοι με το θάνατο του ζώου τους είχαν και εκείνες πιο έντονες αλλαγές στη συμπεριφορά τους. Οπότε αυτή η εξήγηση έχει βάση. Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή όσοι είναι πιο κοντά στα κατοικίδιά τους είναι καλύτεροι στο να «διαβάζουν» τα συναισθήματά τους. Ή μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι ο κηδεμόνας κατοικιδίου βλέπει μόνο τα συναισθήματα που θέλει να δει στο ζώο του.
Οι ερευνητές είναι απόλυτοι λέγοντας ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα, με πιο αντικειμενικές μεθόδους ανάλυσης των συναισθημάτων, για να κατανοηθεί τι ακριβώς οδηγεί αυτές τις παρατηρούμενες αλλαγές στη συμπεριφορά. Και εξακολουθούν να προσπαθούν να καταλάβουν πώς οι γάτες επικοινωνούν μαζί μας. Οι αποχρώσεις όμως των πολλών φωνητικών εκφράσεων, κινήσεων και μορφασμών τους μπορούν εύκολα να παρερμηνευθούν.
H μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Applied Animal Behaviour Science.
Με πληροφορίες από ZME Science.
