Σε κάθε καλοκαιρινή εξόρμηση ανακαλύπτουμε νέους ανθρώπους, παραδόσεις, τοπία και γεύσεις. Παράλληλα όμως ερχόμαστε πιο κοντά με τη φύση και τους θησαυρούς της, όπως είναι τα υπέροχα πτηνά. Κάποιες φορές δεν τα βλέπουμε, αλλά τα ακούμε. Είναι τα είδη πτηνών που συναντάμε το καλοκαίρι σε διάφορες κρυφές ή φανερές γωνίες της Ελλάδας.

Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έκανε ένα πλούσιο και ενδιαφέρον αφιέρωμα για τα είδη πτηνών που παραθερίζουν μαζί με εμάς σε διάφορα σημεία της χώρας, ορεινά, πεδινά και παραθαλάσσια. Αν αναζητείτε νέες εμπειρίες και περιπέτειες στις διακοπές σας, η παρατήρηση πουλιών είναι μια πολύ καλή ιδέα.

10) Βουνοσταχτάρα | Alpine Swift

Οι φωνές από τις Σταχτάρες (ή “Πετροχελίδονα” όπως λέγονται, λανθασμένα, από πολλούς) είναι άλλος ένας πολύ χαρακτηριστικός ήχος του καλοκαιριού σε πολλές πόλεις και χωριά. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η Βουνοσταχτάρα, το μεγαλύτερο από τα τρία είδη που αναπαράγονται στη χώρα μας αλλά και αυτό με την πιο διαπεραστική φωνή. Αντίθετα με αυτό που υπονοεί το όνομά της, τη βρίσκουμε πολύ συχνά και σε παραθαλάσσιες περιοχές (βραχονησίδες, παράκτιους γκρεμούς). Οι ομαδικές, ταχύτατες πτήσεις τους το σούρουπο είναι πραγματικά πολύ εντυπωσιακές, ειδικά αν είστε αρκετά κοντά για να ακούσετε και τα φτερουγίσματά τους.

9) Αιγαιόγλαρος | Audouin’s Gull

Ανάμεσα στους πολυπληθείς –και πανταχού παρόντες– κιτρινομύτες Ασημόγλαρους, αναζητήστε τους πολύ λιγότερο κοινούς -και δυστυχώς απειλούμενους- Αιγαιόγλαρους που έχουν έντονα κόκκινο ράμφος. Στα λιμάνια των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων και των Βόρειων Σποράδων μπορούν να παρατηρηθούν μεμονωμένα άτομα ή μικρές ομάδες να περιμένουν το ξεψάρισμα στα καΐκια, ενώ όσοι ταξιδεύουν με σκάφος μπορούν να δουν περισσότερα πουλιά στα ανοιχτά ή κοντά σε βραχονησίδες όπου φωλιάζουν (γι’ αυτό και αποφεύγουμε αυστηρά τις επισκέψεις σε αυτές την εποχή της αναπαραγωγής).

8) Νεροκότσυφας | White-throated Dipper

Καλοκαίρι στο βουνό συνεπάγεται αναζήτηση δροσιάς στην όχθη κάποιου ποταμού με γάργαρα νερά. Εκεί είναι που θα δούμε τον Νεροκότσυφα, ένα καφετί στρουμπουλό πουλί με κοντά φτερά και μυτερό ράμφος που περνά όλη του τη ζωή στα ποτάμια. Φτιάχνει τη φωλιά του σε κοιλότητες βράχων στις όχθες, πίσω από καταρράκτες αλλά και σε γέφυρες, ενώ για να βρει την αγαπημένη του τροφή (υδρόβια ασπόνδυλα) βουτά μέχρι τον βυθό.

7) Σπιζαετός | Bοnelli’s Eagle

Ο αετός-σύμβολο του μεσογειακού τοπίου, είναι γνωστός θαμώνας των παραθαλάσσιων και νησιωτικών περιοχών που διαθέτουν ωραία και απομονωμένα βράχια για φώλιασμα και ανοιχτές εκτάσεις για κυνήγι. Αν κάνετε το μπάνιο σας σε γνωστούς Σπιζαετότοπους, όπως στη Νότια Πελοπόννησο (π.χ. στην περιοχή της Μάνης) και την Κρήτη, δεν είναι καθόλου απίθανο να τον δείτε να περνάει από πάνω σας, για μια -πάντα- σύντομη εμφάνιση, μέχρι να τον χάσετε και πάλι από τα μάτια σας.

6) Ποταμοσφυριχτής | Little Ringed Plover

Όσοι επισκεπτόμαστε παραλίες χωρίς πολύ κόσμο που έχουν δίπλα ένα ρέμα που εκβάλλει στη θάλασσα έχουμε πολλές πιθανότητες να παρατηρήσουμε κάτι μικρά πουλιά που τρέχουν στην ακτή σαν να είναι… κουρδιστά. Τα συγκεκριμένα είδη πτηνών είναι οι Ποταμοσφυριχτές, μεταναστευτικά παρυδάτια πουλιά που φτιάχνουν τις φωλιές τους σε άνυδρες κοίτες ποταμών και παραλίες. Η “φωλιά” είναι απλά μια μικρή γούβα πάνω στο έδαφος και τα αβγά έχουν το ίδιο χρώμα με τα βότσαλα, πράγμα που τα προστατεύει από τους θηρευτές αλλά όχι και από τα θηριώδη τετράτροχα που σαρώνουν τις ακτογραμμές γιατί κάποιοι βαριούνται να περπατήσουν. Γι’ αυτό λοιπόν όχι σκουπίδια, όχι πλαστικά αλλά ούτε και τροχοφόρα σε θάλασσες και ακτές.

5) Νησιώτικη Πέρδικα | Alectoris Chukar

Η εικόνα μιας οικογένειας Νησιώτικων Περδικών (ή Τσούκαρ) να διασχίζουν γρήγορα-γρήγορα έναν χωματόδρομο, με τον χαρακτηριστικό τους βηματισμό, είναι από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες στα νησιά του Αιγαίου το καλοκαίρι! Προσαρμοσμένες στους ξηρούς βιότοπους, λατρεύουν τις παραδοσιακές πεζούλες που με τόση μαεστρία είχαν κατασκευάσει οι κάτοικοι των νησιών. Παρά την κοσμοσυρροή από τουρίστες, οι Νησιώτικες Πέρδικες παρατηρούνται σχετικά εύκολα, τουλάχιστον μέχρι την έναρξη της κυνηγετικής περιόδου.

4) Γαλαζοκότσυφας | Blue Rock Thrush

Είναι και αυτές οι παραλίες στα νησιά που έχουν πολλά σκαλιά ή προσεγγίζονται μόνο με σκάφος, έτσι όπως είναι περικυκλωμένες από απότομες πλαγιές, γεμάτες βράχια. Εκεί, λοιπόν, μπορείτε να ακούσετε το μελωδικό, υπέροχο τραγούδι του Γαλαζοκότσυφα, ενός μόνιμου κατοίκου που δεν αποχωρίζεται αυτόν τον εκ πρώτης όψεως αφιλόξενο αλλά τόσο ιδανικό γι’ αυτόν βιότοπο. Το αρσενικό έχει ένα ξεχωριστό σκούρο μπλε χρώμα, το θηλυκό περνάει πολύ εύκολα απαρατήρητο, καθώς έχει πολύ πιο γήινα χρώματα.

3) Μαυροπετρίτης | Eleonora’s Falcon

Είναι κυριολεκτικά αδύνατο να επισκεφτείτε ένα νησί του Αιγαίου το καλοκαίρι και να μην δείτε τουλάχιστον έναν Μαυροπετρίτη (ή “Βαρβάκι” όπως τον αποκαλούν οι νησιώτες). Και πώς να μην συμβαίνει αυτό όταν στην Ελλάδα αναπαράγεται πάνω από το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού του είδους. Οι ακατοίκητες βραχονησίδες του Αιγαίου είναι το καλοκαιρινό τους σπίτι (τον χειμώνα τον περνάνε στη Μαδαγασκάρη), γι’ αυτό και προσέχουμε πολύ όταν τις προσεγγίζουμε με σκάφος. Μέχρι τον Αύγουστο, που θα γεννηθούν τα μικρά τους, τρέφονται με μεγάλα έντομα (ακρίδες, τζιτζίκια κ.ά.), ενώ μετά κυνηγούν μικρά μεταναστευτικά πουλιά που θα δώσουν στους νεοσσούς την απαραίτητη ενέργεια για να μεγαλώσουν γρήγορα και να ακολουθήσουν τους γονείς τους στο μεγάλο ταξίδι προς τον Νότο το φθινόπωρο.

2) Γκιώνης | Eurasian Scops Owl

Και ποιος δεν έχει ακούσει έστω και μια φορά τη θλιμμένη φωνή του Γκιώνη; Η φωνή του αρσενικού, αυτό το απλό αλλά διαπεραστικό “τιουού”, είναι ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς ήχους του καλοκαιριού, ειδικά όταν δεν φυσάει το βράδυ. Το πολύ μικρό του μέγεθος, καθώς και ο αυστηρά νυκτόβιος τρόπος ζωής κάνουν αυτό το είδος κουκουβάγιας να περνά απαρατήρητο την ημέρα. Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι διανύει χιλιάδες χιλιόμετρα κάθε άνοιξη γιατί ξεχειμωνιάζει στην Αφρική, αν και πολλά άτομα παραμένουν στην Ελλάδα όλον τον χρόνο.

1) Θαλασσοκόρακας | Mediterranean Shag

Μόνιμοι κάτοικοι των θαλασσοδαρμένων βραχονησίδων της Μεσογείου, οι Θαλασσοκόρακες, φωλιάζουν αρκετά νωρίς (μέσα στον χειμώνα) οπότε αυτή την εποχή τα νεαρά πουλιά έχουν μεγαλώσει αρκετά και βολτάρουν για να ανακαλύψουν τον κόσμο. Η απειρία και η αφέλεια της νιότης τα οδηγούν συχνά σε πολυσύχναστες παραλίες, προσφέροντας ένα ξεχωριστό θέαμα, αν και όταν βουτούν για να ψαρέψουν μπορεί, άθελά τους, να προκαλέσουν ταραχή. Μια σκοτεινή φιγούρα που κινείται με ταχύτητα κάτω από τα πόδια σας, ίσως να μην είναι αυτό που περιμένετε να συναντήσετε όταν κολυμπάτε στα βαθιά.

Είδατε κάποιο από αυτά τα είδη πτηνών φέτος το καλοκαίρι; Τώρα που γνωρίζετε ποια είναι και πού τα συναντάμε, ίσως τα βρείτε του χρόνου, σε κάποια εξόρμησή σας στη θάλασσα ή το βουνό.