Είναι γνωστό ότι πολλά πτηνά έχουν το δικό τους μελωδικό κελάηδισμα.

Εκτός από τα πτηνά και τους ανθρώπους, όμως, οι λεμούριοι της Μαδαγασκάρης φαίνεται να είναι το μόνο είδος που τραγουδά ακολουθώντας συγκεκριμένο μουσικό ρυθμό. Ένα από τα πιο γνωστά είδη λεμούριων που “τραγουδούν” είναι οι indri.

Τα χαρακτηριστικά ουρλιαχτά τους μπορεί κανείς να τα αναγνωρίσει από μακριά, καθώς αντηχούν μέσα σε ολόκληρο το δάσος. Το ρεπερτόριό τους χαρακτηρίζεται από ποικιλία, και μπορεί να μην θεωρείται τόσο μελωδικό από τους ανθρώπους, αλλά παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς υποδεικνύει μια βαθιά κατανόηση σύνθετων ρυθμικών μοτίβων.

Οι λεμούριοι indri ζουν σε ομάδες 2-6 ατόμων που αποτελούνται από δύο γονείς και τα παιδιά τους, με τις θηλυκές να λειτουργούν ως το ισχυρό φύλο. Όταν ξημερώνει, οι γονείς ξεκινούν να τραγουδούν ένα ρυθμικά συγχρονισμένο τραγούδι που θυμίζει μοιρολόι. Στη συνέχεια, τα μικρά ακολουθούν με μια πιο φάλτσα εκδοχή του τραγουδιού. Το να συμμετέχει κανείς στο “οικογενειακό συγκρότημα” βοηθά στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των μελών, και τα προειδοποιεί όταν κινδυνεύουν από ανταγωνιστικές οικογένειες λεμούριων και θηρευτές.

Η έρευνα με τίτλο “Categorical rhythms in a singing primate” που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology το 2021 αναδεικνύει τη σημασία της επικοινωνίας μεταξύ των λεμούριων. Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 15 ετών, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τορίνου στην Ιταλία μελέτησαν ένα δείγμα μεγέθους περίπου 1% του συνολικού εν ζωή πληθυσμού των indri. Η βασική συγγραφέας της έρευνας ήταν η πρωτευοντολόγος Chiara De Gregorio. Η ερευνητική ομάδα κατέγραψε 636 τραγούδια από 20 ομάδες indri – στο σύνολο 39 άτομα.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα τραγούδια των λεμούριων ταίριαζαν σε δύο ρυθμικές κατηγορίες: στον ρυθμό 1:1 – ανάλογο με αυτόν ενός μετρονόμου – και στον ρυθμό 1:2 – όπως είναι τα παλαμάκια που χτυπάμε όταν ακούμε το “We Will Rock You” των Queen.

Ακόμα, όταν τραγουδούν οι indri, μειώνουν σταδιακά το τέμπο – με μουσικούς όρους, αυτό λέγεται ritardando. Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι οι αρσενικοί και οι θηλυκοί indri ενδέχεται να παράγουν διαφορετικούς ρυθμούς και διάρκεια των μεσοδιαστημάτων, αλλά οι αναλογίες 1:1 είναι ίδιες και στα δύο φύλα. Αυτό σημαίνει ότι η σεξουαλική επιλογή δεν φαίνεται να επηρεάζει την εξέλιξη της ισοχρονίας στο συγκεκριμένο είδος.

Ο τελευταίος κοινός πρόγονος των ανθρώπων και των indri θεωρείται ότι έζησε 77,5 εκατομμύρια χρόνια πριν, κάτι που υποδεικνύει ότι το “μουσικό αυτί” των δύο ειδών εξελίχθηκε ξεχωριστά στο καθένα.

Σύμφωνα με τον βιομουσικολόγο στο Ινστιτούτο Max Planck για την Ψυχογλωσσολογία στην Ολλανδία, Andrea Ravignani: “Υπάρχει από παλιά ένα ενδιαφέρον να κατανοήσουμε πώς εξελίχθηκε η ανθρώπινη μουσικότητα, αλλά η μουσικότητα δεν περιορίζεται στους ανθρώπους. Η αναζήτηση μουσικών χαρακτηριστικών σε άλλα είδη μας επιτρέπει να χτίσουμε ένα “εξελικτικό δέντρο” μουσικών χαρακτηριστικών και να κατανοήσουμε από πού προήλθαν και πώς εξελίχθηκαν οι ρυθμικές ικανότητες στους ανθρώπους”.

Η έρευνα μας οδηγεί στην υπόθεση ότι η βάση του τραγουδιού μπορεί να αναπτύχθηκε νωρίς στην εξελικτική ιστορία των ανθρώπων, ξεκινώντας με αυτούς τους προειδοποιητικούς ήχους.