Δείτε αν το νερόφιδο μπορεί να ζήσει μακριά από το νερό
Αγγελική Μακρή
14/07/2025

H απάντηση φαίνεται προφανής, μιας και τουλάχιστον στα ελληνικά, το πρώτο συνθετικό στο νερόφιδο είναι το νερό.
Πάντα τα φίδια μάς κάνουν να νιώθουμε άβολα, αηδία, πανικό. Τα έχουμε ταυτίσει με τον κίνδυνο και πολύ σπάνια σκεπτόμαστε τη χρησιμότητά τους στο οικοσύστημα, πόσο μάλλον αν είναι δηλητηριώδη ή όχι. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να μας τρομάζει η όψη τους και η αίσθηση ότι μπορεί να κυκλοφορούν στον κήπο ή την αυλή μας, αλλά τα περισσότερα είναι ακίνδυνα και αναζητούν νερό και λίγη δροσιά.
Η επιστημονική του ονομασία είναι Natrix natrix ενώ στα αγγλικά ονομάζεται “grass snake”. Δεν είναι δηλητηριώδες φίδι και είναι εντελώς ακίνδυνο για τον άνθρωπο. Είναι συγγενές με το λιμνόφιδο. Το μήκος του φτάνει συνήθως τα 100-120 εκατοστά, με το μέγιστο μήκος που έχει καταγραφεί να είναι τα 150. Συναντάται σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων, όπως καφέ, γκρι, λαδί και μαύρο, με ή χωρίς κηλίδες, στίγματα και φωτεινές γραμμές. Το στόμα του μπορεί να είναι κίτρινο ή λευκό, ενώ η κοιλιά του κάνει την κλασική σκακιέρα των φιδιών, με το μαύρο χρώμα να κυριαρχεί.

Αν νιώσει κίνδυνο δεν θα δαγκώσει, αλλά θα κρυφτεί στο νερό όπου μπορεί να μείνει για αρκετή ώρα από κάτω, ή θα χαθεί σε φυλλωσιές. Άλλες συμπεριφορές που μπορεί να έχει είναι να παριστάνει το νεκρό, αναποδογυρίζοντας, ανοίγοντας το στόμα, βγάζοντας τη γλώσσα έξω και μένοντας ακίνητο. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να πλαταίνει το κεφάλι και το λαιμό, θυμίζοντας την οχιά. Κάθε φορά όμως που νιώθει απειλή εκκρίνει ένα δύσοσμο υγρό που κρατάει σε απόσταση τους θηρευτές.
Τρέφεται κυρίως με αμφίβια, αλλά και ψάρια. Αν βρεθούν στο δρόμο του τρωκτικά, νεοσσοί και σαύρες, δεν θα τα αρνηθεί. Όταν είναι μωρό, στην πρώιμη ανήλικη φάση δηλαδή, τρέφεται με γυρίνους και μεγάλα ασπόνδυλα.
Πού ζει το νερόφιδο
Το νερόφιδο είναι ένα από τα φίδια που συναντάμε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, πλην της Κρήτης και κάποιων νησιών. Ζει σε ρέοντα και στάσιμα νερά και κολυμπάει πολύ χαριτωμένα. Παρά το όνομά του, μπορεί να ζήσει αρκετά μακριά από τα ποτάμια, τις λίμνες και τους βάλτους, ακόμα και σε υψόμετρο 2000 μέτρων. Πρόκειται για ένα από τα πιο προσαρμοστικά φίδια που δραστηριοποιείται τόσο τη μέρα, όσο και τη νύχτα. Ο χειμώνας δεν τα σταματάει, αφού μπορούν να είναι δραστήρια τις ζεστές μέρες του χειμώνα, κάτι που σε πεδινές περιοχές της χώρας μας δεν είναι σπάνιο. Μπορεί να κυνηγήσει ακόμα και σε θερμοκρασία 9οC, όπως έχει καταγραφεί.
Η αναπάντεχη διαφορά των θηλυκών από τα αρσενικά
Για πολλά είδη στο ζωικό βασίλειο, το αρσενικό είναι πιο μεγαλόσωμο από το θηλυκό. Στο νερόφιδο όμως, ισχύει το αντίθετο. Τα θηλυκά έχουν μεγαλύτερο κεφάλι και είναι πιο ογκώδη από τα αρσενικά.
Η σχέση του με το λιμνόφιδο
Είναι γνωστό και ως κυβόφιδο, ενώ η επιστημονική ονομασία του λιμνόφιδου είναι Natrix Tesselata και μπορεί να το συναντήσουμε και σε μεγάλα ποτάμια, σε αντίθεση με το νερόφιδο. Επίσης, μια μεγάλη διαφορά τους είναι ότι το λιμνόφιδο το συναντάμε σε πολλούς υδροβιότοπους της Κρήτης κάτι που κάνει τους επιστήμονες να ερευνούν μήπως το συγκεκριμένο αποτελεί ξεχωριστό είδος. Μπορεί να ζήσει σε χαμηλότερα υψόμετρα από το νερόφιδο, μέχρι 1000 μέτρα.
Από τι απειλείται το νερόφιδο
Εμείς οι ίδιοι αποτελούμε απειλή για το νερόφιδο, από την πρώτη στιγμή κιόλας που θα το δούμε, καθώς ψάχνουμε τρόπο να το σκοτώσουμε. Σπάνια θα πάρουμε τηλέφωνο την ΑΝΙΜΑ ή τη Δράση για την Άγρια Ζωή, προκειμένου να μας βοηθήσουν και ακόμα πιο σπάνια θα το απομακρύνουμε με ασφάλεια στο περιβάλλον. Παράλληλα, η οικιστική, η τουριστική και η βιομηχανική ανάπτυξη, η κτηνοτροφία και κάθε είδους ρύπανση, απειλούν το είδος, όπως επίσης οι πυρκαγιές, οι δρόμοι και οι αδέσποτες γάτες.
Με πληροφορίες από το herpetofauna.gr