Από τα παλαιότερα είδη στη γη, οι έχιδνες ή ταχυγλωσσίδες είναι γνωστές ως ένα από τα πιο εμβληματικά ζώα της Αυστραλίας. Στην ελληνική μυθολογία η Έχιδνα ήταν ένα τέρας, το οποίο ήταν η μητέρα των σημαντικότερων τεράτων της μυθολογίας. Δεν είναι όμως αυτό το πλάσμα τόσο τρομακτικό όσο νομίζουμε.

Η Έχιδνα ήταν κόρη του Ουρανού και της Γαίας (ή της Κητούς ή ακόμη, σύμφωνα με μια άλλη παράδοση που διέσωσε ο Παυσανίας, της Στυγός και του Πείραντος). Είχε το πρόσωπο όμορφης γυναίκας και το σώμα ερπετού.

Εκ πρώτης όψεως τα ζώα αυτά μοιάζουν λόγω ρύγχους με τους μυρμηγκοφάγους της Νότιας Αμερικής καθώς και άλλα αγκαθοφόρα θηλαστικά, όπως οι σκαντζόχοιροι, παρόλο που οι δύο ομάδες δεν έχουν κοντινή συγγένεια. Οι έχιδνες χαρακτηρίζονται από το χαριτωμένο περπάτημά τους και τον ντροπαλό τους χαρακτήρα. Πόσα όμως γνωρίζετε πραγματικά για αυτές;

1. Δεν είναι σαρκοφάγα ζώα

Συχνά αναφέρονται ως σαρκοφάγα ζώα, όμως δεν είναι. Τρέφονται ανοίγοντας μαλακούς κορμούς ή μυρμηγκοφωλιές, χρησιμοποιώντας τη μακριά, κολλώδη γλώσσα τους για να πάρουν τη λεία τους. Η κοντόρυγχη έχιδνα τρέφεται κυρίως με μυρμήγκια και τερμίτες, ενώ τα είδη του γένους Zaglossus τρέφονται κυρίως με σκουλήκια και προνύμφες εντόμων. Οι έχιδνες κοιμούνται σε φωλιές και συχνά βρίσκονται μέσα σε λαγούμια.

2. Είναι από τα λίγα θηλαστικά που γεννούν αυγά

Οι έχιδνες διαχωρίστηκαν από τους πλατύποδες πριν 19-48 εκατομμύρια χρόνια. Πρόκειται για τα παλαιότερα είδη στη γη. Εξελίχθηκαν από προγόνους που ζούσαν στο νερό, οι οποίοι επέστρεψαν πλήρως στην ξηρά παρά τον ανταγωνισμό με τα μαρσιποφόρα. Αυτό που αξίζει όταν μαθαίνουμε πράγματα για τα ζώα αυτά είναι ότι ανήκουν στην οικογένεια των μονοτρημάτων. Είναι δηλαδή θηλαστικά που γεννούν αυγά. Τα θηλυκά δεν έχουν θηλές, έτσι τα νεογέννητα τρέφονται με γάλα που ρέει από τους πόρους της κοιλιάς της μητέρας. Μετά τη γέννηση τα μωρά αφήνονται σε μια φωλιά. Εκτός από τις έχιδνες, ένα άλλο θηλαστικό που γεννά αυγά είναι το πλατώνι, το οποίο τυχαίνει να είναι και το κοντινότερο συγγενικό τους είδος.

3. Δεν έχουν καθόλου δόντια

Οι έχιδνες δεν έχουν δόντια- ούτε ένα. Για να φάνε χρησιμοποιούν μόνο τη μακριά και κολλώδη γλώσσα τους. Και όσο για τα γεύματά τους, δεν είναι τίποτα πιο ικανοποιητικό από ένα γεύμα που περιλαμβάνει μυρμήγκια, τερμίτες, σκουλήκια και κάμπιες εντόμων. Έχει καταγραφεί να τρώνε περίπου 40.000 την ημέρα.

4. Έχουν παράξενο πέος

Το πιο παράξενο μέρος στην ανατομία του συγκεκριμένου ζώου είναι το πέος του που έχει 4 κεφάλια. Το «πολύ παράξενο και ασυνήθιστο» γεννητικό όργανο της έχιδνας παραμένει ένα μυστήριο για ερευνητές που ακόμα δεν έχουν καταλάβει γιατί έχει 4 κεφάλια. 

Επίσης, κατά την περίοδο ζευγαρώματος, τα αρσενικά σχηματίζουν “πομπές”, δηλαδή ακολουθούν ένα θηλυκό σε σειρά (μοιάζει με “τρενάκι”), ελπίζοντας να είναι εκείνοι που θα επιλεγούν για ζευγάρωμα.

5. Κουλουριάζονται όταν φοβούνται

Οι έχιδνες όταν απειληθούν από αρπακτικό ή φοβηθούν συνήθως κουλουριάζονται και γίνονται σαν μπάλα, μαζεύοντας τη μουσούδα και τα πόδια τους, κρύβοντας και προστατεύοντας τον εαυτό τους.

6. Έχουν τη χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος από όλα τα θηλαστικά

Από όλα τα θηλαστικά στον κόσμο, οι έχιδνες έχουν τη δεύτερη χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος (μετά το πλατώνι), 32 βαθμούς Κελσίου. Και όσο για τη διάρκεια ζωής τους, αυτά τα παράξενα ζώα ζουν έως και 50 χρόνια σε αιχμαλωσία και 45 χρόνια στην άγρια φύση. Αυτό οφείλεται κυρίως στη χαμηλή θερμοκρασία του σώματός τους και στον εξαιρετικά αργό μεταβολισμό τους.

7. Η μέγιστη ταχύτητα της έχιδνας είναι 2,3 χιλιόμετρα ανά ώρα

Αυτά τα μικρά ακανθώδη πλάσματα δεν τους αρέσει να βιάζονται. Η μέγιστη ταχύτητα που αναπτύσσουν είναι 2,3 χιλιομέτρων ανά ώρα. Συνήθως όμως κινούνται με αργό ρυθμό 1 χιλιομέτρου ανά ώρα. Θα τους το συγχωρήσουμε όμως, καθώς αυτό το βάδισμα είναι πραγματικά πολύ χαριτωμένο.

8. Ονομάζονται «τεχνικοί οικοσυστημάτων»

Γνωρίζετε ότι οι έχιδνες συχνά αναφέρονται ως «τεχνικοί οικοσυστημάτων»; Οι τεχνικοί οικοσυστημάτων είναι οργανισμοί που τροποποιούν άμεσα ή έμμεσα το φυσικό περιβάλλον τους, επηρεάζοντας έτσι τη διαθεσιμότητα πόρων και τη δομή του οικοσυστήματος για άλλους οργανισμούς. Με άλλα λόγια, είναι οργανισμοί που “κατασκευάζουν”, “σχηματίζουν” ή “συντηρούν” το οικοσύστημα, παίζοντας κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας του.

Αυτό κάνουν οι έχιδνες. Παρόλο που δεν φαίνονται τα πιο δραστήρια ζώα, περνούν απίστευτο χρόνο σκάβοντας και μετακινώντας χώμα – με μια μελέτη να κάνει λόγο για 200 κατά μέσο όρο κυβικά μέτρα χώματος κάθε χρόνο η καθεμία έχιδνα. Έτσι με αυτό, υπάρχουν λιγότερες διαβρώσεις. Δημιουργούνται επίσης πιο ”υγιή” εδάφη, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη των φυτών. Οπότε είναι δίκαιο να πούμε ότι αυτά τα πλάσματα είναι ”περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένα”.

Οι έχιδνες σε παραπλανούν. Αυτό είναι αλήθεια. Δείχνουν τρομακτικές λόγω της ακανθώδους εξωτερικής τους εμφάνισης και γενικά της φυσιογνωμίας τους, όμως είναι πραγματικά ιδιαίτερα και πολύ χρήσιμα ζώα. Οι επιστήμονες τις χαρακτηρίζουν ντροπαλές και με όμορφο περπάτημα, κάτι που βλέπουμε στα βίντεο στο διαδίκτυο.