Μικροί, αεικίνητοι, επικίνδυνοι. Οι σκορπιοί τρυπώνουν στο σπίτι χωρίς να το καταλάβετε και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό πρόβλημα με το τσίμπημά τους, τόσο σε εσάς όσο και στα κατοικίδιά σας.

Ως γνήσιο παιδί της πόλης, με πρώτη μου επαφή με την ιδέα του σκορπιού έγινε κοντά στα 25, σε ένα πετρόχτιστο σπίτι στο Πήλιο, όπου θα περνούσα τα Χριστούγεννα. Το εντυπωσιακό οίκημα ήταν κλειστό από το καλοκαίρι και οι ιδιοκτήτες προειδοποίησαν πως θα πρέπει να κάνουμε έλεγχο μήπως υπάρχουν σκορπιοί κρυμμένοι μέσα. Νόμιζα λοιπόν ότι έκανα έλεγχο, όμως στην ουσία δεν είχα ιδέα για το πού να ψάξω και τις πιθανές κρυψώνες τους.

Οι σκορπιοί είναι αρπακτικά αραχνοειδή της ομώνυμης τάξης των αρθροπόδων (Scorpiones) και ανήκουν στην ομοταξία των αραχνίδιων. Έχουν οκτώ πόδια και εύκολα μπορεί να τους αναγνωρίσει κανείς, χάρη στο ζευγάρι λαβίδες που έχουν και μια στενή, αρθρωτή ουρά, που συχνά διαθέτει μια χαρακτηριστική καμπύλη προς τα εμπρός ξεκινώντας από την πλάτη τους ενώ τελειώνει πάντα με ένα κεντρί. Το χρώμα τους μπορεί να είναι από ανοιχτό κόκκινο μέχρι μαύρο. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά είδη σκορπιών, όπως ο Mesobuthus eupeus, ο Euscorpius italicus και ο Euscorpius flavicaudis, όμως κανένα από αυτά δεν έχει θανατηφόρο δηλητήριο. Το μέγιστο μήκος τους φτάνει τα 8.5 εκατοστά, ενώ -κατά κανόνα- ζουν έως 5 χρόνια. Τρέφονται με αρθρόποδα, τα οποία πρώτα θανατώνουν με το δηλητήριό τους. Δεν θα κάνουν ποτέ επίθεση στον άνθρωπο ή τα ζώα, παρά μόνο αν νιώσουν απειλή.

Τα σημεία που αρέσουν στους σκορπιούς να κρύβονται

Στους σκορπιούς της Ελλάδας αρέσουν τα σκοτεινά μέρη με υγρασία, είτε είναι κλειστά σπίτια είτε αυλές με βλάστηση, ακόμη όμως και παραλίες, μιας και μια χαρά επιβιώνουν στις ερήμους ανά την υφήλιο. Την ημέρα κρύβονται και γίνονται πιο δραστήριοι τη νύχτα. Αν πάτε στο εξοχικό σας σπίτι μετά από μήνες, θα πρέπει να ψάξετε πολύ σχολαστικά, ακόμη και σε μέρη που δεν είχατε σκεφτεί όπως: Κάτω και πίσω από έπιπλα, ανάμεσα στα μαξιλάρια του καναπέ και του κρεβατιού, μέσα και πίσω από κούτες και κιβώτια και όπου έχετε στοιβάξει αντικείμενα, όπως πχ κατσαρόλες ή μπουκάλια.

Τι πρέπει να κάνετε για να μην πλησιάζουν στο σπίτι

– Μην αφήνετε στοίβες από πέτρες, ξύλα ή άλλα υλικά σε ανοιχτούς ή αφύλαχτους χώρους. Είναι η τέλεια κρυψώνα που βρίσκουν οι σκορπιοί για να περνούν τη μέρα τους ανενόχλητοι. Φυλάξτε αυτά τα υλικά σε κλειστό χώρο, όπου θα τον έχετε κλείσει καλά και δεν θα έχει τρύπες, ρωγμές και άλλα σημεία πρόσβασης για το μικροσκοπικό αρθρόποδο.

– Καθαρίστε τον κήπο από πεσμένα φύλλα, νεκρά έντομα, πεσμένους καρπούς. H καθαριότητα δεν επιτρέπει στους σκορπιούς να κρύβονται και θα ψάξουν να βρουν ένα πιο κατάλληλο μέρος.

– Μην αφήνετε λιμνάζοντα νερά στον κήπο και την αυλή. Η υγρασία είναι ιδανική ατμόσφαιρα γι’ αυτούς, άρα αν έχετε ποτίσει το βράδυ και δεν έχουν στεγνώσει τα νερά, ή αν βρέξει, προσπαθήστε να τα απομακρύνετε όσο μπορείτε.

– Ελέγξτε το σπίτι για τρύπες και χαραμάδες. Είτε μόνοι σας είτε με τη βοήθεια ενός τεχνικού, θα πρέπει να διορθώσετε και να θωρακίσετε το σπίτι, έτσι ώστε να μην βρίσκουν δίοδο οι σκορπιοί. Παράλληλα, αν αφήνετε ανοιχτά παράθυρα και πόρτες για να αερίζετε καλύτερα ο χώρος, χρησιμοποιήστε σίτες για να περιορίζετε την πρόσβαση τόσο στους σκορπιούς, όσο και άλλα έντομα και ερπετά.

– Ρωτήστε ειδικά συνεργεία πώς θα κάνετε ασφαλή απεντόμωση έτσι ώστε να τους απομακρύνετε, αλλά και να παραμείνουν τα κατοικίδια ασφαλή. Ζητήστε και τη συμβουλή του κτηνίατρου για να σας δώσει περισσότερες συμβουλές.

– Διατηρήστε το σπίτι καθαρό, απομακρύνοντας μικρά έντομα που μπορεί να υπάρχουν. Αυτά αποτελούν την τροφή των σκορπιών και άρα γνωρίζουν πως στο σπίτι σας τους περιμένει φαγητό. Δεν θα μείνουν σε έναν χώρο που δεν τους παρέχει τροφή, άρα είναι στο χέρι σας να καθαρίζετε τακτικά και να ξαραχνιάζετε.

Οι οδηγίες του ΕΚΑΒ για το τσίμπημα από σκορπιό

Σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Πρώτων Βοηθειών του ΕΚΑΒ, λίγα είδη μπορούν να προκαλέσουν με το τσίμπημά τους σοβαρή δηλητηρίαση. Ένα από αυτά είναι το Centoyroides Exilicanda, το οποίο όμως συναντάται στην Αμερική.

Συμπτώματα στο σημείο που έγινε το τσίμπημα: Πρήξιμο, κνησμός, πόνος και μερικές φορές μούδιασμα που επεκτείνεται στο υπόλοιπο σώμα.

Γενικευμένα συμπτώματα: Ναυτία, εμετός, σιελόρροια, δυσφαγία, ρινόρροια, δακρύρροια, ανησυχία, εφίδρωση, υψηλός πυρετός, ταχυκαρδία, υπέρταση, αρρυθμία, σπασμοί, κώμα έως και θάνατος.

Αντιμετώπιση: Σε ήπιες περιπτώσεις, ψυχρά επιθέματα τοπικά, δίνουμε αναλγητικά και
αναζητούμε ιατρική βοήθεια.

Αν αντιληφθείτε ότι το κατοικίδιό σας παίζει ή είναι κοντά με έναν σκορπιό, τραβήξτε του την προσοχή με κάτι πιο ενδιαφέρον, έτσι ώστε να αφήσει το αραχνοειδές. Αν παρουσιάζει περίεργα συμπτώματα, όπως εμετούς, πόνο και σιελόρροια, επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο, καθώς είναι πολύ πιθανό να τον έχει τσιμπήσει ο σκορπιός.

Η πρόληψη θα σας βοηθήσει να κρατήσετε τους σκορπιούς μακριά από το σπίτι και να θυμάστε ότι οι λεπτομέρειες, όπως μια τρύπα στη σίτα, μπορεί να κάνουν τη διαφορά.