Ποια είναι τα 5 ζώα που έχουμε συνδέσει με τον θάνατο
Αγγελική Μακρή
14/09/2025
Λίγο τα ευφάνταστα σενάρια του Χόλιγουντ, λίγο οι προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες που έρχονται από την εποχή του Μεσαίωνα, υπάρχουν κάποια ζώα που έχουν συνδεθεί με τον θάνατο.
Από τα “Πουλιά” του Χίτσκοκ, τα οποία ήταν κοράκια, μέχρι την παρουσία της κουκουβάγιας που προμηνύει θάνατο, οι ιστορίες είναι πολλές, άλλα έχουν κοινό παρονομαστή, τα συνδεδεμένα με τον θάνατο ζώα.
Φυσικά, κανένα ζώο δεν ευθύνεται γι’ αυτό, ούτε πρέπει να δαιμονοποιείται για κανένα λόγο. Αντίθετα, η φύση έχει πολλά να μας προσφέρει και να μας διδάξει, ειδικά με τις θαυμαστές ικανότητες που έχουν όλα τα πλάσματά της.
Κουκουβάγια
Στην ελληνική μυθολογία, η κουκουβάγια ήταν συνυφασμένη με τη θεά Αθήνα, τη σοφία και τη στρατηγική. Σε κάποιες περιοχές όμως, τόσο της χώρας μας, όσο και αλλού, η κουκουβάγια είναι κακός οιωνός, ειδικά αν την δει κάποιος έξω από το σπίτι του το βράδυ ή την ακούσει να κράζει. Αρκετοί πιστεύουν ότι σύντομα θα μάθουν μια κακή είδηση, ή χειρότερα, θα επέλθει κάποιος θάνατος. Αυτό μάλλον οφείλεται στο ότι είναι κυρίως νυκτόβιο πτηνό, διακριτικό και μπορεί να στέκεται ακίνητη για ώρες, χωρίς να γίνεται αντιληπτή. Στη δημοφιλή σειρά Twin Peaks του David Lynch ακούγεται η ατάκα “The owls are not what they seem”, κάτι που αρκετοί ερμήνευσαν ότι οι κουκουβάγιες έχουν σχέση με πνεύματα και κρύβουν μυστικά. Ακόμη και σε έργα του Σαίξπηρ, η κουκουβάγια παρουσιάζεται σαν ένα ζώο που συνδέεται με τον θάνατο, το σκοτάδι και την κακοτυχία.

Μαύρη γάτα
Στα καρτούν και τις αφίσες για το Halloween στην Αμερική βλέπουμε συχνά μαύρες γάτες και νυχτερίδες. Το ίδιο και για την Παρασκευή και 13. Την ίδια προκατάληψη συναντάμε και στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες βαλκανικές χώρες. Από τα σκοτάδια του Μεσαίωνα προέρχεται η αντίληψη ότι όσες γυναίκες τάιζαν εκείνη την εποχή μαύρες γάτες συνδέονταν με τη μαγεία, άρα γι’ αυτό βλέπουμε και τα συγκεκριμένα αιλουροειδή να απεικονίζονται συχνά ως μάγισσες πάνω σε ξύλινες σκούπες. Φυσικά και ο θάνατος ήταν μέσα στις προκαταλήψεις που τον συνέδεαν με τη μαύρη γάτα.
Νυχτερίδες
Άλλο ένα ζώο που συνδέεται με τον θάνατο είναι η νυχτερίδα, μιας και έρχεται από τα βάθη των αιώνων η αντίληψη, πως, αν τη δει κάποιος μέσα στο σπίτι του, είναι σημάδι πως κάποιος θα πεθάνει. Ίσως επειδή είναι νυκτόβιο πτηνό, ίσως επειδή έχει αυτό το σχήμα στα φτερά της και ζει σε σπηλιές και ερημωμένα κτίρια, η νυχτερίδα κουβαλάει μαζί της μια δεισιδαιμονία. Αφορμή σε κάποιες χώρες για να θεωρείται μακάβρια είναι η νυχτερίδα βαμπίρ, η Desmodus rotundus, που τρέφεται αποκλειστικά με αίμα άλλων ζώων.

Όρνια
Τα όρνια είναι πτωματοφάγοι γύπες. Τρέφονται δηλαδή με πτώματα, κάτι που στη φύση είναι απαραίτητο, προκειμένου να μένει το περιβάλλον καθαρό. Η δυνατή οσμή τους, τα οδηγεί στην τροφή τους, ακόμη κι αν αυτή βρίσκεται 1,5 χιλιόμετρο μακριά. Αυτή η φυσική τους ιδιότητα, τα συνδέει άμεσα με τον θάνατο, κυρίως το να περιμένουν να πεθάνει κάποιος, προκειμένου να τραφούν. Ακόμη και στο διάσημο καρτούν “Λούκι Λουκ”, πολλές φορές τα συναντάμε στο γραφείο κηδειών ή λίγο πριν συμβεί ένα θανατηφόρο ατύχημα ή συμπλοκή. Μια άλλη σύνδεση προέρχεται από την Ινδία και μια ζωροαστρική κοινότητα, όπου θεωρούν τα όρνια απαραίτητα για να ολοκληρωθεί η διαδικασία ταφής των νεκρών τους, αφού πρώτα τους φάνε.
Κοράκια
Οι ταινίες “Τα Πουλιά”, του Άλφρεντ Χίτσκοκ, και “Το Κοράκι” του Άλεξ Πρόγιας, ήταν αρκετές για να φοβηθούν κάποιοι τα κοράκια και να τα θεωρήσουν συνώνυμα του θανάτου. Αρκετοί θεωρούν τα κοράκια επιθετικά πτηνά, στην πραγματικότητα όμως είναι πανέξυπνα και θυμούνται τους ανθρώπους που έχουν πειράξει τα ίδια, αλλά αυτά με τα οποία βρίσκονται στην ίδια κοινότητα. Εκτός όμως από τις ταινίες, σε κάποιες ιρλανδικές κοινότητες, τα κοράκια θεωρούνται πως κουβαλούν τις ψυχές των νεκρών, ενώ στην Αφρική πως μεταφέρουν μηνύματα στους ζωντανούς από νεκρούς προγόνους τους.
Ψάχνοντας κανείς σε βιβλία, ταινίες, παραδόσεις, μύθους και ιστορίες, θα βρει ότι υπάρχουν και άλλα ζώα που παραπέμπουν σε θάνατο. Εκεί όμως έρχεται η επιστήμη, που μελετάει και παρατηρεί τα ζώα για χρόνια και ξέρει τα γνωρίσματά τους. Κανένα ζώο δεν είναι λογικό να λέμε πως συμβολίζει την κακή τύχη και είναι εντελώς άδικο να τους προσάπτουμε δεισιδαιμονίες.