Όσο βρίσκεστε στην Ευρώπη, το να συναντήσετε ένα ερπετό με τεράστια δόντια, όπως είναι οι κροκόδειλοι και οι αλιγάτορες, θεωρείται εξαιρετικά απίθανο (τουλάχιστον ελεύθερο στη φύση).

Παρόλα αυτά, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να γνωρίζουμε τις διαφορές των δύο επιβλητικών αυτών ζώων που συχνά μπερδεύουμε το ένα με το άλλο.

Παρότι μοιάζουν πολύ, οι αλιγάτορες και οι κροκόδειλοι ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες. Με την πρώτη ματιά δεν είναι εύκολο να τους ξεχωρίσει κανείς – παρόλα αυτά διαθέτουν κάποια χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν.

Ταξινόμηση

Τόσο οι κροκόδειλοι όσο και οι αλιγάτορες ανήκουν στην ίδια τάξη αλλά σε διαφορετικές οικογένειες. Υπάρχουν οι αλιγατορίδες (αλιγάτορες και καϊμάν), οι κροκοδειλίδες (κροκόδειλοι) και οι γαβιαλίδες (γαβιάληδες και ψευδογαβιάληδες). Οι δύο μεγαλύτερες οικογένειες, αυτές των αλιγατορίδων και των κροκοδειλίδων, θεωρείται ότι διαχωρίστηκαν κατά την Ύστερη Κρητιδική περίοδο, περίπου 100-66 εκατομμύρια χρόνια πριν, που σημαίνει ότι επιβίωσαν από τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους. Στην πραγματικότητα, οι πρώιμοι ημι-υδρόβιοι πρόγονοί τους, όπως ήταν ο Σαρκόσουχος που μπορούσε να φτάσει σε μήκος περίπου τα 12 μέτρα και σε βάρος τους 7,7 τόνους, και πιθανότατα τρέφονταν με δεινόσαυρους.

Σήμερα, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει 26 είδη που σώζονται, και πιο συγκεκριμένα 8 είδη αλιγατορίδων και 16 είδη κροκοδειλίδων.

Βασικές διαφορές

Πού ζουν; Οι αλιγάτορες ζουν στις νότιες ΗΠΑ και στην Κίνα, ενώ οι κροκόδειλοι ζουν στις τροπικές περιοχές της Αφρικής, της Ασίας, της Αυστραλίας, και της Αμερικής. Και τα δύο είδη συνυπάρχουν μόνο στον υγροβιότοπο Έβεργκλεϊντς της Φλόριντα.

Πόσο μεγάλοι είναι; Οι κροκόδειλοι είναι αρκετά μεγαλύτεροι από τους αλιγάτορες, καθώς μπορούν να ξεπεράσουν σε μήκος τα 6 μέτρα. Οι αλιγάτορες σπάνια ξεπερνούν τα 4 μέτρα.

Τι σχήμα έχει το ρύγχος τους; Οι αλιγάτορες έχουν πλατύ ρύγχος σε σχήμα U, ενώ οι κροκόδειλοι έχουν λεπτό ρύγχος σε σχήμα V.

Πώς είναι τα δόντια τους; Τα δόντια των κροκοδείλων είναι ορατά τόσο στην πάνω όσο και στην κάτω γνάθο όταν έχουν κλειστό το στόμα.

Τι χρώμα είναι; Οι αλιγάτορες συνήθως είναι σκούροι γκρι, σκούροι πράσινοι, ή μαύροι, ενώ οι κροκόδειλοι είναι πιο ανοιχτοί πράσινοι, καφέ-γκρι ή μπεζ.

Τόσο οι αλιγάτορες όσο και οι κροκόδειλοι συνήθως ζουν σε περιοχές με γλυκό νερό, όπως είναι οι βάλτοι, τα ποτάμια, τα ρυάκια και οι λίμνες. Παρόλα αυτά, κάποιοι κροκόδειλοι έχουν προσαρμοστεί ώστε να ζουν τόσο σε περιβάλλοντα γλυκού όσο και αλμυρού νερού, χάρη στην ικανότητα που έχουν να αντέχουν το αλάτι. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο κροκόδειλος του αλμυρού νερού, το μεγαλύτερο εν ζωή ερπετό που ζει στους υγρότοπους και στις ακτές του ανατολικού Ινδικού και του δυτικού Ειρηνικού ωκεανού. Ο υγροβιότοπος Έβεργκλεϊντς στη Φλόριντα είναι το μοναδικό μέρος όπου οι κροκόδειλοι και οι αλιγάτορες συνυπάρχουν ελεύθεροι στη φύση.

Τόσο οι κροκόδειλοι όσο και οι αλιγάτορες είναι εξαιρετικά δυνατά ζώα, αλλά οι κροκόδειλοι θεωρούνται πιο επιθετικοί. Και τα δύο ζώα έχουν εξαιρετικά οξυμένη ακοή, όραση (και τη νύχτα), και κάθετες κόρες που δέχονται επιπλέον φως, με αποτέλεσμα να είναι ανίκητοι θηρευτές.

Εκτός από τις διαφορές στο ρύγχος τους, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πρόσφατα ότι τα δύο ερπετά έχουν ελαφριές διαφορές και στα πόδια τους, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την ταχύτητα και την κίνησή τους. Οι αλιγάτορες έχουν σχετικά πιο κοντά οστά στα πόδια τους από τους κροκόδειλους. Και τα δύο ζώα διαθέτουν αισθητήρες στα σαγόνια τους, οι οποίοι τους επιτρέπουν να ανιχνεύουν αλλαγές στην πίεση του νερού, ώστε να μπορούν να εντοπίζουν και να πιάνουν τα θηράματά τους. Κανένα από τα δύο σαρκοβόρα ερπετά δεν μασάει πολύ το φαγητό του – αντίθετα, καταπίνουν μεγάλα κομμάτια ή ολόκληρο το ζώο. Οι κροκόδειλοι διαθέτουν γλωσσικούς αδένες υψηλότερης λειτουργικότητας που τους επιτρέπουν να αποβάλλουν μεγαλύτερες ποσότητες αλατιού από το νερό, επομένως αντέχουν περισσότερο το αλμυρό νερό.

Έρευνες έχουν δείξει ότι υψηλό ποσοστό θηλυκών αλιγατόρων ζευγαρώνουν με τους ίδιους αρσενικούς αλιγάτορες για μια ζωή. Από την άλλη πλευρά, οι γέννες μωρών κροκοδείλων συχνά προέρχονται από πολλούς αρσενικούς πατέρες.

Τέλος οι κροκόδειλοι ζουν περισσότερο από τους αλιγάτορες. Οι κροκόδειλοι ζουν γύρω στα 70-100 χρόνια, ενώ οι αλιγάτορες γύρω στα 30-50.

Κατάσταση των πληθυσμών

Οι Αμερικανικοί αλιγάτορες κάποτε απειλούνταν από εξαφάνιση λόγω της απώλειας των βιοτόπων τους και της ανάπτυξης. Ευτυχώς, λόγω των προσπαθειών που έγιναν για την προστασία τους, δεν κινδυνεύουν πλέον. Άλλα είδη είχαν λιγότερη τύχη. Ο Κινεζικός αλιγάτορας κινδυνεύει αυτή τη στιγμή από εξαφάνιση κυρίως λόγω της απώλειας των βιοτόπων του και το κυνήγι.

Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2022 από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης βρήκε ότι το 50% όλων των ειδών κροκοδείλων κινδυνεύει να εξαφανιστεί μέσα σε 10 χρόνια ή 3 γενιές. Η κατάσταση διατήρησης 5 ειδών κροκοδείλων είναι κρίσιμη: του κροκόδειλου των Φιλιππινών, του κροκόδειλου Ορινόκο, του Σιαμέζου κροκόδειλου, του Κουβανού κροκόδειλου, και του Αφρικανικού κροκόδειλου με το λεπτό ρύγχος.