Η μωβ μέδουσα έχει ήδη ξεκινήσει τις διακοπές της στις ελληνικές θάλασσες. Αυτή τη φορά όμως ό πληθυσμός της είναι μεγαλύτερος από ό,τι συνήθως. Παρουσιάζει δηλαδή πληθυσμιακή έξαρση.

Η παρουσία της μωβ μέδουσας δεν είναι κάποιο σπάνιο φαινόμενο, αφού κάθε χρόνο εμφανίζεται στη Μεσόγειο, άρα και στις ελληνικές θάλασσες. Η έξαρση του πληθυσμού είναι κάτι περιοδικό. Τελευταία φορά είχαμε μεγάλη παρουσία στον Κορινθιακό κόλπο το 2015 μέχρι το 2018 και στη Μάλτα από το 2018 έως το 2020.

Η επιστημονική της ονομασία είναι Pelagia noctiluca και η έντονη παρουσία της οφείλεται στο γεγονός πως η θερμοκρασία της θάλασσας είναι κατάλληλη για να αναπαραχθεί καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Δηλαδή η μωβ μέδουσα αναπαράγεται στους 16 -27^oC , ενώ η θερμοκρασία της θάλασσας στην Ελλάδα, σπάνια πέφτει κάτω από τους 12^oC, δημιουργώντας έτσι ένα πολύ φιλόξενο περιβάλλον για το συγκεκριμένο είδος. Παράλληλα, δεν υπάρχουν αρκετοί φυσικοί θηρευτές της μέδουσας, με αποτέλεσμα να κυκλοφορεί ανενόχλητη. Οι κύριοι θηρευτές της είναι η Δερματοχελώνα, η Καρέτα Καρέτα, ο Τόνος, ο Ξιφίας και το Φεγγαρόψαρο.

Είναι επικίνδυνη η μωβ μέδουσα;

Η μωβ μέδουσα είναι από τα πιο επικίνδυνα είδη της Μεσογείου. Το τσίμπημά της είναι ιδιαίτερα επώδυνο, εξαιτίας της μιας ουσίας που περιέχει, της νευροτοξίνης. Αυτό που μας τσιμπάει είναι αυτό που λέμε εμείς πλοκάμια. Επιστημονικά ονομάζονται νηματοκλωστές, που συνήθως έχουν μήκος 2 μέτρα αλλά μπορεί να φτάσουν όμως και τα 10 σε ελάχιστες περιπτώσεις.

Το τσίμπημα μπορεί να προκαλέσει στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.

Τα συμπτώματα από το τσίμπημα της μωβ μέδουσας

Αρχικά, θα πρέπει να πούμε πώς, αν δείτε ή σας τσιμπήσει μέδουσα, δεν θα πρέπει να πανικοβληθείτε. Είναι από τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα που μπορεί να συμβεί σε κάποιον που πάει στη θάλασσα, που, αν είστε ψύχραιμοι και προετοιμασμένοι, θα το αντιμετωπίσετε σύντομα. Πριν πάτε σε μια παραλία, ελέγξτε αν έχει μωβ μέδουσες και αποφύγετε να κολυμπήσετε αν είναι ορατές από την ακτή.

Τα συμπτώματα που ενδεχομένως να νιώσετε είναι:

– Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματός σας το αποτύπωμα της μέδουσας που σας κέντρισε.
– Ναυτία
– Πτώση πίεσης
– Ταχυκαρδία​
– Κεφαλαλγία
– Εμετός
– Διάρροια
– Σπασμός των βρόγχων
– Δύσπνοια

​Πώς να προετοιμαστείτε για την επίσκεψη στην παραλία:

Ένα κιτ Α΄ Βοηθειών είναι απαραίτητο σε κάθε επίσκεψη στην παραλία, ειδικά αν έχετε και παιδιά. Δείτε τι πρέπει να περιλαμβάνει:

– Μια πλαστική κάρτα (π.χ. παλιά πιστωτική)
– Λίγο μαγειρική σόδα (αναλογία 1:1 με θαλασσινό νερό)- Ένα πλαστικό ποτήρι
– Ένα πλαστικό ποτήρι για να φτιάξετε το παραπάνω μείγμα
– Αντιισταμινικό χάπι
– Κάποια κορτιζονούχα κρέμα

Τι να κάνετε μετά το τσίμπημα:

– Ξεβγάλτε το σημείο με νερό της θάλασσας και όχι γλυκό νερό (πχ εμφιαλωμένο).

– Φτιάξτε ένα μείγμα με αναλογία 1:1 της μαγειρικής σόδας με το θαλασσινό αλάτι.

– Με την κάρτα αφαιρέστε τη μαγειρική σόδα και τυχόν υπολείμματα από τις νηματοκύστες.

– Εφαρμόστε πάνω στην περιοχή με το τσίμπημα ένα μπουκάλι νερό ή κουτί από καποιο αναψυκτικό ή παγοκύστες, για περίπου 15 λεπτά. Αυτό θα ανακουφίσει το πρήξιμο και την κοκκινίλα.

– Αν δεν έχετε τίποτα από τα παραπάνω μαζί σας, πηγαίνετε για πρώτες βοήθειες σε κάποιο κέντρο υγείας, ή στο ιατρείο της παραλίας, του ξενοδοχείου, του κάμπινγκ. Το ίδιο να πράξετε και αν ο πόνος και τα συμπτώματα είναι έντονα.

Τι δεν πρέπει να κάνετε αν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα

– Να μη τη βγάλετε έξω από το νερό, γιατί μπορεί να την πατήσει κάποιος κατά λάθος και να τον τσιμπήσει. To γεγονός ότι βγάλατε μερικές έξω δεν σημαίνει ότι ο βυθός δεν είναι γεμάτος.

– Μην χρησιμοποιήσετε ξύδι για να καθαρίσετε την περιοχή, γιατί ευνοείται το σπάσιμο των νηματοκύστεων και διαχέεται περισσότερο δηλητήριο.

Πού υπάρχουν μεγάλοι πληθυσμοί στην Ελλάδα

Κάθε μέρα ο χάρτης με την παρουσία τους ανανεώνεται. Για να μπορείτε να δείτε πού βρίσκονται πληθυσμοί από μωβ μέδουσες και αν θα τις συνατήσετε στον τόπο που ζείτε ή κάνετε διακοπές, μπορείτε να επισκεφθείτε τον διαδραστικό χάρτη του inaturalist. Ενημερώνεται συνεχώς και αφορά τις καταγραφές όλων των μεδουσών για φέτος. Προς το παρόν, κάποιες περιοχές που σημειώνεται έξαρση είναι το Φισκάρδο στην Κεφαλονιά, στο Γαλαξίδι, στον Κορινθιακό κόλπο, στον Παγασητικό κόλπο, στον Ευβοϊκό κόλπο, τη Σκιάθο και τη Σκόπελο.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε την καταγραφή

Αν δείτε μέδουσα, βγάλτε τη μια φωτογραφία και ανεβάστε τη στην πλατφόρμα inaturalist.org, στον υπολογιστή ή την εφαρμογή στο κινητό σας. Αν γνωρίζετε το είδος της μέδουσας, καταχωρήστε το, αλλιώς συμπληρώστε cridaria, μαζί με την ημερομηνία και την ακριβή τοποθεσία. Έτσι θα βοηθήσετε και το κοινό που θα επισκεφθεί εκείνη την περιοχή μελλοντικά, αλλά και τους επιστήμονες.

Με πληροφορίες από το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας