Οι περισσότεροι γατόφιλοι αγαπάμε όλες ανεξαιρέτως τις γάτες – μικρές και μεγάλες, ακόμα κι από απόσταση, ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να χαϊδέψουμε ή να αγκαλιάσουμε ένα λιοντάρι ή μια τίγρη.

Πώς θα μας φαινόταν, όμως, αν γνωρίζαμε ότι υπάρχει κάτι ενδιάμεσο, όπως η λεγόμενη τιγρογαλή που έχει το μέγεθος οικόσιτης γάτας, είναι άγρια, και κυκλοφορεί ελεύθερη σε περιοχές της Λατινικής Αμερικής;

Μέχρι σήμερα, έχουν αναγνωριστεί επισήμως μόνο δύο είδη τιγρογαλής: η βόρεια (Leopardus tigrinus) και η νότια (Leopardus gutullus), η οποία έχει τρία υποείδη.

Πριν από περίπου 14 χρόνια, ο ειδικός στην προστασία των άγριων ειδών στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Maranhão στη Βραζιλία, Tadeu de Oliveira, έλαβε ένα email από την ερευνήτρια Rebecca Zug που τον έκανε να αναθεωρήσει όσα ήξερε για τους μικρούς αυτούς θηρευτές.

“Μπορώ να θυμηθώ ακόμα και την ημερομηνία,” είπε ο de Oliveira. “Ήταν 22 Ιουνίου του 2010”.

Η Rebecca Zug δούλευε πάνω στις αρκούδες του Εκουαδόρ, και είχε καταφέρει να “πιάσει” στον φωτογραφικό φακό της ένα ιδιαίτερο γατάκι με μακριά ουρά και χαρακτηριστικό μοτίβο στη γούνα του. Ήταν μια μικρή τίγρη, η οποία την μάγεψε κατευθείαν.

Σήμερα, ο de Oliveira συνεργάζεται με περισσότερους από 40 ερευνητές που ασχολούνται με τις μικρές γάτες, με σκοπό να εισάγουν και επίσημα ένα νέο είδος που είναι γνωστό ως η νεφελώδης τιγρογαλή (Leopardus pardinoides). Πρόκειται για την τρίτη τιγρογαλή που καταγράφεται από επιστήμονες.

Η ερευνητική ομάδα εξέτασε 1400 καταγραφές από μουσεία και κάμερες-παγίδες, οι οποίες επέτρεψαν τη σύγκριση των τιγρογαλών ως προς τους οικοτόπους, τα μεγέθη, τα σχήματα, και τα χρωματικά μοτίβα στις γούνες τους. Ακόμα, προχώρησε σε γενετική ανάλυση της νεφελώδους τιγρογαλής για να μπορέσει να καταλήξει σε ασφαλή και σίγουρα συμπεράσματα σε σχέση με την ταξινόμησή της.

Τα νέα σχετικά με την ανακάλυψη και την καταγραφή ενός νέου είδους, όπως δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, αρχικά προκάλεσαν ένα κύμα αισιοδοξίας στους ειδικούς, το οποίο όμως σύντομα μετατράπηκε σε πεσιμισμό όταν συνειδητοποίησαν πόσο μικρός είναι ο αριθμός των ατόμων που ανήκουν στο συγκεκριμένο είδος. Ο de Oliveira αναφέρθηκε στην απώλεια των οικοτόπων της τιγρογαλής: “Έχουν χάσει περισσότερο από το 50% της αρχικής περιοχής τους”. Το γεγονός αυτό αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την προστασία του είδους.

Φαινομενικά παρόμοιες, αλλά διαφορετικές

Με την προσθήκη της νεφελώδους τιγρογαλής, αυτή τη στιγμή υπάρχουν 9 είδη στο γένος Leopardus. Η ονομασία του γένους μπερδεύει το κοινό καθώς, όπως επισημαίνει ο συν-συγγραφέας Eduardo Eizirik, γενετιστής που ασχολείται με την προστασία των ειδών στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Rio Grande do Sul στη Βραζιλία, το συγκεκριμένο γένος δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με τις λεοπαρδάλεις. Αντ’ αυτού, περιλαμβάνει είδη του Δυτικού Ημισφαιρίου, όπως είναι ο οσελότος, το margay, η αγριόγατα των Άνδεων, η αγριόγατα της Πάμπας, και οι τιγρογαλές. Πολλά από αυτά τα είδη μοιάζουν μεταξύ τους, αλλά οι επιστήμονες εξακολουθούν να βρίσκουν τρόπους με τους οποίους το κάθε είδος διαφοροποιείται εξελικτικά.

Για παράδειγμα, η γενετική ανάλυση αποκάλυψε ότι η νεφελώδης τιγρογαλή χωρίστηκε από τις δύο άλλες τιγρογαλές πάνω από δύο εκατομμύρια χρόνια πριν. Επίσης, υπάρχει και μια ανατομική διαφορά που παραμένει ανεξήγητη: οι νεφελώδεις τιγρογαλές έχουν μόνο ένα ζευγάρι θηλών, ενώ τα άλλα είδη έχουν δύο.

Επιπλέον, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η κάθε τιγρογαλή, που ζυγίζει περίπου 2,5 κιλά, ζει στον δικό της οικότοπο. Οι νεφελώδεις τιγρογαλές ζουν αποκλειστικά στην Κεντρική Αμερική και στην οροσειρά των Άνδεων, ενώ οι Leopardus tigrinus ζουν στις σαβάνες της Γουιάνας και στην κεντρική και βορειοανατολική Βραζιλία. Όσο για τις Leopardus guttulus, αυτές ζουν στα δάση των ακτών του Ατλαντικού που ανήκουν στη Βραζιλία. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι συγγραφείς της έρευνας προτείνουν την αναθεώρηση των ονομάτων αυτών των ειδών σε τιγρογαλή της Σαβάνας και τιγρογαλή του Ατλαντικού Δάσους.

Σύμφωνα με τον Eizirik: “Άσχετα από το πόσο [παρόμοιες] είναι, οπτικά, […] έχουν εξελιχθεί ξεχωριστά. Έχουν συγκεντρώσει τις δικές τους προσαρμογές, τις δικές τους οικολογίες, τους δικούς τους ρόλους στα οικοσυστήματα. Και είναι σημαντικό να τις προστατεύσουμε γιατί παίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο και γιατί εκπροσωπούν ξεχωριστές γενεαλογίες στον κόσμο”.

Τι απειλεί τις τιγρογαλές;

Οι απανταχού τιγρογαλές κινδυνεύουν άμεσα από την απώλεια των οικοτόπων τους λόγω των αγροτικών εργασιών, της ανάπτυξης, και διάφορων παθογόνων που μεταδίδονται από οικόσιτα ζώα. Επίσης, δυστυχώς πολλοί πληθυσμοί τιγρογαλών ζουν έξω από τις προστατευόμενες περιοχές, όπως συμβαίνει και με τα τσιτάχ στην Αφρική.

Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης κατηγοριοποιεί τόσο τη Leopardus tigrinus όσο και τη Leopardus guttulus ως ευάλωτα είδη που κινδυνεύουν από εξαφάνιση. Τώρα, όμως, που ο αριθμός των τιγρογαλών φαίνεται πολύ μικρότερος απ’ ότι θεωρούσαν οι επιστήμονες, ο de Oliveira εξηγεί ότι και τα δύο είδη – όπως και η νεφελώδης τιγρογαλή – θα λάβουν status μεγαλύτερης ευαλωτότητας.

“Κάθε φορά που ξεκινάω να το σκέφτομαι, συγκινούμαι,” μοιράστηκε ο de Oliveira, ιδρυτής της Πρωτοβουλίας Προστασίας Τιγρογαλών η οποία βοηθά τους ντόπιους να εμβολιάσουν τα οικόσιτα ζώα τους, και διασώζει και απελευθερώνει τιγρογαλές από εμπόρους.

“Οι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το να δημοσιεύουμε άρθρα είναι ένα πράγμα. Το να δρούμε για την προστασία της φύσης είναι ένα άλλο. Και δεν μπορείς να κάνεις το ένα χωρίς το άλλο. Αλλιώς, δεν κάνεις τη δουλειά σου”.

Με πληροφορίες από National Geographic.