Μέσα από τη συμβίωση με μια γάτα, μαθαίνουμε σιγά-σιγά τον χαρακτήρα, τις ιδιοτροπίες και τις μικρές της συνήθειες.

Αυτό που συχνά ξεχνάμε όμως είναι πως, την ίδια στιγμή, το κατοικίδιό μας χρησιμοποιεί την παρατηρητικότητα και τις οξυμένες αισθήσεις του για να σχηματίσει τη δική του εικόνα για εμάς – μια εικόνα που μπορεί να είναι πολύ πιο λεπτομερής απ’ όσο φανταζόμαστε.

Το χνουδωτό μας φιλαράκι παρακολουθεί τη ρουτίνα μας, καταγράφει τις διαθέσεις μας και αντιλαμβάνεται πάνω μας αλλαγές που ακόμα και εμείς οι ίδιοι μπορεί να μην έχουμε συνειδητοποιήσει. Η γνωριμία δεν είναι μονόπλευρη, είναι αμοιβαία και αποτελεί σημαντικό βήμα για τη δημιουργία μιας σχέσης εμπιστοσύνης και βαθύτερης σύνδεσης.

Αν αναρωτηθήκατε ποτέ τι ξέρει η γάτα σας για εσάς, ακολουθούν έξι πράγματα που μπορεί να σας εκπλήξουν.

Ξέρει πού βρίσκεστε μέσα στο σπίτι

Αν νομίζετε ότι εξαφανίζεστε από το «ραντάρ» της γάτας σας με το που βγαίνετε από το οπτικό της πεδίο, είστε γελασμένοι. Τα αγαπημένα μας αιλουροειδή παρακολουθούν τις κινήσεις μας ακόμα κι όταν δεν τις βλέπουν. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2021 στο περιοδικό PLOS One, οι γάτες χρησιμοποιούν την ακοή τους για να δημιουργήσουν έναν «νοητό χάρτη» του σπιτιού και μπορούν ανά πάσα στιγμή να εντοπίσουν την τοποθεσία του κηδεμόνα τους βασιζόμενες στον ήχο της φωνής του. «Αν και πολλοί πιστεύουν ότι οι γάτες δεν ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους τους όσο οι σκύλοι, στην πραγματικότητα σχηματίζουν στο μυαλό τους μια νοητή εικόνα της αόρατης παρουσίας του κηδεμόνα τους», δήλωσε η επικεφαλής επιστήμονας της μελέτης Saho Takagi στο CNN.

Ξέρει αν την «απατήσατε» με άλλη γάτα

Σας έχει τύχει ποτέ να περάσετε λίγη ώρα παίζοντας με τη γάτα ενός φίλου και, επιστρέφοντας στο σπίτι, να παρατηρήσετε παράξενες αντιδράσεις από το κατοικίδιό σας; Το χωροκτητικό ένστικτο είναι ένα από τα πιο ισχυρά στα λατρεμένα μας αιλουροειδή και οι οσμές παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Όταν αγγίζουμε άλλα ζώα ή μεταφέρουμε τη μυρωδιά τους στα ρούχα μας, η γάτα μας το αντιλαμβάνεται αμέσως με την ισχυρή της όσφρηση. Η αντίδραση του κάθε κατοικιδίου μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον χαρακτήρα του: μερικά αιλουροειδή μπορεί απλώς να μυρίσουν διερευνητικά τον κηδεμόνα τους, ενώ άλλα μπορεί να επιλέξουν να τον αγνοήσουν επιδεικτικά ή να δείξουν αλλιώς την ενόχλησή τους μέχρι να φύγει η ξένη οσμή από πάνω του.

Ξέρει το καθημερινό σας πρόγραμμα

Οι γάτες όχι μόνο μαθαίνουν την καθημερινή μας «ρουτίνα», αλλά βασίζονται και σε αυτήν για να νιώθουν ασφαλείς και ευτυχισμένες. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε συγκεκριμένες ώρες που ξυπνάμε, που λείπουμε από το σπίτι, που φροντίζουμε και αλληλεπιδράμε με το χνουδωτό μας φιλαράκι. Αυτές είναι πληροφορίες που «καταγράφει» και θυμάται η γάτα μας, αφού επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά της.

Από εξελικτική άποψη, η ρουτίνα βοηθά τις γάτες να αισθάνονται ασφαλείς: το να γνωρίζουν πότε και πού να περιμένουν φαγητό, ξεκούραση ή αλληλεπίδραση μιμείται τους φυσικούς κύκλους κυνηγιού και ανάπαυσης, προσφέροντάς τους αίσθηση ελέγχου στο περιβάλλον τους.

Ξέρει πότε είστε λυπημένοι ή αγχωμένοι

Πολλοί κηδεμόνες έχουν αναρωτηθεί κατά καιρούς εάν το κατοικίδιό τους αντιλαμβάνεται όταν είναι στενοχωρημένοι ή στρεσαρισμένοι. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό όντως συμβαίνει. Όπως εξηγεί στο The Dodo η κτηνίατρος Sarah Wooten, οι γάτες καταλαβαίνουν πότε ο κηδεμόνας τους είναι λυπημένος επειδή είναι άκρως συντονισμένες με τις φυσιολογικές συμπεριφορές και διαθέσεις του, οπότε προσέχουν την αλλαγή.

Η συναισθηματική νοημοσύνη των γατών είναι ένα πεδίο που χρειάζεται ακόμη αρκετή διερεύνηση. Ωστόσο, έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2015 από την Isabela Merola και την ομάδα της στο Πανεπιστήμιο του Lincoln έδειξε ότι τα αγαπημένα μας αιλουροειδή μπορούν να αντιληφθούν τα «συναισθηματικά μηνύματα» που λαμβάνουν από εμάς, μέσα από τη γλώσσα του σώματος και τη φωνή μας, και να προσαρμόσουν ανάλογα τη συμπεριφορά τους, ειδικά όταν βρίσκονται αντιμέτωπα με άγνωστες και αγχωτικές καταστάσεις.

Ξέρει τα κουμπιά σας

Άκρως παρατηρητικά ζώα, οι γάτες καταγράφουν τις αντιδράσεις μας στη συμπεριφορά τους. Αν διαπιστώσουν ότι κάποια ενέργειά τους (όπως ένας συγκεκριμένος ήχος ή ακόμα και μια «αταξία») τραβάει την προσοχή μας και μας κάνει να τους δώσουμε φαγητό ή χάδια, θα την επαναλάβουν ξανά και ξανά. Με αυτόν τον τρόπο, οι «βασίλισσες του σπιτιού» μαθαίνουν τα κουμπιά μας και μας κάνουν να συμμορφωνόμαστε με τις επιθυμίες τους, χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε.

Ακόμα και ένα φαινομενικά αθώο γουργούρισμα μπορεί να κρύβει κάτι άλλο από πίσω. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2009, οι γάτες χρησιμοποιούν ένα συγκεκριμένο «solicitation purr» για να ζητήσουν φαγητό ή να κάνουν τους ανθρώπους να σηκωθούν από το κρεβάτι. Αυτό το γουργούρισμα περιέχει υψηλότερες συχνότητες που μοιάζουν λίγο με κλάμα μωρού. «Όταν οι άνθρωποι ακούν τις γάτες να γουργουρίζουν με αυτόν τον τρόπο, το αντιλαμβάνονται ως κάτι επείγον», εξηγεί ένας από τους ερευνητές.

Ξέρει ότι την αγαπάτε

Οι γάτες διαθέτουν ένα σύνθετο συναισθηματικό τοπίο που διαφέρει από τον ανθρώπινο τρόπο έκφρασης της αγάπης. Έρευνες δείχνουν ότι δημιουργούν δεσμούς με τους κηδεμόνες τους που θυμίζουν τη σχέση του παιδιού με τον γονέα του και ότι η συναισθηματική τους νοημοσύνη μπορεί να έχει περισσότερο βάθος απ’ όσο νομίζουμε.

Παρόλο που οι γάτες ίσως δεν αντιλαμβάνονται την αγάπη ακριβώς όπως εμείς, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στα συναισθηματικά μας σήματα. Αναγνωρίζουν τη σταθερή φροντίδα και τις θετικές αλληλεπιδράσεις ως ένδειξη στοργής. Όταν τους προσφέρουμε φαγητό, παίζουμε μαζί τους και δημιουργούμε ένα ασφαλές περιβάλλον γι’ αυτές, δείχνουμε την αγάπη μας με τον καλύτερο τρόπο – μέσα από τις πράξεις μας. Κι αυτό δεν περνάει απαρατήρητο.