Νιώθει περιορισμένη μια γάτα σε ένα σπίτι; Μερικές σκέψεις για το αιώνιο δίλημμα
Δημήτρης Φαλλιέρος
04/06/2025
Ένα από τα θέματα κηδεμονίας ζώων συντροφιάς (και κυρίως γατών) που βασανίζουν συχνά το ανθρώπινο μυαλό είναι το αν μια γάτα τελικά «στερείται την ελευθερία της» όταν ζει μέσα σε σπίτι.
Μάλιστα αυτός ο δισταγμός -μήπως δηλαδή φυλακίζουμε μια αδέσποτη γάτα με το να της προσφέρουμε στέγη- είναι και ο λόγος που κάποιοι αναβάλλουν να υιοθετήσουν ένα γατί που ζει στον δρόμο.
Ας επιχειρήσουμε λοιπόν να δώσουμε μια όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστική απάντηση σε όλο αυτό. Κάποια στιγμή έγινε viral στο TikTok το βίντεο ενός κτηνίατρου με το όνομα Ben the Vet. Στο βίντεο μπαίνουν στη… ζυγαριά αρκετές σκέψεις όπως το ότι: «Η ζωή μιας γάτας σε εξωτερικούς χώρους, της επιτρέπει να εκφράσει όλο το φάσμα των φυσικών της συμπεριφορών» μεν, αλλά τελικά υπογραμμίζεται το προφανές, ότι ««υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι τους οποίους πρέπει να αντιμετωπίσουν οι γάτες που ζουν έξω».
Πόσο ειδυλλιακό είναι το «έξω»;
Δεν είναι τόσο ειδυλλιακή η ζωή στο ύπαιθρο όσο φανταζόμαστε οι άνθρωποι, κυρίως όταν με τη λέξη «ύπαιθρο» εννοούμε τις πόλεις μας. Στην πόλη, για τις γάτες η καθημερινότητα είναι μια συνεχής εναγώνια προσπάθεια για επιβίωση. Ναι μεν είναι ελεύθερες να κυνηγήσουν και να ανέβουν στα δέντρα (όσα δέντρα έχουν απομείνει στο τσιμεντένιο αστικό περιβάλλον), αλλά η ελευθερία αυτή έρχεται με ένα τίμημα. Ακόμα όμως και εκτός πόλης, οι γάτες της επαρχίας έχουν αρκετές προκλήσεις να αντιμετωπίσουν.
Τι «χάνουν» τελικά οι γάτες όταν μπαίνουν σε ένα σπίτι;
– «Χάνουν» τους κινδύνους των αυτοκινήτων. Τα τροχαία με αδέσποτες γάτες στη χώρα είναι από τις πιο βασικές αιτίες θανάτου των ζώων. Ακόμα και αν ένα ζώο δεν πεθάνει τη στιγμή του ατυχήματος, μπορεί να τραυματιστεί θανάσιμα, και να ζήσει επώδυνα για καιρό πριν «καταλήξει» μόνο του μακριά από τα βλέμματα. Από ατυχήματα με αυτοκίνητα, πολλά ζώα επίσης μένουν παράλυτα ή με σοβαρές ζημιές σε ζωτικά όργανα ή στο νευρολογικό σύστημα, κάτι που οποιοσδήποτε αγαπάει τα ζώα συντροφιάς δεν θέλει καν να το σκέφτεται.
– «Χάνουν» τον κίνδυνο που διατρέχουν από άλλους ανθρώπους. Κλωτσιές, κακοποίηση, εκδίωξη από αυλές και πιλοτές από μη-φιλόζωους. Τα περιστατικά ενεργητικής αλλά και παθητικής κακοποίησης αδέσποτων ζώων στη χώρα μας δίνουν μια σαφή απάντηση για το τι συμβαίνει εκεί έξω.
– «Χάνουν» το… σασπένς του να βιώνουν επιθέσεις από αδέσποτους σκύλους ή άλλα ζώα. Επίσης «χάνουν» τις γατο-μαχίες του δρόμου: τραυματισμούς από μάχες επικράτησης στη γειτονιά, τραυματισμούς από προσπάθειες ζευγαρώματος, πληγές που στην καλύτερη περίπτωση οδηγούν σε φλεγμονές, αποστήματα και ασθένειες.
– «Χάνουν» την έκθεση σε ενδοπαράσιτα και εξωπαράσιτα. Τον κίνδυνο να προσβληθούν από τους ιούς FIV, FIP και FeLV, τρία λοιμώδη νοσήματα που είναι πολύ συνήθη σε ζώα που ζουν εκτεθειμένα στον δρόμο.
– «Χάνουν» την επαφή με το βρώμικο φαγητό και νερό, που συχνά τις αρρωσταίνει και τους δημιουργεί αλλοιώσεις στο στόμα και προβλήματα στο πεπτικό σύστημα. «Χάνουν» τις άυπνες μέρες: οι γάτες χρειάζονται ύπνο για την ευζωία τους, αλλά οι αδέσποτες δεν μπορούν ποτέ να καλύψουν αυτή την ανάγκη. Συνήθως κοιμούνται ελάχιστα και πολύ ελαφριά, ώστε να μπορούν να είναι σε επιφυλακή.
– «Χάνουν» τον κίνδυνο από τις φόλες. Από το κρύο ή τη μεγάλη ζέστη. Τα καιρικά φαινόμενα, τη βροχή, το χιόνι ή τον αέρα. Από τις μηχανές των αυτοκινήτων όταν κρύβονται εκεί για να ζεσταθούν. Την αφυδάτωση. Τα αναπνευστικά προβλήματα. Την πιθανότητα να κολλήσουν κάτι ιογενές στα μάτια και να ζήσουν με μειωμένη όραση ή χωρίς όραση σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον.
Είναι πολλά τα αντίστοιχα που… «χάνουν» οι γάτες όταν έχουν την τύχη να υιοθετηθούν σε ένα σπίτι. Η ζωή σε ένα σπίτι δίνει πολύ περισσότερα από όσα στερεί. Ακόμα και το προσδόκιμο ζωής αλλάζει: μια γάτα στον δρόμο ζει κατά μέσο όρο 2-4 χρόνια ενώ μια γάτα σε σπίτι μπορεί να ζήσει και πάνω από 15. Και αυτό είναι κάτι που καλό είναι να θυμόμαστε. Δεν υπάρχει αντίρρηση ότι κάποιες γάτες μπορεί να στρεσαριστούν από τη μετάβαση σε ένα κλειστό και περιορισμένο περιβάλλον, ενώ μέχρι πρότινος ζούσαν έξω, αλλά η πλάστιγγα της απόφασης κλίνει προς την προστασία απέναντι στην αδέσποτη ζωή, που δεν είναι τόσο «ανέμελη» ή «αθώα» όσο φανταζόμαστε.
Μερικές συμβουλές για το τέλος
Αν είστε σε σκέψεις για να δώσετε σε μια αδέσποτη γάτα ένα σπίτι, σταθμίστε τα παραπάνω. Και ρωτήστε τον εαυτό σας: Η γάτα δείχνει εξοικειωμένη έξω; Υπάρχουν σημεία στα οποία μπορεί να κρυφτεί και να είναι ασφαλής; Η συνολική της υγεία πώς μοιάζει; Ζει κοντά σε δρόμους όπου κινδυνεύει να πεταχτεί; Εσείς είστε συμφιλιωμένοι με την ιδέα ότι η ζωή στον δρόμο ενέχει αβεβαιότητα; Αν την υιοθετήσετε μπορείτε να της προσφέρετε μια σχετική ασφάλεια; Μπορείτε να προσφέρετε ποιοτική τροφή, κτηνιατρικές εξετάσεις, εμβόλια, στείρωση, περιβάλλον με φως, θετικά ερεθίσματα και χάδι; Αν η απάντηση είναι θετική, να είστε σίγουροι ότι η αγάπη και η ενεργή ενασχόληση με ένα ζώο αντισταθμίζουν κάθε αίσθηση ενός… κατ’ οίκον περιορισμού. Η αγάπη αλλάζει τα πάντα εξ ορισμού.
