Είμαστε στο δρόμο και βλέπουμε μια γατούλα να μας κοιτάει. Παιχνιδιάρα και φιλική, θέλει το ”σήμα” να έρθει προς το μέρος μας. Και εμείς λέμε το γνωστό «ψι ψι ψι». Εκείνη αμέσως τρέχει για χάδια.

Το ξέρουμε ότι οι δικές μας οικόσιτες γάτες έχουν το όνομά τους, το οποίο γνωρίζουν καλά. Τις φωνάζουμε και έρχονται. Κάποιες βέβαια βαριούνται να πλησιάσουν γιατί κοιμούνται ή κάνουν κάτι άλλο. Όμως καταλαβαίνουν ότι απευθυνόμαστε σε αυτές, έστω και αν αδιαφορούν.

Ακόμα όμως και αυτές που ζουν σε σπίτι και έχουν όνομα δεν είναι λίγες οι φορές που ακούγοντας το «ψι ψι ψι» θα μας κοιτάξουν και θα καταλάβουν ότι ”μιλάμε” σε αυτές.

Τι συμβαίνει τελικά με το περιβόητο «ψι ψι ψι»; Από πού προήλθε;

Πίσω από αυτόν τον αστείο ήχο, υπάρχει- και σε αυτή την περίπτωση- η επιστήμη. Το έχετε σκεφτεί αυτό; Τι δηλαδή κάνει τον ψίθυρο αυτόν τόσο ακαταμάχητο; Τι λένε οι ειδικοί για την ευαισθησία των γατών στους ήχους και πώς η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η γάτα σας αντιδρά στους ήχους αποκαλύπτει περισσότερα από όσα θα περίμενε κανείς;

Οι γάτες από τη φύση τους είναι προγραμματισμένες να αντιλαμβάνονται περίεργους, υψηλής συχνότητας θορύβους όπως ο συγκεκριμένος.

Σύμφωνα λοιπόν με τον Péter Pongrácz, διδάκτορα και καθηγητή Ηθολογίας στο Πανεπιστήμιο στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας Loránd Eötvös, ένα από τα καλύτερα Πανεπιστήμια στον κόσμο, ”οι άνθρωποι ανέπτυξαν πολύ καιρό πριν τύπους ήχων που ακούνε οι γάτες, τους οποίους μαθαίνουμε πολιτισμικά από τους γονείς και τους παππούδες μας. Είναι πολύ πιθανό ο συγκεκριμένος ήχος να έχει αγγλικές ρίζες, εξελισσόμενος από τη φράση Here, pussy, pussy, pussy. Το δε συγκρότημα The Light Crust Doughboys, από το Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο δημιουργήθηκε το 1931, γνωστό για τη swing μουσική του, βοήθησε στο να καθιερωθεί ο συγκεκριμένος ήχος. Η δημοτικότητα του συγκροτήματος εκτοξεύθηκε λίγα χρόνια πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τραγούδι του που έγινε χιτ, το ”Pussy, Pussy, Pussy”, είναι ένα τραγούδι για ένα κορίτσι που προσπαθεί να βρει τη χαμένη γάτα της”.

Ο συγκεκριμένος ήχος εμφανίστηκε επίσης και σε ένα επεισόδιο του 1955 της σειράς Tom and Jerry, όταν ο Nibbles, ο προστατευόμενος του Jerry, τον χρησιμοποίησε σε μια προσπάθεια να ξεγελάσει τον Tom.

Από την πλευρά της η Susanne Schötz, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Λούνδης στη Σουηδία, ένα από τα παλαιότερα πανεπιστήμια της βόρειας Ευρώπης, και συγγραφέας του βιβλίου “The Secret Language of Cats”, αναφέρει: ”Το «ψι ψι ψι» είναι σε συχνότητα πολύ υψηλότερη από τις περισσότερες φωνητικές συλλαβές, μια συχνότητα στην οποία τα γατιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα. Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, που μπορούν να ακούσουν ήχους έως και 20 kHz, οι γάτες μπορούν να ακούσουν ήχους έως και 85 kHz. Αυτή η αξιοσημείωτη εμβέλεια είναι ένα σημαντικό μέρος της ευαισθησίας της ακοής των αιλουροειδών, μια εξελικτική ιδιότητα που κάνει τους ήχους όπως ο «ψι ψι ψι» να είναι δύσκολο να αγνοηθούν.

Επιπλέον, όπως εξηγεί η Ahna Brutlag, DVM, κτηνίατρος από τη Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών, ”ο συγκεκριμένος ήχος είναι ένας απότομος ήχος που συχνά δεν συναντάται σε ένα τυπικό περιβάλλον, επομένως είναι μια «προσέλκυση της προσοχής»”.

Οι επιστήμονες επίσης αναφέρουν ότι τα τρωκτικά επικοινωνούν σε υψηλές συχνότητες και έτσι οι γάτες έχουν εξελιχθεί για να εντοπίζουν αυτούς τους ήχους και να τα βρίσκουν.

Τέλος, πιο αναλυτική, η κτηνίατρος από το Μεξικό Paola Cuevas, αναφέρει στο διαδικτυακό catit. αναλυτικά 4 λόγους για τους οποίους οι γάτες ακούνε το «ψι ψι ψι» και αντιδρούν. Όσα αναφέρει είναι πραγματικά ενδιαφέροντα:

1. Οι γάτες είναι ευαίσθητες σε ήχους υψηλών συχνοτήτων

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, τα αιλουροειδή μπορούν να ακούσουν συχνότητες έως και 85kHz, ενώ οι άνθρωποι μπορούν να ακούσουν μόνο έως και 20kHz. Αυτό κάνει τα αυτιά τους πιο ευαίσθητα σε υψηλής συχνότητας ήχους. Έτσι, έλκονται και από τον ήχο «ψι ψι ψι». Ο ήχος δε που κάνει το γράμμα ”σίγμα” λειτουργεί σε υψηλότερη συχνότητα από τους περισσότερους άλλους ήχους που παράγουν οι άνθρωποι, γεγονός που τον κάνει να ξεχωρίζει.

2. Το «ψι ψι ψι» μιμείται άλλους ήχους της φύσης

Ο συγκεκριμένος ήχος έχει ομοιότητες με άλλους ήχους στη φύση, όπως με ήχους κάποιων θηραμάτων που θα αναγνώριζε μια γάτα. Πουλιά ή έντομα που ανασηκώνουν τα φτερά τους, φύλλα που θροΐζουν, ποντίκια που προσπαθούν να εξαφανιστούν μέσα στα φυτά, ο ήχος «ψι ψι ψι» προκαλεί το ένστικτο του θηρευτή στον εγκέφαλο μιας γάτας, αφήνοντάς την χωρίς άλλη επιλογή από το να ερευνήσει τι μπορεί να συμβαίνει.

3. Ήχος που μοιάζει με το κάλεσμα της μητέρας

Υπάρχει και μία ακόμα, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, θεωρία. Το «ψι ψι ψι» μοιάζει με το κάλεσμα της μητέρας των γατών που ίσως εκφράζει θυμό ή φόβο. Για παράδειγμα, οι μητέρες συχνά το κάνουν όταν προειδοποιούν τα γατάκια τους για κίνδυνο ή τα τιμωρούν.

Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι μια γάτα θυμάται τον ήχο από την παιδική της ηλικία. Έτσι, τον ήχο αυτό τον συσχετίζουν οι γάτες με το σφύριγμα της μητέρας τους. Αυτός μπορεί να είναι και ο λόγος που μερικά γατιά τρέχουν προς εσάς αμέσως μόλις ακούσουν τον ήχο, ενώ άλλα απομακρύνονται. Αυτό εξαρτάται από τις προηγούμενες εμπειρίες τους.

4. Οι γάτες είναι ”προγραμματισμένες” να ανταποκρίνονται στο «ψι ψι ψι»

Ορισμένοι ειδικοί αναφέρουν ότι οι περισσότερες γάτες ανταποκρίνονται στο συγκεκριμένο ήχο επειδή εμείς τις έχουμε ”προγραμματίσει” να το κάνουν, ακόμα και όταν δεν το συνειδητοποιούμε. Σκεφτείτε το. Συχνά χρησιμοποιείτε αυτόν τον ήχο όταν θέλετε να προσφέρετε φαγητό, μια λιχουδιά, μια αγκαλιά ή χάδια σε μια γατούλα.

Στην αρχή η γάτα μπορεί να ανταποκριθεί στον ήχο από περιέργεια. Αλλά η επανάληψη μπορεί να την εκπαιδεύσει ακούσια να ανταποκρίνεται κάθε φορά. Αυτό σημαίνει ότι η γάτα δεν έλκεται απαραίτητα από τον ήχο, αλλά από την ανταμοιβή που λαμβάνει μετά την ανταπόκρισή της.

Είναι σωστό να χρησιμοποιούμε ήχους, όπως το «ψι ψι ψι», για να καλέσουμε μια γάτα;

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι για τις περισσότερες γάτες το να ακούνε τον ήχο αυτόν δεν είναι κάτι επιβλαβές – είναι απλώς ένας ήχος που τραβά την προσοχή τους. Αν χρησιμοποιηθεί με φειδώ και με προσοχή, μπορεί να αποτελέσει έναν ευχάριστο τρόπο για μια σωστή αλληλεπίδραση ανάμεσα σε εσάς και μια γάτα.

Φυσικά αυτό που καταλαβαίνουμε είναι ότι δεν θα αντιδράσει το ίδιο κάθε γάτα. Κάποιες μπορεί να το αγνοήσουν εντελώς, ενώ άλλες μπορεί και να τρομάξουν, ειδικά αν ο ήχος είναι πολύ δυνατός. Είναι καλύτερο να χρησιμοποιείτε το «ψι ψι ψι» περιστασιακά, όχι ως σταθερή εντολή. Αν η γατούλα σας έχει όνομα, που σίγουρα έχει, καλύτερα είναι να χρησιμοποιείτε αυτό. Και στις δύο περιπτώσεις ο τόνος μας πρέπει να είναι ήρεμος και η φωνή μας χαρούμενη.

Με πληροφορίες από Reader’s Digest