Οι γάτες αποτελούν ίσως τα πιο παρεξηγημένα κατοικίδια σε ότι αφορά την κατανόηση της ανθρώπινης γλώσσας. Σε αντίθεση με τους σκύλους, συχνά θεωρούνται λιγότερο δεκτικές στην εκμάθηση λέξεων.

Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι στερούνται εξυπνάδας, αλλά ότι η ευφυΐα τους εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο. Στο ερώτημα “πόσες λέξεις μπορεί να μάθει μια γάτα;” δεν υπάρχει μια και μοναδική απάντηση, αλλά μπορούμε να προσεγγίσουμε το θέμα συνδυάζοντας επιστημονικές μελέτες και παρατηρήσεις συμπεριφοράς.

Οι γάτες δεν καταλαβαίνουν τις λέξεις με την ανθρώπινη έννοια αλλά συνδέουν τους ήχους με συγκεκριμένα ερεθίσματα, καταστάσεις ή συνέπειες. Οι περισσότερες σύγχρονες μελέτες και παρατηρήσεις συμφωνούν ότι μια μέση γάτα μπορεί να μάθει να ανταποκρίνεται σε 20 έως 40 λέξεις. Αυτός ο αριθμός δεν είναι απόλυτος. Κάποιες γάτες μαθαίνουν λιγότερες, ενώ άλλες ξεπερνούν κατά πολύ αυτό το εύρος, φτάνοντας τις περισσότερες από 50 λέξεις, ειδικά όταν ζουν σε περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα και επικοινωνία.

Συνήθως, οι λέξεις που οι γάτες μαθαίνουν πιο εύκολα, σχετίζονται με το όνομά τους, με λέξεις που αφορούν την καθημερινότητά τους (όπως “φαγητό”, “νερό” και “παιχνίδι”) και με αντικείμενα που τους αρέσει να χρησιμοποιούν όπως παιχνίδια και έπιπλα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι γάτες δείχνουν μεγαλύτερη ευαισθησία σε ήχους που συνδέονται με έντονες εμπειρίες, όπως για παράδειγμα το άνοιγμα της συσκευασίας με φακελάκια τροφής. Οι ήχοι αυτοί συνοδεύονται από τόνους, ρυθμούς και συναισθήματα. Έτσι μια γάτα μπορεί να μην καταλαβαίνει τη λέξη “λιχουδιά”, αλλά να αντιλαμβάνεται τους ήχους και τα συναισθήματα που προηγούνται πριν της την προσφέρουμε.

Οι γάτες έχουν εξαιρετικά ανεπτυγμένη ακοή. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να αναγνωρίζουν με ακρίβεια διαφορετικούς τόνους, συχνότητες και τρόπους ομιλίας. Συχνά δεν ανταποκρίνονται στην ίδια τη λέξη, αλλά στον τρόπο με τον οποίο την προσφέρουμε.

Μπορούν οι γάτες να αναγνωρίσουν τη φωνή μας;

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι γάτες μπορούν να αναγνωρίσουν τη φωνή του ανθρώπου με τον οποίο έχουν αναπτύξει δεσμό, Ακόμη και όταν κάποιος προσπαθήσει να μιμηθεί τη φωνή του κηδεμόνα τους, η γάτα συχνά θα αναγνωρίσει την αυθεντική. Αυτό από μόνο του, υποδηλώνει ότι οι γάτες διαθέτουν λεπτομερή ακουστική μνήμη, η οποία μπορεί να την βοηθήσει στην εκμάθηση λέξεων.

Οι γάτες μαθαίνουν λέξεις βασιζόμενες στην επανάληψη και τη συνέπεια. Όταν μια λέξη συνοδεύεται συνεχώς από το ίδιο γεγονός, η γάτα δημιουργεί μια σταθερή σύνδεση. Αν για παράδειγμα, κάθε φορά που λέτε τη λέξη “φαΐ”, ακολουθεί η προσφορά γεύματος, η γάτα θα μάθει πως αυτή η λέξη σηματοδοτεί κάτι θετικό. Αν λέτε “όχι” πάντα με τον ίδιο τόνο σε στιγμές απαγόρευσης, η γάτα θα αναγνωρίσει τον ήχο ως προειδοποίηση.

Οι γάτες μαθαίνουν επίσης μέσω της παρατήρησης. Παρακολουθούν τις ρουτίνες του σπιτιού, τη γλώσσα του σώματος των ανθρώπων και τα μοτίβα τους. Ο συνδυασμός αυτών των πληροφοριών, ενισχύει την κατανόηση των λέξεων.

Ποια είναι η πρώτη λέξη που συνήθως μαθαίνει μια γάτα;

Συνήθως η πρώτη και συχνά πιο δυνατή λεκτική σύνδεση που δημιουργεί μια γάτα είναι το όνομά της. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι γάτες όχι μόνο αναγνωρίζουν το όνομά τους, αλλά μπορούν να το ξεχωρίσουν ανάμεσα σε λέξεις με παρόμοιο ήχο. Ωστόσο η αναγνώριση δεν σημαίνει απαραίτητα και ανταπόκριση. Μια γάτα μπορεί να ακούσει το όνομά της, να το αναγνωρίσει και να επιλέξει να μην γυρίσει προς το μέρος μας, όχι λόγω άγνοιας, αλλά λόγω του ανεξάρτητου χαρακτήρα της.

Υπάρχουν γάτες που γνωρίζουν περισσότερες λέξεις;

Όπως και στους ανθρώπους, η ατομική ευφυΐα, η εμπειρία, η κοινωνικοποίηση και το περιβάλλον παίζουν σημαντικό ρόλο. Μια γάτα που μεγαλώνει σε σπίτι με έντονη αλληλεπίδραση, σταθερή ρουτίνα και επικοινωνία έχει αρκετές πιθανότητες να μάθει περισσότερες λέξεις. Αν και οι γάτες δεν φτάνουν τα επίπεδα λεκτικής μνήμης των σκύλων, έχουν επίσης εντυπωσιακή ικανότητα να συνδέουν ανθρώπινες λέξεις με συγκεκριμένες σημασίες.

Έρευνα: Οι γάτες μπορούν να μάθουν λέξεις πιο γρήγορα από τα μωρά

Ακόμα κι αν η γάτα δεν σας έφαγε τη γλώσσα, σύμφωνα με το γνωστό σχήμα λόγου, το πιθανότερο είναι ότι καταλαβαίνει τι της λέτε.

Επομένως οι γάτες μας καταλαβαίνουν σε μεγάλο βαθμό όταν τους μιλάμε, αλλά όχι με τον τρόπο που το αντιλαμβανόμαστε εμείς. Αυτό που καταλαβαίνουν, είναι ο τόνος της φωνής μας, η συναισθηματική μας κατάσταση, η γλώσσα του σώματός μας αλλά και η ενέργεια με την οποία προφέρουμε μια φράση. Για αυτό μια γάτα μπορεί να αντιδρά διαφορετικά όταν της μιλάμε με ήρεμο καθησυχαστικό τόνο, ακόμα και αν δεν λέμε κάποια συγκεκριμένη λέξη που γνωρίζει.

Παρόλο που δεν χρησιμοποιούν τη γλώσσα όπως εμείς, ούτε εκπαιδεύονται όπως οι σκύλοι, οι γάτες διαθέτουν εντυπωσιακή ικανότητα να αναγνωρίζουν και να συνδέουν λέξεις με συγκεκριμένα γεγονότα. Η πλειονότητα μπορεί να μάθει περίπου 20 με 40 λέξεις, αλλά με τις κατάλληλες συνθήκες μπορούμε να τις βοηθήσουμε να φτάσουν σε υψηλότερους αριθμόυς. Πρέπει όμως πάντα να θυμόμαστε πως η πραγματική επικοινωνία με τη γάτα μας δεν βρίσκεται στον αριθμό των λέξεων που αναγνωρίζει, αλλά στην ποιότητα του δεσμού που αναπτύσσουμε μαζί της.