Από τότε που τα ζώα συντροφιάς έγιναν δημοφιλή στη Δύση, η μοίρα τους επαφίεται αποκλειστικά στις οικονομικές δυνατότητες των κηδεμόνων τους.

Σύμφωνα με την αναφορά της Βρετανικής οργάνωσης για τα δικαιώματα των ζώων RSPCA για το 2022, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση από τον προηγούμενο χρόνο στον αριθμό των ζώων συντροφιάς που επιστράφηκαν από τους κηδεμόνες τους σε καταφύγια και φιλοζωικές ομάδες. Η φετινή αναφορά έδειξε ότι το τρομαχτικό ποσοστό 81% των κηδεμόνων κατοικιδίων ανησυχούν για τις αυξήσεις στα κόστη της κτηνιατρικής φροντίδας των ζώων συντροφιάς τους. Το ποσοστό αυτό, μάλιστα, αυξήθηκε ραγδαία από το χαμηλότερο 68% της προηγούμενης χρονιάς, ως αποτέλεσμα της κατακόρυφης αύξησης του κόστους διαβίωσης. Μάλιστα, οι αυξήσεις στις τιμές των ζωωτροφών οδήγησε ένα 23% των κηδεμόνων ζώων να φοβάται ότι δεν θα καταφέρει να ταΐσει τα κατοικίδιά του.

Ετοιμαστείτε τώρα για κάτι ακόμη πιο σοκαριστικό: σύμφωνα με την φετινή αναφορά, τον Απρίλιο του 2023, υπήρξαν 45.000 αναζητήσεις στο διαδίκτυο για τη φράση “Μπορώ να δώσω παρακεταμόλη στον σκύλο μου;” Ο αριθμός αυξήθηκε κατά 13% σε σχέση με τον Απρίλιο του προηγούμενου έτους. Αυτό συμβαίνει διότι τα κτηνιατρικά κόστη στη Βρετανία έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Αντίστοιχες δυσκολίες να αντεπεξέλθουν οικονομικά στην φροντίδα των κατοικιδίων τους αντιμετωπίζουν και οι κηδεμόνες στην χώρα μας.

Η εποχή των κατοικιδίων

Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο βιβλίο των Jane Hamlett και Julie-Marie Strange, “Pet Revolution: Animals and the Making of Modern British Life” μας δίνει κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την Ιστορία των σχέσεων ανθρώπων και κατοικιδίων στη Μεγάλη Βρετανία. Φυσικά, οι άνθρωποι δημιουργούσαν πάντα ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με τα αγαπημένα τους ζώα. Κατά τον 19ο αιώνα, όμως, αυξήθηκε ο αριθμός των ανθρώπων που είχαν την οικονομική δυνατότητα να στηρίξουν την φροντίδα ενός κατοικιδίου στις χώρες της Δύσης.

Κατά τη διάρκεια της Βικτωριανής εποχής στη Βρετανία, αλλά και σε άλλες δυτικές χώρες, η συμβίωση με ζώα συντροφιάς έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής. Αρχικά, οι κτηνίατροι ασχολούνταν κυρίως με τα άλογα και τα ζώα παραγωγής, και οι κηδεμόνες ενθαρρύνονταν να φροντίζουν οι ίδιοι την υγεία των κατοικιδίων τους, ακόμα και να κάνουν εγχειρήσεις στις γάτες τους. Προς το τέλος του 19ου αιώνα, όμως, άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα φάρμακα ειδικά για σκύλους και καναρίνια, και οι κτηνίατροι ξεκίνησαν να ασχολούνται με τη φροντίδα των ζώων συντροφιάς – ειδικά των πλουσίων, και κυρίως ζώων ράτσας.

Άνιση πρόσβαση στην κτηνιατρική φροντίδα

Οι κτηνιατρικές θεραπείες για κατοικίδια εξαπλώθηκαν και, παράλληλα, οξύνθηκαν και οι ανισότητες σχετικά με την πρόσβαση σε κτηνιατρική φροντίδα. Οι πιο φτωχοί κηδεμόνες κατοικιδίων συνέχισαν να βασίζονται σε σπιτικά γιατροσόφια. Συχνά, αυτό σήμαινε ότι ήταν καταδικασμένοι να δουν το αγαπημένο τους ζώο να πεθαίνει βασανιστικά.

Οι κτηνίατροι αναγνώρισαν αυτές τις ανισότητες από την αρχή και, από το 1879, το Βασιλικό Κολέγιο Κτηνιατρικής Χειρουργικής στο Λονδίνο έστησε δωρεάν κλινικές που αναλάμβαναν τα ζώα συντροφιάς των φτωχών. Στις αρχές του 20ού αιώνα άνοιξε το Εθνικό Νοσοκομείο Ζώων στο Λονδίνο, και ακολούθησαν και άλλα νοσοκομεία σε άλλες Βρετανικές πόλεις και επαρχίες.

Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, η κτηνιατρική φροντίδα των κατοικιδίων ήταν πλέον ιδιαίτερα διαδεδομένη, με νέες, περίπλοκες θεραπείες να κάνουν την εμφάνισή τους. Φυσικά, τις περισσότερες φορές απευθύνονταν σε όσους είχαν αρκετά χρήματα, ενώ ακόμη κι οι πιο ευκατάστατοι κηδεμόνες συχνά αντιμετώπιζαν διλήμματα σχετικά με το πόσο βαθιά ήταν διατεθειμένοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να σώσουν το κατοικίδιό τους.

Οι ανισότητες σχετικά με την πρόσβαση σε κτηνιατρική φροντίδα αποτελούσε πάντα ένα σοβαρό ζήτημα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι αυξάνονται ραγδαία και τα συμβόλαια για ασφαλιστικά προγράμματα ζώων συντροφιάς. Δυστυχώς, οι ζωές των αδέσποτων, και πολλές φορές και των δεσποζόμενων ζώων, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική άνεση των ανθρώπων που νοιάζονται γι’ αυτά. Είναι απαραίτητη η άμεση λήψη των κατάλληλων μέτρων ώστε η παροχή κτηνιατρικής φροντίδας να καταστεί δεδομένη για όλα τα ζώα.