Υπάρχουν στιγμές μέσα σε έναν γάμο όπου η απόσταση δεν έρχεται ξαφνικά, αλλά αθόρυβα και σταδιακά. Οι κουβέντες λιγοστεύουν, οι υποχρεώσεις βαραίνουν σαν πέτρες και δύο άνθρωποι που κάποτε κοιτούσαν ο ένας τον άλλον με λαχτάρα αρχίζουν να κινούνται παράλληλα, απομακρυνόμενοι μέρα με τη μέρα.

Μέσα σε αυτό το τοπίο, ένα κατοικίδιο δεν εμφανίζεται «ως λύση», αλλά περισσότερο ως ένας μικρός «από μηχανής θεός». Μια ζεστή παρουσία που υπενθυμίζει το αυτονόητο: ότι η οικειότητα μπορεί να είναι απλή, καθημερινή και παρ’ όλα αυτά ανεκτίμητη.

Η ουρά που κουνιέται χαρούμενα, ένα γουργούρισμα ή ένα γεμάτο προσμονή βλέμμα μπορεί να μαλακώσει ή και να αλλάξει τη δυναμική ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, φέρνοντάς τους πιο κοντά.
Οι σύγχρονες έρευνες δεν μιλούν για «μαγικά αποτελέσματα», αλλά για βαθιές ανθρώπινες διεργασίες: τη μείωση του άγχους, την ενίσχυση της ενσυναίσθησης, τη δημιουργία κοινών στιγμών και την καλλιέργεια σύνδεσης. Μικρές δηλαδή πράξεις που μπορούν να λειτουργήσουν σαν αόρατα νήματα που επανασυνδέουν το ζευγάρι.

Τα κατοικίδια ως καθημερινοί σύμμαχοι του ζευγαριού

Όσοι ζουν με ζώα γνωρίζουν καλά ότι τα μικρά, καθημερινά «θαύματα» είναι εκείνα που συχνά έχουν τη μεγαλύτερη σημασία. Ο σκύλος που σας φέρνει το λουρί στα πόδια, κοιτώντας σας στα μάτια επειδή θέλει βόλτα, παρότι εσείς έχετε «βαλτώσει» μπροστά στην οθόνη. Η γάτα που ξαπλώνει- με το έτσι θέλω- ανάμεσά σας στον καναπέ, διεκδικώντας μια ζεστή θέση και χάδια από τέσσερα χέρια, καταφέρνοντας να σας φέρνει λίγο πιο κοντά. Το ταυτόχρονο γέλιο όταν κάνει τα υπέροχα ναζάκια και τις τουμπίτσες της λειτουργεί πάντα ανακουφιστικά. Αυτές οι στιγμές μπορεί να φαίνονται ασήμαντες, αλλά λειτουργούν σαν μικρά «ράμματα» που «ράβουν» τις σχισμές μιας σχέσης.

Μια μεγάλη διεθνής μελέτη της Mars Inc. – εταιρείας που δραστηριοποιείται διεθνώς στον τομέα της φροντίδας και της ευζωίας των ζώων – σε συνεργασία με την Calm, μία από τις κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως για ψυχική ευεξία, διαλογισμό και βελτίωση του ύπνου, με περισσότερους από 30.000 συμμετέχοντες σε 20 χώρες, έδειξε ότι:

-το 83% των κηδεμόνων κατοικιδίων αισθάνεται πως το ζώο του έχει θετική επίδραση στην ψυχική του υγεία

-το 84% βρίσκει παρηγοριά απλώς στην παρουσία του

-περισσότεροι από τους μισούς δηλώνουν ότι το κατοικίδιό τους προσφέρει συντροφιά σε περιόδους άγχους

Για τα ζευγάρια, αυτή η προσωπική ηρεμία δημιουργεί το υπόβαθρο για κατανόηση, υπομονή και ουσιαστική επικοινωνία.

Επιπλέον, μια σημαντική μελέτη των Anika E. Cloutier, αναπληρώτριας καθηγήτριας ψυχολογίας στο «Dalhousie University» στον Καναδά και της Dr. Johanna Peetz, καθηγήτριας ψυχολογίας στο «Carleton University» στο Οντάριο του Καναδά, έδειξε ότι η κηδεμονία κατοικιδίου συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα ενσυναίσθησης– στοιχείο που συμβάλλει καθοριστικά στην ποιότητα και τη σταθερότητα μιας ερωτικής σχέσης.

Είναι επίσης συγκλονιστικό πως όσο περισσότερο μαθαίνουμε να κατανοούμε το κατοικίδιό μας – τι χρειάζεται, τι φοβάται, πώς επικοινωνεί – τόσο περισσότερο καλλιεργούμε τις ίδιες δεξιότητες μέσα στη σχέση μας.

Όταν το κατοικίδιο γίνεται καθρέφτης της σχέσης

Δυστυχώς, η παρουσία ενός ζώου στο σπίτι δεν λύνει αυτόματα όλα τα προβλήματα. Πρόσφατη μελέτη του επίκουρου καθηγητή ψυχολογίας Brian Chin στο «Trinity College» στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ έδειξε ότι η αγχώδης προσκόλληση προς το κατοικίδιο -υπερβολικός φόβος απώλειας, εξάρτηση, ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση- συνδέεται με αυξημένα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης.

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προσέγγιση προέρχεται από τον Jim McNulty, καθηγητή κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα στις ΗΠΑ. Στη μελέτη του, ζευγάρια παντρεμένα για λιγότερο από πέντε χρόνια παρακολουθούσαν φωτογραφίες του/της συζύγου τους πλαισιωμένες από εικόνες κουταβιών και άλλων χαριτωμένων ζώων. Μέσα σε λίγες εβδομάδες εμφάνισαν πιο θετικές, αυθόρμητες αντιδράσεις και ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα συζυγικής ικανοποίησης.

Επιπλέον, νεότερα ευρήματα δημοσιευμένα στο «Nature» δείχνουν ότι η αλληλεπίδραση με ζώα ενισχύει την ενσυναίσθηση και την αίσθηση κοινωνικής υποστήριξης- δύο θεμέλια ζωτικής σημασίας για μια βαθιά, υγιή ερωτική σχέση.

Μπορεί τελικά ένα κατοικίδιο να «σώσει» έναν γάμο;

Θα λέγαμε πως όχι από μόνο του. Κανένα κατοικίδιο δεν μπορεί να επουλώσει βαθιές πληγές, ούτε να αντικαταστήσει την επικοινωνία ή τη δουλειά που χρειάζεται να γίνει από τους δύο ανθρώπους, όπως δεν μπορεί να αντικαταστήσει έναν ψυχολόγο ή έναν σύμβουλο γάμου. Όμως προσφέρει ένα κοινό έδαφος τρυφερότητας, φροντίδας και καθημερινής χαράς. Προσφέρει αφορμές για γέλιο, στιγμές για κοινή βόλτα και μια καθημερινή υπενθύμιση της αγνής, άνευ όρων αγάπης.

Τα ζώα νιώθουν την ένταση και την ηρεμία μέσα στο σπίτι. Είναι πιο χαρούμενα όταν το περιβάλλον είναι γαλήνιο και συχνά λαμβάνουν ενστικτωδώς την πρωτοβουλία να συμβάλλουν σε αυτή τη ηρεμία.

Το αν ένας γάμος θα σωθεί εξαρτάται από τους δύο ανθρώπους που τον μοιράζονται. Ωστόσο, ένα κατοικίδιο μπορεί να γίνει ο πιο τρυφερός σύμμαχος για δύο ανθρώπους που προσπαθούν ειλικρινά, με σεβασμό και αγάπη, να ξαναβρούν ο ένας τον άλλον και να θυμηθούν τι τους ενώνει και όχι τι τους χωρίζει.

Μια γατούλα ή ένα σκυλάκι μπορούν να θυμίσουν το μεγαλείο της αγάπης, την αξία της παρουσίας και την ασφάλεια του να «ανήκεις» κάπου, όπως ακριβώς «ανήκει» και εκείνο σε εσάς.