Το να είσαι γυναίκα και να αντιμετωπίζεσαι ως γυναίκα δεν είναι κάτι εύκολο – αλλά ας μην ξαναλέμε τα αυτονόητα.

Η κοινωνία στην οποία ζούμε απαιτεί απ’ όλες μας συγκεκριμένα πράγματα, συχνά παραγνωρίζοντας τις πραγματικές ανάγκες μας, τους φόβους και τις επιθυμίες μας.

Έχω την ενοχλητική τάση να σκέφτομαι και να ερμηνεύω τα πράγματα μέσα από έμφυλο φακό – ας μου αποδοθεί, κι ας κριθεί γι’ αυτό που είναι. Πιστεύω ότι ο τρόπος που βιώνουμε τα πράγματα και υπάρχουμε μέσα σ’ αυτά καθορίζεται από τις πολλαπλές ταυτότητες που όλοι οι άνθρωποι φέρουμε – μέσα σ’ αυτές είναι και το φύλο. Ζώντας σε μια πατριαρχική κοινωνία, περιτριγυρισμένη από ανισότητες, κακοποιήσεις και γυναικοκτονίες, δεν μπορώ παρά να σκεφτώ ότι ακόμα και οι σχέσεις μας με τα κατοικίδιά μας καθορίζονται από φύλο που μας έχει αποδοθεί, ή/και αυτό με το οποίο αυτοπροσδιοριζόμαστε.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι οι υποτιμητικές δηλώσεις σχετικά με τα κατοικίδια και τους ανθρώπους τους, συχνά είναι έμφυλες: χαρακτηριστικό παράδειγμα το στερεότυπο της “αλλοπρόσαλλης γεροντοκόρης με τις γάτες”, μιας φιγούρας που κρίνεται και χλευάζεται αδιάκοπα, χωρίς στην πραγματικότητα να ενοχλεί κανέναν. Ας σκεφτούμε, ακόμα, την αποδεδειγμένη σημασία των κατοικιδίων στη ζωή των θυμάτων κακοποίησης ή βίας, όποιο κι αν είναι το φύλο τους. Αυτά είναι θέματα που αξίζει να μελετηθούν περαιτέρω, αν θέλουμε να κατανοήσουμε πλήρως και σε όλες του τις διαστάσεις τον ρόλο που διαδραματίζουν τα κατοικίδια στις ζωές μας.

Προσωπικά, τα κατοικίδιά μου με έκαναν τον άνθρωπο που είμαι σήμερα. Αντίθετα με την επικρατούσα αντίληψη, δεν πιστεύω ότι επειδή κάποια γεννιέται γυναίκα ή κορίτσι (ή γίνεται, όπως λέει κι η Σιμόν ντε Μπoβουάρ), έχει έμφυτη μέσα της τη φροντίδα. Πιστεύω ότι όλες/οι μας έχουμε πράγματα να δώσουμε, αλλά χρειαζόμαστε τις κατάλληλες συνθήκες και τις κατάλληλες “δασκάλες” για να μας εμπνεύσουν να μη σκεφτόμαστε μόνο τον εαυτό μας.

Το πρώτο μου κατοικίδιο που ήρθε στα 18 μου, μου έμαθε να αναλαμβάνω την ευθύνη για ένα άλλο πλάσμα και να αγαπάω χωρίς αναστολές, ακόμα κι όταν αυτό με φοβίζει, ακόμα κι όταν ξέρω ότι μια σχέση έχει ημερομηνία λήξης. Τα ζώα μου μού θύμισαν ότι είμαι ένα απ’ αυτά, ότι έχω ανάγκες που μετράνε – να ξεκουράζομαι, να κάνω το δικό μου, να με φροντίζω. Με βοήθησαν να καταλάβω ότι πέρα από τις προσδοκίες και τις νόρμες που επικρατούν στην κοινωνία μας, έχει σημασία το τι θέλω εγώ. Μου έδειξαν ότι ποτέ, μα ποτέ δεν χρειάζεται να είμαι μόνη. Οι γάτες μου δίδαξαν πώς να θέτω όρια και να απαιτώ να γίνονται σεβαστά. Τα ζώα δεν νοιάζονται για όλα τα μικρά, χαζά πράγματα που πολλές φορές εμείς οι άνθρωποι ανάγουμε σε θρησκεία. Γι’ αυτό και για πολλά άλλα, τα ευχαριστώ.

Αποφάσισα λοιπόν να ρωτήσω πέντε γυναίκες τι σημαίνει γι’ αυτές η σχέση τους με τα κατοικίδιά τους.

Σοφία Γ.

Όταν βρισκόμουν σε μια δύσκολη σχέση ο σκύλος μου ήταν η ψυχοθεραπεία μου. Σε ώρες μοναξιάς η παρηγοριά που μου έδινε ήταν απίστευτη. Έβγαινα μαζί του βόλτα στις 2 και στις 3 τα ξημερώματα και ένιωθα μεγάλη ασφάλεια – είναι και μεγαλόσωμος σκύλος, βοηθάει κι αυτό. Νομίζω ότι η σχέση μου με τα ζώα με κάνει να είμαι λίγο πιο γλυκιά με τους ανθρώπους, αν και, όπως είχε πει ο Μενέλαος Λουντέμης, “Γνώρισα τους ανθρώπους κι αγάπησα τα ζώα”. Πιστεύω ότι ένα ζώο μπορεί να μαλακώσει ακόμα και τον σκληρότερο άνθρωπο.

Λίτσα Κ.

Θαυμάζω και ζηλεύω τις γάτες και το πώς αλληλεπιδρούν στην κοινωνία τους. Είναι πολύ κουλ – τη μια στιγμή τσακώνονται, την επόμενη κοιμούνται αγκαλιά. Ο πρώτος μου γάτος αναμφισβήτητα με έσωσε από την κατάθλιψη. Επειδή σώζω ζώα, γνωρίζω ότι υπάρχει μεγάλη ευχαρίστηση σε αυτό, αλλά η διαδικασία συχνά είναι και πολύ επώδυνη. Είναι κάτι που το ζεις μόνη σου – δεν σε βοηθάει κάποιος. Πιστεύω ότι λόγω των εμπειριών μας, πολλές γυναίκες παίρνουμε τη διάσωση ενός ζώου πολύ προσωπικά, κι αυτό είναι κάτι που μπορεί να περιέχει πολύ πόνο.

Αθηνά Φ.

Η Λούνα μου ενεργοποιεί το μητρικό μου ένστικτο. Τώρα που το παιδί μου έχει μεγαλώσει και δεν είναι τόσο της αγκαλιάς, διοχετεύω όλη την τρυφερότητά μου στον σκύλο, και νιώθω πολύ ωραία που μπορώ να τη φροντίζω και να της δίνω όλη μου την αγάπη. Μάλιστα, πιστεύω ότι με βλέπει ως μαμά της, καθώς συχνά μου κάνει επιθέσεις αγάπης, ακόμα και ζήλιας όταν έρχομαι πιο κοντά με τον σύζυγό μου. Όταν είμαι μόνη μου στο σπίτι μαζί της δεν φοβάμαι – ξέρω ότι αν γίνει κάτι θα σηκώσει όλη τη γειτονιά στο πόδι. Με βοήθησε πολύ αφού ήρθε η ώρα να φύγει το παιδί μου από το σπίτι για σπουδές. Παίρνω απ’ αυτήν τρομερή τρυφερότητα, καθώς οι σκύλοι μας δείχνουν την αγάπη στην πιο αγνή της μορφή. Με συγκινεί πολύ αυτή η άνευ όρων αφοσίωση. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν τόσο κακό στα ζώα.

Αγγελική Μ.

Ο Άλφι είναι ένας κακοποιημένος σκύλος 12 ετών, που έχει ανάγκη συχνές βόλτες, ακόμα και μέσα στη νύχτα. Εγώ αρκετά χρόνια πριν, βίωσα μια απόπειρα επίθεσης στον δρόμο και έκτοτε “κουβαλάω” μία φοβία. Μπορεί να φοβηθώ ανά πάσα ώρα και στιγμή, αν νιώσω ότι απειλούμαι. Τα δύο τελευταία χρόνια, από τότε δηλαδή που υιοθέτησα τον τετράποδο φίλο μου, νιώθω ότι έχει αρχίσει να αλλάζει αυτό, μιας και βγάζω βόλτα τον Άλφι μέσα στη νύχτα σε μια έρημη γειτονιά. Στις 3 ή 4 το πρωί, τα χειμωνιάτικα βράδια που κατεβαίνουμε στο δρόμο, δεν έχω σκεφτεί ποτέ ότι κινδυνεύω, σχεδόν ξεχνάω το τι συνέβη στο παρελθόν. Εκτός της πραγματικότητας, ότι νυστάζω δηλαδή και ανυπομονώ να επιστρέψω στο ζεστό πάπλωμα, σκέφτομαι ότι βοηθάω τον σκύλο μου να αντιμετωπίσει την ακράτειά του, να διορθώσω την έλλειψη του προγράμματος που έχει από προηγούμενους κηδεμόνες, αλλά και να του δημιουργήσω την αίσθηση εμπιστοσύνης. Ουσιαστικά, βοηθάμε ο ένας τον άλλο. 

Λιάνα Κ.

Πιστεύω ότι κάθε παιδί, αγόρι ή κορίτσι, πρέπει να μεγαλώνει με μια γάτα γιατί οι γάτες είναι οι καλύτερες “δασκάλες” όσον αφορά στη συναίνεση. Έχουν τα όριά τους, και απαιτούν να τα σεβόμαστε. Η σχέση με τα κατοικίδια, αντίθετα με πολλές ανθρώπινες σχέσεις, είναι αμφίδρομη: δίνεις και παίρνεις αγάπη, φροντίδα και τρυφερότητα. Δεν ισχύει ότι οι γάτες δεν έχουν συναισθήματα, ή ότι είναι απόμακρες. Καταλαβαίνουν κάθε αλλαγή στη διάθεσή σου. Με τις γάτες μου νιώθω πάντα ασφαλής – ο ένας γάτος με ενημερώνει κάθε φορά που μπαίνει κάποιος άγνωστος στην πολυκατοικία.