Μια συνηθισμένη εκδήλωση υιοθεσίας ζώων στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ πήρε αναπάντεχη τροπή όταν μία σκυλίτσα 4 ετών αντιλήφθηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με έναν από τους επισκέπτες και αντέδρασε με τον πιο εκπληκτικό τρόπο.

Η Σιένα, ένα τετράχρονο ημίαιμο λαμπραντούντλ-πίτμπουλ, που φιλοξενούνταν από τον οργανισμό Friends of Campbell County Animal Control στο Ράστμπεργκ, ήταν ένα από τα δεκάδες διασωθέντα ζώα που περίμεναν να βρουν το παντοτινό τους σπίτι εκείνο το σαββατιάτικο πρωινό.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης και ενώ η σκυλίτσα χαιρετούσε ήρεμα τους επισκέπτες, ξαφνικά απομακρύνθηκε από την ομάδα της και πλησίασε έναν άνδρα που δεν είχε ξαναδεί ποτέ. Κάθισε ήσυχα στα πόδια του, δεν κουνήθηκε και ακούμπησε απαλά το πόδι του με την πατούσα της. «Δεν ήταν κόλπο. Δεν ήταν κάτι που της είχαμε διδάξει. Έμοιαζε με καθαρή διαίσθηση», αναφέρει το καταφύγιο σε σχετική του ανάρτηση στο Facebook.

Λίγη ώρα αργότερα, η σύζυγος του άντρα, Κρίστεν Ντέιβις, πλησίασε παραξενεμένη και κατάλαβε πως ο σύζυγός της, Τζος, παρουσίαζε τα πρώτα σημάδια μιας επικείμενης κρίσης μυοκλονικής επιληψίας. «Η Σιένα ήξερε. Πριν από οποιονδήποτε άνθρωπο, εκείνη ήξερε», συνεχίζει η ανάρτηση.

Ο Ντέιβις, που πάσχει από επιληψία, αποκάλυψε στη Washington Post πως είχε ξεχάσει να πάρει το φάρμακό του εκείνο το πρωί. Χάρη στην άμεση επέμβαση της Σιένα, η σύζυγός του τον μετέφερε γρήγορα στο σπίτι, όπου κατάφερε να ηρεμήσει και να αισθανθεί καλύτερα. «Αν δεν είχε πάει να ξεκουραστεί, ακόμη και με τον διεγέρτη του πνευμονογαστρικού νεύρου (εμφυτεύσιμη συσκευή που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων) υπήρχε μεγάλος κίνδυνος να υποστεί γενικευμένη κρίση», δήλωσε η Κρίστεν Ντέιβις στην εφημερίδα.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Σιένα δεν έχει εκπαιδευτεί ποτέ, ούτε ως σκύλος βοήθειας γενικά, ούτε ως σκύλος υποστήριξης ατόμων με επιληψία ειδικότερα. Σύμφωνα με το NBC News, που μίλησε με εκπρόσωπο του καταφυγίου, πρόκειται για ένα γλυκύτατο πλάσμα που διασώθηκε από γειτονική πόλη, όπου ζούσε ως αδέσποτο.

Αν και η οικογένεια του Τζος Ντέιβις ήθελε πολύ να υιοθετήσει αυτήν την ξεχωριστή σκυλίτσα, δυστυχώς αυτό δεν ήταν εφικτό, καθώς φιλοξενεί ήδη τρεις σκύλους. Ωστόσο η ιστορία της ευαίσθητης Σιένα είχε αίσια κατάληξη, αφού η συγκινητική της πράξη έκανε τον γύρο του διαδικτύου, με αποτέλεσμα να υπάρξει καταιγισμός από αιτήματα υιοθεσίας.

Τελικά, η Σιένα υιοθετήθηκε από μια οικογένεια στο Ροανόουκ, η οποία έχει δύο γιους, ο ένας εκ των οποίων πάσχει επίσης από επιληψία. Από την πρώτη στιγμή, η Σιένα «επέλεξε το δικό της ξεχωριστό άτομο και δεν έχει φύγει λεπτό από το πλευρό του», είπε η εκπρόσωπος του καταφυγίου στο NBC News.

Πώς ανιχνεύουν ορισμένοι σκύλοι τις κρίσεις επιληψίας;

Ήδη από τη δεκαετία του ’90 υπήρχαν μαρτυρίες κηδεμόνων που υποστήριζαν ότι οι σκύλοι τους μπορούσαν να ανιχνεύουν επικείμενες κρίσεις επιληψίας, ακόμα και αρκετά λεπτά πριν την εκδήλωσή τους.

Ο μηχανισμός με τον οποίο ορισμένοι σκύλοι αντιλαμβάνονται αυτήν την αλλαγή στο ανθρώπινο σώμα δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα πλήρως από τους ειδικούς. Ωστόσο μια μελέτη του 2021 από επιστήμονες του Queen’s University στο Μπέλφαστ έδειξε ότι η ισχυρή τους όσφρηση μπορεί να αποτελεί το «κλειδί» πίσω από αυτήν την ικανότητα.

Επικεφαλής της μελέτης ήταν ο Δρ. Νιλ Πάουελ, ο οποίος διερεύνησε πώς αντιδρούν 19 σκύλοι σε οσμές που σχετίζονται με επιληπτικές κρίσεις, σε σύγκριση με μυρωδιές «ελέγχου». Η ομάδα χρησιμοποίησε ένα ειδικό εργαλείο, το Remote Odour Delivery Mechanism (RODM), το οποίο επέτρεψε την ασφαλή και ελεγχόμενη παρουσίαση διαφορετικών οσμών στους σκύλους.

Οι οσμές που χρησιμοποιήθηκαν αντιστοιχούσαν στις τρεις φάσεις μιας κρίσης: πριν, κατά τη διάρκεια της και μετά από αυτή. Σύμφωνα με τα ευρήματα, και οι 19 σκύλοι παρουσίασαν σαφή αλλαγή στη συμπεριφορά τους όταν εκτέθηκαν σε αυτές τις οσμές, όπως αυξημένη προσπάθεια αλληλεπίδρασης με τον κηδεμόνα τους, σε αντίθεση με την ουδέτερη αντίδραση που είχαν στις μη σχετικές μυρωδιές.

«Η έρευνά μας βασίστηκε σε κατοικίδια χωρίς καμία προηγούμενη εκπαίδευση. Αν καταφέρουμε να εκπαιδεύσουμε σκύλους ειδικά για αυτόν τον σκοπό, θα μπορούσε να αλλάξει δραστικά τη ζωή των ανθρώπων που βιώνουν απρόβλεπτες κρίσεις, βελτιώνοντας τόσο την ασφάλειά τους όσο και την ποιότητα ζωής τους», εξηγεί ο Δρ. Πάουελ για τα συμπεράσματα της μελέτης του.

Πρόβλεψη vs Απόκριση

Η πρόβλεψη μιας κρίσης μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη, όπως τη μείωση των κινδύνων τραυματισμού, την παροχή έγκαιρης ιατρικής βοήθειας και την ενίσχυση της αυτονομίας των επιληπτικών ατόμων.

Ωστόσο, η δυνατότητα εκπαίδευσης σκύλων για αυτόν τον σκοπό παραμένει ένας τομέας με αρκετά «θολά σημεία», αφού η συγκεκριμένη ικανότητα δεν είναι απόλυτα κατανοητή επιστημονικά και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι μπορεί να είναι ακριβής ή καλλιεργήσιμη.

Από την άλλη μεριά, η εκπαίδευση σκύλων ώστε να προσφέρουν βοήθεια κατά τη διάρκεια των κρίσεων όχι μόνο είναι εφικτή, αλλά έχει ήδη βελτιώσει σημαντικά τη ζωή πολλών ανθρώπων τα τελευταία χρόνια. Οι σκύλοι βοήθειας μπορούν να μάθουν να γαβγίζουν για να ειδοποιούν τους φροντιστές ενός ατόμου που παθαίνει κρίση, να ξαπλώνουν στο πλάι του για να αποτρέψουν τραυματισμό, να του φέρνουν φάρμακα ή νερό ή ακόμη και να ενεργοποιούν αυτοματοποιημένους μηχανισμούς «συναγερμού».

Ακόμα κι αν ένας σκύλος δεν έχει την ικανότητα να προβλέψει ή να ανιχνεύσει κρίσεις, η παρουσία του και μόνο μπορεί να βελτιώσει την ψυχολογία και την καθημερινότητα ενός ατόμου με επιληψία ή άλλη χρόνια ασθένεια, προσφέροντας αίσθημα ασφάλειας, μείωση άγχους και πολύτιμη ψυχολογική υποστήριξη.

Με πληροφορίες από NBC News, Epilepsy.org.uk