Γιατί μια πράξη αγάπης δημιουργεί αντιμαχόμενες απόψεις; Όσα θέλατε να ξέρετε μέσα από 8 αλήθειες.

Προχθές την ώρα που πήγαινα να επανεντάξω ένα στειρωμένο γατούδι στο πάρκο του, με πλησίασε ένα παιδί 20 χρονών και με ρώτησε από πού φέρνω το γατάκι. Του απάντησα «από τον κτηνίατρο» και ότι «το είχα πάει για στείρωση».

«Αν τα στειρώνουμε όμως όλα δεν θα διαταράξουμε τη διαιώνιση του είδους;», με ρώτησε με ειλικρινή περιέργεια. Ευτυχώς το νέο αυτό παιδί είχε πραγματική όρεξη να ακούσει τι ισχύει, σε αντίθεση με πολλούς «μεγάλους» που είναι συλλήβδην, παρωπιδικά και ίσως επιθετικά κατά των στειρώσεων. Και όσο μαίνεται η διαφωνία του δικού μας δίποδου είδους σχετικά με το θέμα των στειρώσεων, ας δούμε κάποιες αλήθειες για τα τετράποδα:

Αλήθεια ν.1: Η στείρωση είναι πραγματικά το μεγαλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε σε ένα ζώο.

Το βοηθάει στην επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής του, σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής, σε πρόληψη απέναντι σε συγκεκριμένες μορφές καρκίνου, σε νεοπλασίες, σε προστασία έναντι του καρκίνου των όρχεων (στα αρσενικά), απέναντι στον κίνδυνο πυομήτρας (στα θηλυκά), βοηθά σε θέματα συνύπαρξης και συμπεριφοράς και ανακουφίζει το ζώο από την επίδραση των οίστρων. Με λίγα λόγια η στείρωση είναι μια πράξη αγάπης.

Αλήθεια ν.2: Η στείρωση είναι μια επέμβαση ρουτίνας.

Για όσους φοβούνται τη στείρωση, πρέπει να πούμε ότι στα χέρια κάθε ικανού κτηνιάτρου είναι ένα απλό, καθημερινό χειρουργείο, προληπτικής φύσης που δεν καταπονεί το ζώο. Στα γατιά μάλιστα, και κυρίως στα αρσενικά, είναι πολύ σύντομη διαδικασία, το ζώο ξυπνάει πολύ γρήγορα και είναι έτοιμο να επιστρέψει -πριν καν το καταλάβετε- στην καθημερινότητά του.

Αλήθεια ν.3: Παγκοσμίως θεωρείται τόσο ευεργετική που καθιερώθηκε Παγκόσμια Ημέρα Στειρώσεων.

Την τελευταία Τρίτη κάθε Φεβρουαρίου (το 2024 θα είναι στις 27 Φεβρουαρίου) γιορτάζεται η στείρωση ως «το κατεξοχήν αποδεδειγμένο μέσο για τη διάσωση της ζωής των ζώων συντροφιάς, των κατοικιδίων, αλλά και των αδέσποτων γατών και σκύλων που διαφορετικά θα μπορούσαν να καταλήξουν σε καταφύγιο ή να σκοτωθούν στον δρόμο».

Αλήθεια ν.4: Στην Ελλάδα υπάρχει νόμος για τις στειρώσεις.

Σύμφωνα με τον νόμο Ν. 4830/2021 κάθε κηδεμόνας σκύλου ή γάτας είναι υποχρεωμένος να στειρώσει το δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς του, σκύλο ή γάτα, εντός έξι μηνών από την απόκτησή του εφόσον το ζώο είναι άνω του ενός έτους. Σε περίπτωση απόκτησης ζώου κάτω του ενός έτους, η στείρωση θα πρέπει να γίνει μέσα στους έξι πρώτους μήνες από τη συμπλήρωση του πρώτου έτους.
Αν κάποιος κηδεμόνας δεν επιθυμεί να στειρώσει το ζώο του, πρέπει να στείλει γενετικό υλικό (DNA) του ζώου στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Αυτή η διαδικασία κοστίζει περίπου 150 ευρώ. Η συλλογή δείγματος γενετικού υλικού, η αποστολή του και η καταγραφή στο Εθνικό Μητρώο γίνονται αποκλειστικά από κτηνίατρο, μέλος του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου, που έχει άδεια άσκησης επαγγέλματος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και είναι πιστοποιημένος χρήστης του Μητρώου. Ο νόμος προβλέπει (αν και δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί) την επιβολή προστίμου ύψους 1.000 ευρώ σε περίπτωση που ιδιοκτήτης παραλείψει να προχωρήσει σε στείρωση του ζώου ή να αποστείλει γενετικό υλικό. Στον ιδιοκτήτη, εκτός του προστίμου δίνεται τρίμηνη προθεσμία για να προβεί στη στείρωση ή την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού του ζώου. Σε περίπτωση που και αυτή η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, επιβάλλεται ξανά το πρόστιμο.

Αλήθεια ν.5. Ο νόμος αυτός δεν θέλει να περιορίσει τους κηδεμόνες, όπως κάποιοι σκοπίμως διατείνονται, αλλά να προστατέψει τα αδέσποτα.

Θα ρωτήσει κανείς: «Και τι πρόβλημα υπάρχει στο να ζευγαρώνω ελεύθερα τα ζώα στο σπίτι μου; Δικά μου είναι». Τα περισσότερα από τα ζώα που γεννιούνται μετά από ζευγάρωμα σε σπίτι καταλήγουν δυστυχώς στον δρόμο. Πολλές φορές οι εθελοντές βρίσκουν ζώα ράτσας εγκαταλελειμμένα ή χαμένα στους δρόμους. Ο λόγος; Ότι οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν τη «μαγεία» της γέννας και το ανυπέρβλητο cuteness των μωρών αλλά δεν είναι έτοιμοι να επωμιστούν τις ευθύνες και το βάρος περισσότερων σκυλιών ή γατιών στο σπίτι τους. Με αποτέλεσμα να βλέπουμε από απλές εγκαταλείψεις σκυλιών σε βουνά, μέχρι τις αποτρόπαιες σακούλες με μωρά γατιά στα σκουπίδια. Αλλά ακόμα κι αν ο κηδεμόνας καταφέρει να διοχετεύσει τα μωρά κουτάβια ή γατιά σε σπίτια φίλων και γνωστών, κάποια άλλα μωρά στον δρόμο στερούνται την ελπίδα και την ευκαιρία να υιοθετηθούν από τις ίδιες οικογένειες.

Αλήθεια ν.6: Ένα ζώο από τους πρώτους μήνες της ζωής του μπορεί να υποβληθεί σε στείρωση.

Παλιότερα υπήρχε η πρακτική να στειρώνονται τα γατάκια και τα σκυλάκια μετά τον πρώτο χρόνο ζωής τους. Πλέον όμως αυτό έχει καταρριφθεί και συνιστάται να στειρώνονται πολύ νωρίτερα. Σκεφτείτε ότι μια γάτα φτάνει στη σεξουαλική ωριμότητα και μπορεί να μείνει έγκυος ακόμα και στην ηλικία των 4 μηνών (ναι, είναι σαν ένα ψιψίνι να γεννάει ψιψίνια!). Συνήθως οι γιατροί συστήνουν η στείρωση να γίνεται μετά τον 6ο μήνα και στα σκυλιά και στις γάτες. Μάλιστα αρκετοί κτηνίατροι (είναι κάτι που είναι σύνηθες στο εξωτερικό και σιγά-σιγά έρχεται και στην Ελλάδα) εφαρμόζουν και την πρόωρη στείρωση, δηλαδή σε ζώα πιο μικρά (μεταξύ των 6 και των 16 εβδομάδων). Πολλοί διεθνείς κτηνιατρικοί οργανισμοί ενθαρρύνουν τη στείρωση σε αυτές τις ηλικίες καθώς βλέπουν ότι γίνεται πιο εύκολα και πιο αναίμακτα, και με μικρότερο χρόνο ανάνηψης.

Αλήθεια ν. 7: Οι στειρώσεις στην Ελλάδα δεν πρόκειται να διαταράξουν τη διαιώνιση των τετράποδων φίλων μας.

Μακάρι να ήμασταν έστω κοντά στο να ελαχιστοποιήσουμε -μέσω στειρώσεων- τα αδέσποτα στους δρόμους και όλα σχεδόν τα ζώα να είχαν ένα σπίτι. Αλλά απέχουμε έτη φωτός από μια τέτοια κατάσταση. Εμείς στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρώπης- είμαστε τρομερά πίσω: ο αριθμός των αδέσποτων εκτιμάται στα 3 εκατομμύρια και οδεύει προς τα 4, όπως καταγράφεται από μελέτη του ΑΠΘ. Και σκεφτείτε ότι ακριβής κρατική καταγραφή ακόμα εκκρεμεί. Για κάθε έναν από εμάς που στειρώνει ένα ή δύο ζώα, γεννιούνται άλλα τόσα και περισσότερα. «Ο ρυθμός της ροής νέων αδέσποτων καθημερινά στην Ελλάδα αυξάνει αλματωδώς», όπως λέει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νέμεσις για τα ζώα.

Αλήθεια ν. 8 (και τελευταία): Οι περισσότερες ενστάσεις για τη στείρωση είναι λόγω άγνοιας.

Η άγνοια είναι αυτή που κάνει πολλούς ανθρώπους να μην είναι θετικοί προς τη στείρωση. Η άγνοια και η τάση μας να αποδίδουμε ανθρώπινη ψυχολογία στα ζώα: «μα θέλω ο σκύλος μου να γίνει πατέρας», και «θέλω η γάτα μου να ζήσει τη χαρά του έρωτα και να γίνει μανούλα». Ευτυχώς όποιοι τελικά βιώνουν μέσα από το ζώο που φροντίζουν τα οφέλη μιας στείρωσης αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα.

Η καμπάνια του Save a Greek Stray με τον Αντίνοο Αλμπάνη για τη σημασία της στείρωσης σκύλων στην πρόληψη δημιουργίας περισσότερων αδέσποτων.

Disclaimer: Η στείρωση αν και επέμβαση πρόληψης παραμένει μια επέμβαση, της οποίας όμως οι κίνδυνοι ελαχιστοποιούνται όταν πραγματοποιείται από τον κτηνίατρο της εμπιστοσύνης σας, στη σωστή χρονική στιγμή και με σωστή εκτίμηση της γενικής υγείας του ζώου.

Ευχαριστούμε πολύ για τη συμβολή του τον κ. Λευτέρη Μακρυθανάση, ιατρό μικρών ζώων, MVDr.