Όταν μια γάτα κοιτάει από ψηλά, μοιάζει το σπίτι ζωγραφιά.

Πολλοί γατοκηδεμόνες δοκιμάζουν τα τελευταία χρόνια μια νέα προσέγγιση στο πώς μοιράζονται τον χώρο του σπιτιού τους με τη γάτα (ή τις γάτες) τους. Η προσέγγιση αυτή λέγεται «κάθετη ανάπτυξη» ή «κατακόρυφη ανάπτυξη χώρου». Είναι όταν δίνουμε στα γατούδια μας αρκετές επιφάνειες σε κάποιο ύψος ώστε να μπορούν να ξεφεύγουν εκεί και να μας παρατηρούν… αφ’ υψηλού.

Έχετε σίγουρα διαπιστώσει ότι στην πλειονότητα των γατιών αρέσει πολύ να ανεβαίνουν σε έπιπλα, σε τραπέζια ή πάγκους, σε ράφια ή ακόμα και σε πιο ψηλά μέρη όπως το ψυγείο ώστε να επιθεωρούν τον χώρο αλλά και εμάς από εκεί. Είναι στη φύση τους. Το σκαρφάλωμα είναι βασικό ένστικτο (χωρίς τη Σάρον Στόουν). Η «κάθετη ανάπτυξη» ενός χώρου δίνει στη γάτα διεξόδους για σκαρφάλωμα, για διαφυγή και απομόνωση, χωρίς όμως να κινδυνεύουν τα προσωπικά σας αντικείμενα, η τηλεόρασή σας, οι κουρτίνες σας και τα βάζα στα ράφια. («Ποιος το έριξε αυτό;!»)

Παραδείγματα κάθετης ανάπτυξης

Η απαρχή της προσέγγισης αυτής είναι τα γατόδεντρα και τα ονυχοδρόμια: ένα κάθετο αντικείμενο για το μικρό σας τσιτάχ, με επιφάνεια για να ξύνει τα νύχια του, και ένα παρατηρητήριο ψηλά. Μπορείτε όμως να το εξελίξετε αυτό. Να βάλετε ράφια στους τοίχους ειδικά για το γατούδι σας, να βιδώσετε μικρά σκαλοπάτια, ξύλινα κουτιά, μικρές φωλιές, μια μικρή γέφυρα ή μια χνουδωτή αιώρα και όλα αυτά σε μια λογική ανάπτυξης από κάτω (από το πάτωμα) προς τα πάνω (προς το ταβάνι). Ένας τοίχος με κάθετη ανάπτυξη είναι αρκετός, δεν χρειάζεται να γεμίσετε το σπίτι. Το μόνο που πρέπει να προσέξετε είναι τα «σκαλοπάτια» να μην είναι πολύ μακριά το ένα από το άλλο, ώστε να μπορεί η γάτα να πηδήξει με άνεση από το ένα σημείο στο άλλο – όπως ο Super Mario στο βιντεοπαιχνίδι.

Τι κερδίζετε με τη μέθοδο αυτή;

Σύντομη απάντηση: ήρεμες γάτες και άθικτη προίκα. Αναλυτική απάντηση: οι γάτες νιώθουν πάντα πιο ασφαλείς όταν έχουν κάποιες δικές τους ζώνες ησυχίας. Δύο τέτοιες ζώνες υπάρχουν σε ένα σπίτι: οι κρυψώνες (κάτω από κρεβάτια, μέσα στις ντουλάπες κ.λπ.) και τα υψώματα. Τα υψώματα είναι πάντα καλύτερα και για τις γάτες και για εσάς. Οι γάτες τα προτιμούν γιατί τους δημιουργούν την αίσθηση ότι επιβλέπουν τον χώρο για τυχόν κινδύνους όπως στη φύση. Οι κρυψώνες χαμηλά είναι καλές αλλά δεν βοηθούν τις γάτες να έχουν τον έλεγχο. Και μαντέψτε ποιος είναι το control-freak της οικογένειας: η γάτα σας. Από την άλλη πλευρά, κι εσάς σας συμφέρουν περισσότερο τα υψώματα για να μην ψάχνετε τον οικόσιτο Σίμπα σε λαγούμια (είναι και επίκαιρα), να μην ανησυχείτε για το πού χώθηκε η Νάλα, και για να έχετε το τερατάκι σας στη θέση που του αξίζει: σε κάποιο δικό του βάθρο να ατενίζει το σαλόνι με υπερηφάνεια σαν να βλέπει το εθνικό πάρκο Σερενγκέτι στην Τανζανία.

Τι προτείνουμε

Αν «σας ψήνει» να δοκιμάσετε αυτή τη διαμόρφωση στο σπίτι, θα δείτε σημαντικές αλλαγές στην ευζωία των ζώων. Ειδικά αν στο σπίτι υπάρχουν περισσότερες από μία γάτες, αν συγκατοικούν γάτες και σκύλοι, αν έχετε παιδιά που δεν αφήνουν τη γάτα σε χλωρό κλαρί, αν η γάτα παρουσιάζει σημάδια στρες, χρειάζεται εκτόνωση, ή είναι υπερκινητική ή φοβική. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, όπως συμφωνούν οι συμπεριφοριστές γατών, θα δείτε διαφορά στη σωματική και ψυχική ευεξία του αιλουροειδούς. Ξεκινήστε βήμα-βήμα.

1. Διαλέξτε το δωμάτιο στο οποίο κάθεστε περισσότερη ώρα την ημέρα (συνήθως το σαλόνι). Έτσι δίνετε στη γάτα σας έναν τρόπο να συμμετέχει στα δρώμενα του σπιτιού, αλλά από μια ασφαλή απόσταση εάν το επιλέξει. (Μπορείτε να επιλέξετε και ένα πιο ήσυχο δωμάτιο εννοείται, αλλά οι περισσότεροι επιλέγουν το σαλόνι).

2. Αν έχετε τη δυνατότητα, φτιάξτε την «κάθετη ανάπτυξη» σε έναν τοίχο που έχει οπτική επαφή με παράθυρο ή μπαλκονόπορτα, ώστε η γάτα στα υψηλά επίπεδα να μπορεί να βλέπει και έξω.

3. Μη φτιάξετε από τη αρχή ένα περίπλοκο σύστημα αναρρίχησης. Αρχίστε να προσθέτετε «σκαλοπάτια» σιγά-σιγά.

4. Ενθαρρύνετε τη γάτα σας να ακολουθήσει το μονοπάτι αναρρίχησης που φτιάξατε. Πώς; Παίζοντας μαζί της με ένα φτερό ή ένα καλάμι, ή αφήνοντάς της λιχουδιές στα «σκαλοπάτια» για να τις ανακαλύψει. Μην την πιέσετε να ανέβει με το ζόρι, θέλουμε να το δει ως παιχνίδι και όχι ως κάτι αναγκαστικό.

5. Αν δεν τιμήσει την προσπάθειά σας, μην απογοητευτείτε αμέσως και μην ξηλώσετε τα σκαλοπάτια. Μόλις καταλάβει ότι τα σκαλοπάτια είναι το παιχνίδι και το καταφύγιό της, θα τα χρησιμοποιήσει. Η κάθε γάτα έχει τους χρόνους της.

6. Τέλος, αν έχετε περισσότερες από μία γάτες, φτιάξε «διακλαδώσεις» ώστε να μη χρειάζεται να κατέβει η μία γάτα για να ανέβει η άλλη. Θέλουμε να μπορούν να προσπεράσουν η μία την άλλη αν τύχει να ανέβουν και οι δύο στο δημιούργημά σας.

Καλή σας διασκέδαση!